ดาวเด่นการศึกษ-กาญจนา แก้วเทพคัมภีร์สื่อพัฒนาชุมชน | คมชัดลึก

ความเชี่ยวชาญด้านสื่อเพื่อการพัฒนาชุมชนและสตรีมาหลายสิบปี มีผลงานวิจัยสำคัญๆ และเรียงร้อยออกมาเป็นตัวหนังสือให้นักศึกษาและผู้สนใจด้านนิเทศศาสตร์เพื่อการพัฒนาได้ศึกษามากมาย

 อาทิ การเข้าใจสังคมคู่มือสำหรับผู้ปฏิบัติงานและนักพัฒนาสังคม, ก้าวต่อไปของการสื่อสารเพื่อการพัฒนาชุมชนนิเทศศาสตรพัฒนาการ : บทบาททิศทางต่อสังคมไทย, ผู้หญิงกับสื่อสารมวลชน, การศึกษาสื่อมวลชนด้วยทฤษฎีวิพากษ์ (Critical theory) : แนวคิดและตัวอย่างงานวิจัย, บันทึกหลังห้องเรียน : เด็กฉลาดอาจล้มเหลวได้อย่างไร

 งานวิจัยเรื่อง “การใช้สื่อเพื่อส่งเสริมความก้าวหน้าของสตรี” และ บทสังเคราะห์งานวิจัยในชุดโครงการวิจัย “การสื่อสารเพื่อชุมชน” จนทำให้ได้รับรางวัลนักวิจัยดีเด่นแห่งชาติ ปี 2548 สาขาเทคโนโลยีสารสนเทศและนิเทศศาสตร์ และยังมุ่งมั่นต่อยอดการวิจัยในด้านการบริหารจัดการสื่อ การสื่อสารแบบมีส่วนร่วมเพื่อพัฒนาท้องถิ่นและชุมชนด้านต่างๆ

 ปัจจุบันนอกจากงานสอน งานเขียนตำราแล้ว รศ.ดร.กาญจนา ยังเป็นหัวเรือใหญ่ขับเคลื่อนโครงการวิจัยชุด “การสื่อสารเพื่อชุมชน” ซึ่งได้รับการสนับสนุนจากสำนักงานกองทุนสนับสนุนการวิจัย (สกว.) ประกอบด้วย โครงการวิจัยย่อย 30 โครงการ ครอบคลุมสื่อทุกชนิด ทั้งสื่อพื้นบ้าน อินเทอร์เน็ต สื่อสิ่งพิมพ์ วิทยุ โทรทัศน์ ที่มีประโยชน์ต่อการพัฒนาชุมชน

 “การใช้สื่อแก้ปัญหาชุมชนในอดีตนักนิเทศศาสตร์เอาตัวเองเป็นศูนย์กลาง ชุมชนเป็นเพียงแขกรับเชิญ แต่ต่อไปเราต้องลดบทบาทลงเป็นเพียงแขกรับเชิญแล้วให้ชุมชนเป็นศูนย์กลาง ปัจจุบันเรายังขาดแคลนนักวิจัยและผลงานวิจัยที่จะขับเคลื่อนสื่อชุมชน เพราะทุกคนให้ความสำคัญสื่อสารมวลชนหลัก ไม่ใช่สื่อชุมชน โดยเฉพาะวิทยุชุมชน จึงอยากให้ภาครัฐ สกว.ให้การสนับสนุนนักวิจัยรุ่นใหม่มากๆ” รศ.ดร.กาญจนา กล่าว

 ทั้งนี้เธอเชื่อว่าโครงการดังกล่าวจะช่วยจุดประกายให้นักพัฒนาชุมชนมีความเข้าใจในเรื่องการสื่อสาร ตลอดจนช่วยยกระดับวิชาชีพทางด้านการสื่อสารเพิ่มขึ้น อย่างไรก็ตาม การเป็นนักวิจัยนั้นต้องเป็นนักประสานงานที่ดี พร้อมแก้ปัญหาต่างๆ ที่เกิดขึ้นและมีวิธีการหลากหลายในการบริหารจัดการกับนักวิจัย โดยเฉพาะอย่างยิ่งงานด้านบริหารวิชาการและการสร้างความเข้าใจแก่นักวิจัยในงานที่ทำ

 รศ.ดร.กาญจนา จบปริญญาบัณฑิต ค.บ. (เกียรตินิยม) การประถมศึกษา จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย เมื่อปี 2513 ปริญญามหาบัณฑิต ค.ม. (จิตวิทยา) จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย เมื่อปี 2515 และในปี 2527 จบปริญญาดุษฎีบัณฑิต Philosophy Degree - Ph.D. (Sociology) University de Paris