เตือนวัยรุ่นใช้เม็ดยาคุมกำเนิดฉุกเฉินถี่เสี่ยงท้องนอกมดลูก

 ภญ.รศ.ชบาไพร โพธิ์สุยะ อาจารย์ประจำคณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ เปิดเผยว่า จากการศึกษากลุ่มร้านยาในจังหวัดเชียงใหม่เรื่องการจำหน่ายยาคุมกำเนิด พบว่ามีการขายยาคุมกำเนิดฉุกเฉินเพิ่มขึ้น โดยกลุ่มผู้ซื้อจะเป็นกลุ่มวัยรุ่นนักเรียน-นักศึกษา ทั้งนี้ ยังได้ทำการศึกษากลุ่มเป้าหมายนักเรียนนักศึกษาที่กำลังศึกษาอยู่ในสถาบันการศึกษา ระดับมัธยมศึกษา อาชีวศึกษา หรือมหาวิทยาลัย ในปีการศึกษา 2551 จำนวน 12 สถาบัน ในช่วงเดือนธ.ค. 51- ม.ก.52 ช่วงอายุ 13-25 ปี จำนวน 418 คน พบว่ากลุ่มนักเรียนนักศึกษาส่วนใหญ่เป็นเพศหญิงมีการคุมกำเนิดเมื่อมีเพศสัมพันธ์ร้อยละ 80 ด้วยวิธีการใช้ยาคุมฉุกเฉินร้อยละ 29.7 โดยมีร้านขายยาเป็นสถานที่ที่กลุ่มตัวอย่างได้รับยาและข้อมูล

  นอกจากนี้ ยังมีการทดสอบความรู้เกี่ยวกับการใช้ยาเม็ดคุมกำเนิดฉุกเฉิน พบว่าร้อยละ 87.1 มีความรู้ในระดับน้อย ในส่วนทัศนคตินั้น พบว่าโดยภาพรวมกลุ่มตัวอย่างมีทัศนคติเชิงบวกต่อการใช้ยาคุมกำเนิดฉุกเฉิน ซึ่งอาจทำให้มีการใช้แทนยาคุมกำเนิดที่เป็นยาหลัก และเมื่อได้รวบรวมข้อมูลในการคุมกำเนิดฉุกเฉิน ก็พบว่ามีการใช้ไม่ถูกต้อง โดยใช้ยาเม็ดคุมกำเนิดผิดกลุ่มเป้าหมาย ผิดวัตถุประสงค์ ผิดขนาดและผิดวิธี

 อย่างไรก็ตาม ในส่วนของการใช้ยาคุมกำเนิดแบบฉุกเฉินนั้นพบว่า มีการใช้อย่างไม่เหมาะ ส่งผลกระทบต่อร่างกายเป็นอย่างมากเนื่องจากกลไกการออกฤทธิ์ของเม็ดคุมกำเนิดฉุกเฉินชนิด levonorgertrel หรือชนิดฮอร์โมนระหว่าง estrogen และ progestogen จะออกฤทธิ์ต่อสภาพแวดล้อมของเยื่อบุโพรงมดลูก มีผลต่อภาวะฮอร์โมน และเสี่ยงต่อการเกิดภาวะที่เหมาะสมต่อการตั้งครรภ์ อีกทั้งประสิทธิภาพไม่เทียบเท่ายาคุมปกติและยิ่งเสี่ยงหากใช้บ่อยครั้ง 

 ภญ.รศ.ชบาไพร กล่าวต่ออีกว่า จากผลการศึกษายังทำให้ทราบอีกว่ากลุ่มวัยรุ่นที่มีการใช้ชีวิตค่อนข้างอิสระหรือกลุ่มที่มีแนวโน้ม sexually active มีเพศสัมพันธ์ครั้งแรกมักไม่มีความพร้อม เป็นกลุ่มที่มีการใช้ยาเม็ดคุมกำเนินฉุกเฉินโดยขาดความเข้าใจที่ถูกวิธีหากใช้ถี่และต่อเนื่องมีโอกาสตั้งครรภ์นอกมดลูกได้ ทั้งนี้ ควรจัดบริการเกี่ยวกับยาเม็ดคุมกำเนิดฉุกเฉิน ให้กลุ่มเป้าหมายสามารถเข้าถึงบริการได้โดยง่ายสะดวกรวดเร็ว สามารถให้ข้อมูลและคำแนะนำที่ถูกต้องเหมาะสม

 โดยเฉพาะร้านยาที่เป็นสถานบริการสุขภาพที่กลุ่มนักเรียนนักศึกษามาใช้บริการ ควรมีเภสัชกรประจำร้านยา และต้องมีบทบาทสำคัญในการให้คำปรึกษาที่เหมาะสม และให้ข้อมูลที่ถูกต้องในการใช้ยาเม็ดคุมกำเนิดฉุกเฉินต่อผู้รับบริการทุกครั้ง นอกจากนี้ ต้องเร่งให้การศึกษาเพศศึกษาอย่างเหมาะสม เพื่อป้องกันพฤติกรรมเสี่ยงของวัยรุ่น ทั้งในการตั้งครรภ์ ความเสี่ยงจากโรคติดต่อและโรคเอดส์ด้วย