“ส้มโอแก้วรวมรส”ค่าจากเปลือกสู่สินค้าโอท็อปสร้างชื่อ"ชัยนาท" | คมชัดลึก

 นางพะเยาว์ พิกุลทอง รองประธานกลุ่มแม่บ้านเกษตรกรท่าข้าวโพด ต.บ้านกล้วย อ.เมือง จ.ชัยนาท หนึ่งในกลุ่มผู้ผลิตสินค้าแปรรูป ส้มโอแก้วรวมรส เล่าว่า แต่ก่อนมีสมาชิก 20 กว่าคน รวมกลุ่มกันแปรรูปวัตถุดิบในท้องถิ่น เพื่อหารายได้เสริมหลังฤดูเก็บเกี่ยว มีทั้งไข่เค็ม มะเฟือง มะกรูด มะตูม กล้วย ฯลฯ จนปี 2542 ได้รับเงินสนับสนุนจากกองทุนแคนาดา พาไปดูการทำส้มโอแก้วของกลุ่มแม่บ้านใน จ.พิจิตร ประกอบกับ จ.ชัยนาท เป็นจังหวัดที่มีส้มโอพันธุ์ขาวแตงกวาคุณภาพดี และให้ผลผลิตตลอดทั้งปี จึงเหมาะจะนำมาเป็นวัตถุดิบในการสร้างผลิตภัณฑ์ใหม่ๆ เพื่อเป็นทางเลือกให้แก่ผู้บริโภค ขณะเดียวกันก็เพิ่มช่องทางสร้างรายได้ให้แก่สมาชิกในกลุ่มด้วย

 แม้จะเป็นโจทย์ที่ยากและท้าทาย เพราะไม่มีความรู้เรื่องแปรรูปเปลือกส้มโอกันมาก่อน แต่เมื่อมองเห็นช่องทางสร้างรายได้และโอกาสเอื้ออำนวย พวกเขาจึงนำความรู้ที่ได้มาทำการทดลอง ซึ่งไม่ง่ายอย่างที่คิด ทั้งขั้นตอนการทำที่ยุ่งยาก ใช้เวลานาน และการคำนวณอัตราส่วนผสมต้องให้ได้ปริมาณที่พอเหมาะ เพื่อให้ได้รสชาติที่ถูกใจผู้บริโภค ต่างช่วยกันคิด ช่วยกันทำ อาศัยภูมิปัญญาชาวบ้านลองผิดลองถูก ซึ่งกว่าจะได้รสชาติที่โดนใจผู้บริโภคต้องใช้เวลานานนับปี จากนั้นพัฒนาเรื่อยมา นำสมุนไพรพื้นบ้านมาปรุงแต่ง เพิ่มรสชาติ และสร้างสีสันให้ดูแปลกตาน่ารับประทาน จนเป็นที่ยอมรับของผู้บริโภค และกลายเป็นหนึ่งในสินค้าโอท็อปสร้างชื่อของ จ.ชัยนาท แบรนด์ “ส้มโอแก้วรวมรส”

 “นอกจากสีสันสดใสน่ารับประทานจากสมุนไพร 5 ชนิด คือ ใบเตย มะนาว กระเจี๊ยบ มะตูม และ มะขาม ส้มโอแก้วยังให้รสชาติเฉพาะตัวที่หวานนุ่ม เปรี้ยวกลมกล่อม เผ็ดนิดๆ เฉพาะมะขาม ที่สำคัญเราเน้นคุณภาพมาตรฐาน และสะอาดถูกหลักอนามัย ปลอดภัยจากสารกันบูด ซึ่งสามารถเก็บไว้ได้นานถึง 3 เดือน เหล่านี้จึงเป็นจุดเด่นที่ทำให้ผลิตภัณฑ์เราได้รับความไว้วางใจจากลูกค้ามายาวถึงกว่า 10 ปี จนทุกวันนี้มียอดสั่งซื้อเข้ามาอย่างต่อเนื่อง สมาชิกทำงานกันแทบไม่มีวันหยุด บางครั้งทำกันข้ามวันข้ามคืน เพื่อผลิตสินค้าส่งให้ทันตามกำหนดเวลา“ นางพะเยาว์ กล่าว

