
ยาหอม (ตราทับทิม) นี้ มีมนต์ขลัง
17 ม.ค. 2559
ถิ่นไทยงาม : ยาหอม (ตราทับทิม) นี้ มีมนต์ขลัง
ยาหอม(ตราทับทิม)นี้ มีมนต์ขลัง ยาหอม ยาอม ยาดม ยาหม่อง เหมือนเป็นของสำคัญอยู่คู่กระเป๋า บรรดา สว.ทั้งหลาย แม้จะผ่านมากี่ยุคกี่สมัยก็ตามที หลายคนยังชื่นชอบกลิ่น และสรรพคุณ เพราะสวนใหญ่ยาหอมจะมีแต่เครื่องสมุนไพรไทย-จีน ที่ให้กลิ่นหอมสดชื่น ไม่ว่าจะเป็น โกฐสอ จันทร์เทศ เปลือกอบเชย กานพลู กฤษณาเนื้อไม้ ผิวส้มเขียว ชะเอมเทศ
“พี่กินประจำหลังกินข้าว ดีดเข้าปากนิดนึง เมื่อก่อนเป็นกรดไหลย้อน แต่หลังๆ มากินยาหอมนี่แล้วดีขึ้นมาก ไม่มีอาการอีก” เพื่อนรุ่นพี่คนหนึ่งกล่าวไว้ ทั้งที่ข้างขวดยาหอมขวดเล็กๆ บอกสรรพคุณ แก้วิงเวียนศีรษะ หน้ามืด เป็นลม ทั้งนี้ตามหลักทฤษฎีการแพทย์แผนไทย ยาหอมเป็นยาที่ใช้บำรุงหัวใจ
ยาหอมมีมากมายหลายยี่ห้อ แล้วแต่ใครจะติดยี่ห้อไหน แต่ถ้าพูดถึงเมืองอุทัยธานี ก็ต้องยกให้ ยาหอมตราทับทิม เป็นของดีคู่บ้านคู่เมืองอุทัยธานีไปแล้ว เมื่อก่อนคนรู้จักกันในชื่อยาหอมตราหมอวิรัติ ชื่อหมอที่ปรุงยานี้ขึ้นมาด้วยความรู้ที่ร่ำเรียนมาทางการแพทย์แผนจีน ก่อนจะเปลี่ยนชื่อมาเป็นยาหอมตราทับทิม ปัจจุบัน เป็นมรดกตกทอดมาอยู่ในความดูแลรับผิดชอบของลูกชายคนโต ประชา สวนศิลป์พงศ์ และล่าสุด เปิดร้านใหม่ ร้านวิรัติพานิช ผู้ผลิตและจำหน่ายยาหอมตราทับทิม เป็นสถานที่ผลิตและจำหน่ายก่อสร้างขึ้นใหม่บนถนนท่าช้าง ในความดูแลของทายาทรุ่นที่ 2

คุณประชาเล่าว่า ก่อนจะมาถึงวันนี้ พ่อเป็นลูกครึ่งจีน-ไทย โดยปู่เป็นคนจีน ย่าเป็นคนไทย โตขึ้นมาพ่อส่งไปเรียนแพทย์แผนจีนที่เมืองจีน กลับมาก็เป็นหมอกลางบ้าน เป็นหมอแมะ แล้วออกใบสั่งยาให้คนไข้ไปเจียดยาที่ ร้ายขายยาจีนฮกแซตึ้ง ซึ่งปัจจุบันเลิกกิจการไปแล้ว (แต่ร้านขายยายังเก็บรักษาไว้คู่บ้านคู่เมืองอุทัยธานี) มาช่วงหลัง หมอวิรัติเริ่มปรุงยาขึ้นมาเอง ใครเจ็บป่วยก็รักษากันไป ไม่ได้คิดค่ารักษา ยาที่ปรุงก็ได้รับความนิยมขึ้นเรื่อยๆ จากปากต่อปาก จากอุทัยธานี ขยับขยายไปยังจังหวัดใกล้เคียง ยิ่งพอการคมนาคมสะดวก ชื่อเสียงของยาหมอวิรัติก็ดังไปไกลขึ้น
ขณะที่คุณประชาเองสมัยเด็กมีหน้าที่ช่วยบดยา ช่วยกันทำไปพ่อแม่ลูก เครื่องบดยารวมถึงมีดหั่นยาก็ยังเก็บรักษาไว้ให้ลูกหลานดูจนถึงทุกวันนี้ ขณะที่ร้านเองยังจำหน่ายยาหอมทั้งที่ร้าน และส่งไปขายที่อื่น โดยการขึ้นราคาแต่ละครั้งตามสภาพเศรษฐกิจแต่ก็ขึ้นทีละ 2-3 บาท ซึ่งคุณประชาให้่เหตุผลว่า เพราะพ่อสั่งไว้ไม่ให้ขายแพง คิดถึงคนต่างจังหวัดเป็นสำคัญ เขาซื้อได้ทีละขวดสองขวดเท่านั้น นั่นเป็นสิ่งที่ยึดเหนี่ยวมาตลอด นอกจากความเมตตา มีคุณธรรมส่วนนี้แล้ว หมอวิรัติยังฝากมรดกเป็นคำสอน ที่ทุกวันนี้ก็ยังเขียนแปะอยู่ที่ตู้กระจำในร้าน เป็น บันทึกความลับของเตี่ย ที่สอนให้รู้คุณค่าของเงินที่มีมหาศาล จึงต้องใช้ให้่เกิดประโยชน์ ไม่ฟุ่มเฟือย เพื่อที่จะได้ไม่เดือดร้อนในอนาคตนั่นเอง
แวะไปร้านยาหอม เลยได้ทั้งยาหอมติดไม้ติดมือกลับมาเป็นของฝากแล้ว ยังให้ยาหอมสำหรับจิตใจให้กลับมานึกคิด และลองปฏิบัติตามอีกด้วย