นวัตกรรม"สมุนไพรไทย"ใช้รักษา4โรค

       เมื่อวันที่ 19 ธันวาคม  2560 ที่ศูนย์ประชุมวายุภักษ์ โรงแรมเซ็นทรา ศูนย์ราชการ กรมการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือก กระทรวงสาธารณสุข(สธ.) จัดงาน “สร้างสรรค์นวัตกรรมจากสมุนไพรไทยและการแพทย์แผนไทย สู่ประเทศไทย 4.0” ภายในงานมีการจัดแสดงนวัตกรรมจากสมุนไพรไทยและแพทย์แผนไทยหลากหลาย โดยเฉพาะใน 4 โรคสำคัญ ได้แก่ โรคภูมิแพ้ทางเดินหายใจส่วนต้น โรคข้อเข่าเสื่อม โรคสะเก็ดเงิน และโรคออฟฟิสซินโดรม

        ในส่วนของโรคภูมิแพ้ทางเดินหายใจส่วนต้น  โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบล(รพ.สต.)โพสังโฆ อ.ค่ายบางระจัน จ.สิงห์บุรี มีการคิดค้นนวัตกรรม “สุ่มสุมยา” โดยเป็นการพัฒนามาจากการสุมยาที่เป็นวิธีการของแพทย์แผนไทย ด้วยการนำห่อยาสุมที่ประกอบด้วยหอมแดง ผิวมะกรูด ขิง ข่า ตะไคร้ มะนาวมัดรวมกันในผ้าขาว ลงต้มในหม้อหุงข้าวขนาดเล็กแล้วนำสุ่มที่มีช่องสำหรับให้หน้าโผล่มาครอบ เมื่อสุ่มจนเริ่มมีไอน้ำเกาะที่สุ่ม ให้โผล่หน้าเข้าไปในสุ่ม ใช้เวลาประมาณ 1-2นาที แล้วพัก 1 นาที และทำซ้ำอีก 2 รอบ  หากเป็นหวัดให้ทำติดต่อกัน 3 วัน 

        เช่นเดียวกับที่ รพ.แม่สรวย จ.เชียงราย มีการทำนวัตกรรมท่อสุมยา โดยนำสายออกซิเจนมาใช้เฉพาะราย เพื่อให้สูดดมตัวยาที่มีท่อต่อมาจากหม้อต้มยา ซึ่งมียาฮมสมุนไพรต้มไว้

หรือที่รพ.สต.โพธิ์กระสังข์ อ.ขุนหาญ จ.ศรีสะเกษ มีการทำกระโจมผ้าที่ภายในมีหม้อใส่น้ำร้อนและสมุนไพรลงไปต้ม แล้วให้คนโผล่หัวเข้าไปสูดดม ตัวยาคล้ายคลึงกัน คือ ข่า ตะไคร้ ขิง ไพลหอมแดง ใบมะกรูด มะนาว มะกรูด การบูร และพิมเสน

 

            โรคข้อเข่าเสื่อม ที่รพ.ท่าศาลา จ.นครศรีธรรมราช ใช้สมุนไพรพอกเข่าสูตรโคลนทะเล ซึ่งเป็นสูตรเย็น มีตัวยาประกอบด้วย โคลนทะเลบ้านแหลม ดองดึง เหง้าขิง เหง้าไพล ย่านาง บัวบก ใช้พอกเข่าในผู้ที่มีอาการปวดข้อเข่า และบวม แดง ร้อน ใช้พอกข้อเข่าให้ทั่วทิ้งไว้ 30 นาที ทำวันเว้นวัน ส่วนสูตรร้อน จะไม่มีโคลนทะเล ตัวยามีน้ำมันไพล น้ำมันพริก ดองดึง ไพล และตัวยาอื่นๆ ใช้บรรเทาอาการปวดขัดในข้อเข่า แต่ไม่มีการบวม แดง ร้อน

            ขณะที่รพ.ขุนหาญ จ.ศรีสะเกษ ทำนวัตกรรมยาพอกเข่า  ตำรับพ่อหมอบุญทอง บุญธรรมมา หมอพื้นบ้าน โดยประกอบด้วย 3 ส่วน คือ น้ำยาพอกเข่า มีส่วนประกอบน้ำมันไพล  น้ำมันงา น้ำมันขิง การบูร เมนทอล พิมเสน ยาพอกเข่าเป็นผง มีดองดึง เป้งข้าวเจ้า แป้วข้าวหมาก ดินสอพอง และน้ำด่าง มี ปูนแดง น้ำเปล่า โดยใน 1 ชุดที่จำหน่าย จะมียาผงพอกเข่า 5 ห่อ น้ำด่าง 1 ขวด น้ำยาพอกเข่า 1 ขวด เมื่อจะใช้แต่ละครั้งนำยาผงพอกเข่า 1 ห่อผสมเข้ากับน้ำยาและน้ำด่างนำมาพอกเข่า ทิ้งไว้ 20 นาที วันละ 1 ครั้ง  ทำติดต่อกัน5 วัน และต้องงดอาหารแสลงร่วมด้วย