 จากแต่ก่อนเคยออกไปเร่ขายตามตลาดนัด งานวัด งานโรงเรียน เดี๋ยวนี้นั่งรอรับออเดอร์ที่บ้าน ลูกค้าส่วนใหญ่จะเป็นร้านของฝากตามแหล่งท่องเที่ยวต่างๆ ศูนย์โอท็อป จ.ชัยนาท และมีออกร้านตามงานแสดงสินค้าต่างๆ บ้าง ล่าสุดได้รับการสนับสนุนจากห้างเทสโก้ โลตัส ให้นำสินค้าไปวางจำหน่ายในบูธโอท็อปทุกสาขาทั่วประเทศโดยไม่คิดค่าใช้จ่าย ซึ่งนอกจากจะช่วยเพิ่มช่องทางกระจายสินค้าได้เป็นอย่างดีแล้ว ยังสร้างรายได้ให้แก่เกษตรกรผู้ปลูกและคนในชุมชนอีกด้วย

 แม้จะไม่ใช่เจ้าแรกที่ผลิตภัณฑ์ส้มโอกวน แต่ด้วยสีสันและรสชาติแปลกใหม่ที่สมาชิกช่วยกันรังสรรค์คิดค้นขึ้นมา บวกกับความมานะ ซื่อสัตย์ และเอาใจใส่ ทำให้ชื่อผลิตภัณฑ์ ส้มโอแก้วรวมรสสมุนไพร ของกลุ่มแม่บ้านเกษตรกรท่าข้าวโพด เป็นที่ยอมรับของผู้บริโภค และยืนหยัดมาได้ยาวนานกว่า 10 ปี

 สนใจเรียนรู้กรรมวิธีการแปรรูปผลไม้ติดต่อได้ที่ กลุ่มแม่บ้านเกษตรกรท่าข้าวโพด ที่อยู่ 205 หมู่ 2 ต.บ้านกล้วย อ.เมือง จ.ชัยนาท 17000 โทร. 0-5647-7654

 กรรมวิธีและขั้นตอนการผลิตนั้น นางพะเยาว์ อธิบายให้ฟังว่า เลือกผลส้มโอที่แก่จัดล้างให้สะอาด ปอกเอาเฉพาะเปลือกชั้นในสีขาวมาแช่น้ำเกลือผสมน้ำปูนใสประมาณ 2-3 ชั่วโมง เพื่อไม่ให้เนื้อเละ จากนั้นนำมาคั้นเอาน้ำขมออก และล้างต่อด้วยน้ำสะอาดอีก 5-6 น้ำ เสร็จแล้วนำไปต้มจนสุกและคั้นแห้งอีกครั้งก่อนนำไปลงเครื่องบดให้เป็นชิ้นเล็กๆ เวลากวนจะได้เข้าเป็นเนื้อเดียวกัน

 ขั้นตอนการกวน นำเปลือกส้มโอบดเทลงเครื่องกวนพร้อมส่วนผสม น้ำ น้ำตาล เกลือ น้ำสมุนไพร แบะแซ (พริกป่น เฉพาะรสมะขาม) จากนั้นปล่อยให้เครื่องกวนทำงานต่อ 5 ชั่วโมง เสร็จแล้วตักขึ้นใส่ภาชนะ ปั้นเป็นลูกกลมๆ คลุกน้ำตาลทรายอีกครั้งก่อนนำไปห่อกระดาษแก้ว และแพ็กลงบรรจุภัณฑ์วางจำหน่าย มีราคาให้เลือกตั้งแต่ 10, 20, 35 บาท หรือจะชั่งเป็นกิโลกรัม กิโลกรัมละ 100 บาท

 “การทำส้มโอแก้วให้ได้รสชาติอร่อยนั้น ต้องใช้เปลือกส้มโอชั้นในสีขาวที่แก่จัด จะนุ่ม ให้รสชาติดี และอย่าให้เปลือกที่มีแมลงวันทองต่อยปะปนลง เพราะจะทำให้ขม เป็นเมือก ก่อนนำไปกวนคั้นเอาน้ำขมออกให้หมด ไม่ควรผสมเนื้อส้มโอลงไป เพราะเวลาโดนความร้อนจะเปลี่ยนเป็นรสขม ทำให้เสียรสชาติ ส่วนวิธีกวนต้องกวนให้เข้ากันเป็นเนื้อเดียวเหนียวนุ่มไม่แข็งหรือเละจนเกินไป แต่ทั้งนี้ขึ้นอยู่กับชนิดของเปลือกส้มโอด้วย เพราะแต่ละสายพันธุ์ให้รสชาติแตกต่างกัน” นางพะเยาว์ บอกเคล็ดลับความอร่อยของส้มโอแก้วรวมรส