มีบ้านมั่นคง สิ่งแวดล้อมดีที่เมืองบางปู | คมชัดลึก

 

                      ดูเหมือนปัญหาที่อยู่อาศัยกับปัญหาสิ่งแวดล้อม มักมาด้วยกัน ไปด้วยกันเสมอ ที่่สำคัญการหาทางออกของทั้งสองเรื่อง ก็มักที่จะทำคนเดียวโดดเดี่ยวไม่ได้เช่นกัน

 

                      อย่างที่เมืองบางปู อ.ยะหริ่ง จ.ปัตตานี ชาวบ้านมีความเดือดร้อนเรื่องที่อยู่อาศัยจำนวน 7 ชุมชน 387 ครัวเรือน พวกเขาเริ่มมีทางออก เมื่อรวมตัวกันเป็นเครือข่ายบ้านมั่นคงและเริ่มดำเนินงานพัฒนาที่อยู่อาศัย พัฒนาสาธารณูปโภค และพัฒนาสภาพแวดล้อมของชุมชน หลังจากที่สถาบันพัฒนาองค์กรชุมชน หรือ พอช. ได้เริ่มต้นอนุมัติแผนงานและงบประมาณเพื่อการพัฒนาที่อยู่อาศัยและพัฒนาสาธารณูปโภคในชุมชนตั้งแต่ปี 2557 เป็นต้นมา

 

 

 

 

                      ที่นี่สมาชิกโครงการเป็นชุมชนมุสลิม ประกอบอาชีพประมงพื้นบ้าน ค้าขาย และรับจ้างทั้งในชุมชนและนอกชุมชน อาศัยอยู่ชุมชนดั้งเดิมในพื้นที่ป่าชายเลนและที่ดินมีโฉนดบางส่วน สภาพชุมชนมีความแออัด บ้านเรือนก่อนสร้างใหม่และปรับปรุง มีสภาพเก่าและทรุดโทรมมาก ในช่วงฤดูฝนมีน้ำท่วมขัง

 

                      มะอายือบิง สาเละ คณะกรรมการชุมชนบาลาดูวอ ฝ่ายเหรัญญิกและช่างชุมชน กล่าวว่า เดิมชาวชุมชนในเมืองบางปูส่วนใหญ่ประกอบอาชีพประมงพื้นบ้าน แต่ในปัจจุบันความอุดมสมบูรณ์ของสัตว์น้ำทะเลลดลง ทำให้เหลือชาวประมงพื้นบ้านประมาณ 30 เปอร์เซ็นต์ ส่วนหนึ่งหันมาประกอบอาชีพรับจ้าง และมีคนไปทำงานที่มาเลเซียมากขึ้น

 

 

 

 

                      มะอายือบิง บอกว่า การดำเนินงานพัฒนาของแต่ละชุมชนจะมีคณะกรรมการของชุมชน ชุมชนละ 15 คน ทำหน้าที่บริหารจัดการงานบ้านการพัฒนาสาธารณูปโภค การส่งเสริมการออม การประสานความร่วมมือกับเครือข่ายบ้านมั่นคงในระดับเมือง จังหวัด และสามจังหวัดชายแดนภาคใต้ รวมทั้งการประสานงานกับหน่วยงานสนับสนับสนุน

 

                      รอบีอ๊ะ สาแลแม คณะกรรมการเครือข่ายบ้านมั่นคงเมืองบางปู เล่าว่า การบริหารจัดการของเครือข่ายที่ผ่านมา มีความล่าช้าในการสร้างและปรับปรุงบ้าน ทำให้สมาชิกขาดความเชื่อมั่น จึงได้หาทางออกร่วมกับสถาปนิกชุมชนและเครือข่ายบ้านมั่นคงสามจังหวัดชายแดนภาคใต้ ที่มีประสบการณ์ในการสร้างบ้านมาก่อน และได้ระดมจากเครือข่ายช่างชุมชนในจังหวัดและพื้นที่สามจังหวัดชายแดนภาคใต้ มาช่วยกันสร้างบ้านตัวอย่างที่ชุมชนโต๊ะโสมและชุมชนบาลาดูวอ ในช่วงต้นปี 2558

 

 

 

 

                      หลังจากที่มีบ้านตัวอย่าง ทำให้สมาชิกมีความกระตือรือร้นในการออมและทยอยปรับปรุงบ้านของตนเอง อย่างไรก็ตามเพื่อไม่ให้เป็นภาระกับสมาชิกในเรื่องการสร้างบ้าน คณะกรรมการได้จัดหาช่างภายในชุมชนแทนผู้รับเหมาในรายที่ต้องมีการจ้างและค่าจ้างจะไม่ให้เกิน 20 เปอร์เซ็นต์ของค่าวัสดุ

 

