
หัวใจไทย - ตามรอย...หม้อสามขา
เก็บตกจากเวทีจากที่ประชุมรัฐมนตรีวัฒนธรรมแห่งเอเชีย (Asia Cultural Ministerial Round-table Meeting) ณ เมืองเออร์ดอส (Ordos) เขตปกครองตนเองมองโกเลียใน สาธารณรัฐประชาชนจีน เมื่อปลายเดือนสิงหาคม ที่ผ่านมา
ทางการมองโกเลียในได้นำคณะผู้บริหารกระทรวงวัฒนธรรม สื่อมวลชนไทยไปเยี่ยมชมพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติมองโกเลียใน ณ สถานที่แห่งนี้มีการจัดแสดงโบราณวัตถุชิ้นหนึ่งมีลักษณะเป็น “หม้อสามขา” คล้ายกับภาชนะในวัฒนธรรมลุงซานของจีน ทำให้นึกถึงหม้อสามขาของไทยเรา
ข้อมูลในงานสัมมนาวิชาการเรื่อง “โบราณคดีของสังคมเกษตรกรรม...จากบ้านเก่าถึงหนองราชวัตร” ของกรมศิลปากร เมื่อเร็วๆ นี้ ระบุชัดเจนว่า “หม้อสามขา” ขุดค้นพบที่บ้านเก่า กาญจนบุรี และหนองราชวัตร สุพรรณบุรี แหล่งโบราณคดีสมัยก่อนประวัติศาสตร์ที่มีชื่อเสียงเป็นที่รู้จักของนักวิชาการด้านประวัติศาสตร์และโบราณคดีระดับนานาชาติในฐานะตัวแทนแหล่งโบราณคดียุคหินใหม่ที่มีการตั้งถิ่นฐานถาวรและรู้จักทำการเกษตรกรรมแล้วในพื้นที่ประเทศไทย
เปีย เซอเรนเซน ชาวเดนมาร์ก ได้เข้ามาสำรวจและขุดค้นทางโบราณคดีช่างปี 2503-2509 ครั้งนี้พบโครงกระดูกมนุษย์โบราณมากกว่า 50 โครง และข้าวของเครื่องใช้ที่แสดงให้เห็นว่า เมื่อประมาณ 3,877-3,597 ปีมาแล้ว บ้านเก่ามีมนุษย์สมัยหินใหม่อาศัยในหมู่บ้านริมแม่น้ำแควน้อย รู้จักทำเกษตร มีเครื่องใช้หลากหลาย อาทิ ขวานหินขัด เครื่องมือกระดูกสัตว์ เครื่องประดับจากหอยจืด
โดยเฉพาะอย่างยิ่งภาชนะดินเผารูปแบบพิเศษที่ตัวภาชนะเป็นหม้อมีสัน แล้วทำส่วนขาที่มีการเจาะรู้ด้วยติดกับตัวภาชนะ 3 ขา เรียกว่า หม้อสามขา พบเป็นจำนวนมาก มีต้นเค้ามาจากวัฒนธรรมลุงซาน ประเทศจีน ตั้งแต่เมื่อราว 5,000 ปีมาแล้ว แสดงถึงความสัมพันธ์บางประการของผู้คนในยุคก่อนประวัติศาสตร์ที่บ้านเก่ากับวัฒนธรรมลุงซานของจีน จึงเก็บภาพหม้อสามขาของบรรพบุรุษมองโกเลียใน และบรรพบุรุษไทยมากฝากค่ะ