รพ.ป่วน!ขาดยาแก้ปวดเพื่อผ่าตัดต้องใช้มอร์ฟีนแทนคนไข้ฟื้นตัวช้า จี้"วิทยา"แก้ | คมชัดลึก

รศ.นพ.สมรัตน์ จารุลักษณานันท์ อาจารย์ประจำภาควิชาวิสัญญีวิทยา คณะแพทยศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ในฐานะประธานราชวิทยาลัยวิสัญญีแพทย์แห่งประเทศไทย เปิดเผยว่า ตั้งแต่เดือนมกราคมจนถึงเดือนพฤศจิกายน 2552 โรงพยาบาลทั่วประเทศทั้งในสังกัดกระทรวงสาธารณสุข (สธ.) และสังกัดมหาวิทยาลัยรัฐเช่น รพ.จุฬาลงกรณ์ รพ.ศิริราช รพ.รามาธิบดี รพ.มหาราชนครเชียงใหม่ เป็นต้น ต่างประสบปัญหาขาดแคลนยาแก้ปวดไม่ว่าจะเป็น เฟนทานิล(Fentanyl), ไมดาโซแลม(Midazolam) หรือ เพนทิดีน(Pethidine) ซึ่งวิสัญญีแพทย์และวิสัญญีพยาบาลต้องใช้ฉีดให้คนไข้ก่อนดมยาสลบเพื่อผ่าตัดรักษาโรคต่างๆ ยาเหล่านี้มีฤทธิ์ระงับปวดหลังผ่าตัด ทำให้คนไข้ฟื้นตัวได้เร็วและไม่ต้องนอนพักฟื้นนาน

 "ยาเฟนทานิล, ไมดาโซแลม เลือกใช้ชนิดใดชนิดหนึ่งก็ได้เพราะอยู่ในบัญชียาหลักแห่งชาติ ช่วงต้นปีในระยะแรกมีปัญหาขาดแคลนยาเฟนทานิลก่อน ต่อมาก็มีปัญหาขาดแคลนยาไมดาโซแลม ต่อมาหลังจาก 6 เดือนแรกของปีนี้ยาทั้งสองชนิดก็ไม่มีอยู่ในตลาดยาอีกเลย ทำให้โรงพยาบาลต่างๆ ต้องนำมายาเพนทิดีนมาใช้แทนยาทั้งสองชนิดแรก และยาเพนทิดีนก็หมดไปจากตลาดยาอีก เมื่อ 2 เดือนก่อนหน้านี้สำนักงานคณะกรรมการอาหารและยา(อย.) เพิ่งนำยาชนิดนี้เข้าสู่ตลาดยา แต่ตอนนี้ยาเพนทิดีนในตลาดและสต็อกยาของโรงพยาบาลต่างๆ ก็ใกล้จะหมดแล้ว" รศ.นพ.สมรัตน์ กล่าว

 รศ.นพ.สมรัตน์ กล่าวอีกว่า ผลจากการขาดแคลนยาแก้ปวดที่ใช้ในการดมยาสลบทั้ง 3 ชนิด ทำให้วิสัญญีแพทย์และวิสัญญีพยาบาลต้องนำเอามอร์ฟีนมาฉีดให้คนไข้ก่อนดมยาสลบเพื่อผ่าตัด อย่างไรก็ตาม การใช้มอร์ฟีนแทนยาแก้ปวดนั้นมีผลกระทบต่อคนไข้ หลังผ่าตัดเมื่อคนไข้ฟื้นขึ้นมาฤทธิ์ของมอร์ฟีนยังคงอยู่ ทำให้คนไข้บางคนมีอาการอาเจียน ต้องพักฟื้นหลายวันกว่าจะกลับบ้านได้ แต่หากใช้ยาแก้ปวดใน 3 ชนิดข้างต้น คนไข้ที่ผ่าตัดจะฟื้นตัวได้เร็ว ไม่ปวดแผลมาก อีกทั้งมอร์ฟีนระงับปวดไม่สามารถใช้ฉีดเมื่อผ่าตัดให้แก่ผู้ป่วยโรคหอบหืดได้  นอกจากนี้ มอร์ฟีนชนิดกินเพื่อระงับปวดสำหรับผู้ป่วยโรคมะเร็ง ก็หมดไปจากตลาดยาเช่นกัน

 "การใช้มอร์ฟีนเพื่อผ่าตัดนั้นล้าสมัยมาก ไม่สะดวกแก่วิสัญญีแพทย์และวิสัญญีพยาบาลเพราะต้องใช้ครั้งละ 10-20 ขวด และสร้างความเดือดร้อนแก่คนไข้ ผมอยากให้นายวิทยา แก้วภราดัย รมว.สาธารณสุข เร่งแก้ไขปัญหาเรื่องนี้" รศ.นพ.สมรัตน์ กล่าว