                      ประกอบกับการพัฒนาที่อยู่อาศัยของชุมชนในเครือข่ายบ้านมั่นคงเมืองบางปู เป็นการปรับปรุงที่อยู่อาศัยในที่ดินเดิม ซึ่งได้รับงบอุดหนุนที่อยู่อาศัยจากสถาบันพัฒนาองค์กรชุมชนจากฐานเพดานครัวเรือนละ 2.5 หมื่นบาท จึงได้ใช้งบอุดหนุนดังกล่าวเพื่อการสร้างบ้านใหม่และปรับปรุงซ่อมแซม โดยการใช้งบประมาณไม่ได้จ่ายตามเพดานต่อครัวเรือน หากคำนึงถึงความเดือดร้อนของสมาชิกและความจำเป็นเท่าที่ต้องปรับปรุง

 

 

 

 

                      เช่น ที่ชุมชนโต๊ะโสม มีข้อตกลงร่วมกันของคณะกรรมการและสมาชิก ให้สนับสนุนการสร้างบ้านใหม่ที่หลังละ 6 หมื่น บาท หากเกินจากนี้เจ้าของบ้านต้องสมทบเอง ส่วนบ้านที่ต้องปรับปรุงซ่อมแซมก็ให้เป็นไปตามที่จ่ายจริงแต่ไม่เกิน 2.5 หมื่นบาทต่อหลัง แต่ละชุมชนจะกำหนดการสนับสนุนไม่เท่ากันแต่มีความใกล้เคียงกัน ทั้งนี้ สมาชิกที่ได้รับงบอุดหนุนสร้างบ้าน มีข้อตกลงเรื่องการคืนทุนเข้ากองทุนของชุมชนเพื่อช่วยเหลือสมาชิกที่เดือดร้อนรายอื่นๆ ต่อไป ปัจจุบันเจ้าของบ้านที่มีการสร้างและปรับปรุงแล้วเสร็จ จำนวน 215 ครัวเรือน มีการคืนทุนเข้ากองทุนของชุมชนแล้ว รวมเป็นเงิน 223,909 บาท

 

                      ด้านการพัฒนาสาธารณูปโภค ในทุกชุมชนมีความคืบหน้าในการพัฒนาถนน ทางเท้า ในชุมชน การจัดการเรื่องคูระบายน้ำ การปรับพื้นที่ป้องกันน้ำท่วมขัง การจัดสร้างที่จอดเรือของชุมชนแทนของเดิมที่เก่าและทรุดโทรมจำนวน 8 จุด สามารถจอดเรือได้กว่า 80 ลำ การจัดสร้างที่ละหมาดให้แก่นักเรียนและผู้เดินทางสัญจรที่ชุมชนบาลาดูวอ การริเริ่มจัดการธนาคารขยะที่ชุมชนโต๊ะโสม การปรับภูมิทัศน์ของชุมชนบาลาดูวอ เป็นต้น

 

 

 

 

                      ด้านการส่งเสริมการออมของสมาชิก มีการออมทรัพย์ ออมสวัสดิการ ออมเพื่อรักษาดินรักษาบ้านส่วนใหญ่เดือนละ 100 บาทต่อครัวเรือน ปัจจุบันมีเงินออมสะสมของชุมชนรวม 380,653 บาท นอกจากนี้คณะกรรมการของเครือข่ายเมืองบางปู ซึ่งประกอบด้วยตัวแทนของคณะกรรมการชุมชน 7 ชุมชน มีการประชุมร่วมกันทุกเดือนเพื่อติดตามและพัฒนางานร่วมกัน จากการประชุมของคณะกรรมการเครือข่ายบ้านมั่นคงเมืองบางปูครั้งล่าสุด ได้สรุปร่วมกันว่าจะดำเนินการพัฒนาที่อยู่อาศัย พัฒนาสาธารณูปโภค และพัฒนาสภาพแวดล้อมของชุมชนให้แล้วเสร็จภายในปี 2559

 

                      หลังจากนี้ต้องหันมาให้ความสำคัญกับเรื่องการส่งเสริมและพัฒนาอาชีพให้มากขึ้น ซึ่งในปัจจุบันสมาชิกในครัวเรือนส่วนหนึ่งต้องไปทำงานรับจ้างที่ประเทศมาเลเซีย ด้านการใช้ที่ดินเพื่อการปรับปรุงที่อยู่อาศัย การพัฒนาสาธารณูปโภค และสภาพแวดล้อมในชุมชน ได้มีการกำหนดกติกาและข้อตกลงร่วมระหว่างชุมชน เทศบาลและหน่วยงานที่ดูแลเรื่องที่ดิน เพื่อการพัฒนาชุมชนและป้องกันพื้นที่ไม่ให้มีการบุกรุกเพิ่ม

 

 

 

 

                      ถึงตรงนี้ต้องบอกว่า เครือข่ายบ้านมั่นคงเมืองบางปู เป็นอีกตัวอย่างของการพัฒนาตนเองหลายด้านควบคู่ไปกับสิ่งแวดล้อมที่น่าสนใจ และเชื่อว่าหลายชุมชนสามารถเจริญรอยตามได้ด้วย

 

 

 

----------------------