            ส่วนโรคสะเก็ดเงิน รพ.พระปกเกล้า จ.จันทบุรี ใช้ยาหม้อต้ม ตำรับวรรณฉวี รักษาผู้ป่วยสะเก็ดเงินมากว่า 10 ปี แต่จะพิจารณาเป็นรายบุคคลก่อนที่จะเริ่มรักษา เนื่องจากผู้ป่วยมีปัจจัยไม่เหมือนกัน ส่วนประกอบหลัก คือข้าวเย็นเหนือ ข้าวเย็นใต้และอื่นๆ ที่รพ.ไม่สามารถเปิดเผยได้ โดยใช้ร่วมกับการให้ผู้ป่วยปรับพฤติกรรมส่วนตัวด้วย ใช้ระยะเวลาเฉลี่ย 4-6 เดือนจะเริ่มเห็นผล หรือที่รพ.เจ้าพระยาอภัยภูเบศร มีคลินิกโรคสะเก็ดเงิน จะใช้ยาทางแผนไทยในรักษาได้ คือ ยาต้ม และยาภายนอก  ยาน้ำมัน เช่น น้ำมันมะพร้าว น้ำมันทาแก้คัน ลดการหลุดลอกอขงผื่น ยาพอกด้วยผงสมุนไพร ลดความร้อนของผืน ทำให้ผื่นที่เยิ้มแห้งลง และยาแช่หรือยาอาบ เพื้อลดการหลุดลอกของสะเก็ด แต่ต้องงดอาหารแสลงด้วย เช่น ของหมักดอง อาหารทะเลทุกชนิด เป็นต้น หรือรพ.อู่ทอง จ.สุพรรณบุรี มีการวิเคราะห์และประเมินอาการโดยทีมแพทย์แผนไทย ก่อนจะให้ยาสมุนไพรสูตรตำรับเฉพาะรายที่จะแตกต่างกัน 1 ซอง นำไปต้มรับประทานได้ 1 สัปดาห์ ตัวยา เช่น ทองพันชั่ง ข้าวเย็นเหนือ ข้าวเย็นใต้ เป็นต้น  

          โรคออฟฟิสซินโดรม รพ.พนัสนิคม อ.พนัสนิคม จ.ชลบุรี ใช้นวัตกรรมใบลานบริหารนิ้วมือ เพื่อป้องกันโรคนิ้วล็อคหรือภาวะปลอกหุ้มเอ็นอักเสบ ซึ่งเป็นหนึ่งในกลุ่มโรคออฟฟิสซินโดรม ที่เกิดจากการหนาตัวขึ้นของปลอกหุ้มเส้นเอ็นบริเวณฐานของนิ้วมือ ทำให้เส้นเอ็นเคลื่อนผ่านปลอกหุ้มเส้นเอ็นที่หนาขึ้นลำบาก เกิดอาการปวดและติดล็อค จึงนำภูมิปัญญาของชาวภาคเหนือ ใบลานงูงับ ที่ทำจากใบลานซึ่งจะมีความเหนียวและยืดหยุ่นได้ดี โดยสวมงูงับเข้าบริเวณนิ้วที่ล็อค ดึงยืดให้ตึง ที่นิ้วจะมีการกระตุกเหมือนจังหวะหัวใจเต้น รอจนกว่าจังหวะเต้นที่นิ้วจะเบาและหายไป ประมาณ 10-15 นาที หากต้องการถอดก็ดันงูงับไปที่โคนนิ้วแล้วค่อยๆถอดออก ช่วยให้เพิ่มการเคลื่อนไหวของนิ้วมือและกล้ามเนื้อ ช่วยการไหลเวียนของเลือดในนิ้วมือ และช่วยให้เส้นเอ็นบริเวณนิ้วได้ยืดและคลายตัวออก
         และรพ.สมเด็จพระยุพราช(รพร.)สว่างแดนดิน จ.สกลนคร ทำนวัตกรรม พลาสเตอร์ไพล ที่เป็นการนำสมุนไพรไทย เช่น ไพล พิมเสน พริกไทย และอื่นๆมาทำในรูปพลาสเตอร์แปะ ใช้บรรทาอาการปวดกล้ามเนื้อ ฟกช้ำ บวมแดง เป็นต้น