โยกาแตะ ทุกข์-สุขของคนชายขอบ

             หมู่บ้านเล็กๆ ที่อยู่ห่างไกลจากถนนใหญ่ตอนในสุด เท่าที่ถนนรถจะเข้าไปถึง ชื่อหมู่บ้าน ราวกับไม่ได้อยู่ในเมืองไทย แต่ในความเป็นจริง หมู่บ้านโยกาแตะ อยู่ในเขต ต.แม่วะหลวง อ.ท่าสองยาง จ.ตาก พื้นที่ชายแดนไทย-พม่า ชาวบ้านเป็นกลุ่มชาติพันธุ์กะเหรี่ยง แต่แม้จะอยู่ห่างไกลความเจริญอย่างที่คนเมืองมอง หากแต่วิถีความเป็นอยู่ของพวกเขาก็สุขสบาย เป็นไปอย่างเรียบง่าย ภาพที่ปรากฏเบื้องหน้า ระหว่างแบกเป้ลงจาก ดอยเบอบาตู  ผ่านฝูงควาย แปลงข้าวไร่ และแปลงผัก

            กระท่อมมุงหญ้าคาก็ปรากฏขึ้นตรงหน้า ทางดินพาพวกเราเดินผ่านหมู่บ้านเล็กๆ แห่งนี้ ไปหยุดที่บ้านหลังใหญ่ เลยได้ทักทายคนในหมู่บ้าน บ้านเรือน ลักษณะรูปทรงของบ้านดูจะแตกต่างจากที่เคยเห็นมา สิ่งหนึ่งที่สะดุดตา ก็คือ ความสะอาดสะอ้าน ของหมู่บ้าน ตลอดทางเดิน ไม่เห็นขยะโดยเฉพาะพวกพลาสติกให้ขัดเคืองใจ

            ต่างจากเมืองที่เรามองว่าเจริญแต่กลับรกไปด้วยขยะเหล่านี้ ไม้ฟืนที่ตุนไว้ใต้ถุนบ้าน ถูกจัดเรียงอย่างเป็นระเบียบ ทำให้มองไปทางไหน ก็ดูสะอาดตา น่าอยู่ซะจริงๆ ที่นี่มีแต่ประปาภูเขา ไฟฟ้ายังห่างไกลเข้าไม่ถึง แต่บ้านบางหลัง มีแผงโซลาร์เซลล์เล็กๆ เป็นเครื่องกำเนิดไฟฟ้าสำหรับครัวเรือนในยามพลบค่ำ เด็กๆ ไม่ได้พึ่งพิงของเล่นพลาสติก แต่มีเครื่องเล่นแบบบ้านๆ ก็สนุกได้ บางที ความลำบาก ทุกข์ สุขก็อยู่เพียงใจและการกระทำ หาใช่สิ่งที่มองเห็นภายนอกอย่างเดียวไม่