สองพันธุ์‘มันฝรั่ง’เมืองหนาวพืชทำเงิน

 

      ด้วยสภาพพื้นที่และภูมิอากาศที่หนาวเย็นทางภาคเหนือ ทำให้เกษตรกรหันมาปลูกมันฝรั่งอย่างเป็นล่ำเป็นสัน โดยเฉพาะในพื้นที่ จ.เชียงใหม่ ถือเป็นแหล่งปลูกมันฝรั่งหลักภายใต้การบริหารจัดการของสหกรณ์ผู้ปลูกมันฝรั่งเชียงใหม่ จำกัด ปัจจุบันสหกรณ์แห่งนี้มีสมาชิกเกือบสองพันรายกระจายอยู่ตามอำเภอต่างๆ ของ จ.เชียงใหม่ รวมพื้นที่ปลูก 1,630 ไร่ แบ่งเป็นมันฝรั่งพันธุ์โรงงานหรือแอตแลนติก 380 ไร่ และพันธุ์บริโภคสดหรือสปูนต้าอีก 1,250 ไร่ ทั้งสองสายพันธุ์จะให้ผลผลิตเฉลี่ยอยู่ที่ 3-3.5 ตันต่อไร่

 

      อินทร โปทาเจริญ ประธานสหกรณ์ผู้ปลูกมันฝรั่งเชียงใหม่ จำกัด เล่าว่าสหกรณ์แห่งนี้ก่อตั้งขึ้นเมื่อปี 2530 โดยการรวมตัวของเกษตรกรผู้ปลูกมันฝรั่งในพื้นที่ จ.เชียงใหม่ เพื่อจะได้มีอำนาจการต่อรองกับพ่อค้าคนกลางทั้งในเรื่องราคาและการตลาด แต่ปัจจุบันการตลาดไม่มีปัญหาเพราะมีการประกันราคาในสายพันธุ์แอตแลนติก ซึ่งเป็นพันธุ์โรงงาน โดยผลผลิตที่ได้จะส่งให้บริษัททั้งหมดเพื่อนำไปแปรรูปเป็นผลิตภัณฑ์ต่างๆ ส่วนสายพันธุ์บริโภคสดหรือสปูนต้าจะไม่มีตลาดรับซื้อโดยตรงจึงเป็นหน้าที่หลักของสหกรณ์ที่จะดูแลเรื่องการตลาดให้สมาชิกเป็นประจำทุกปี

 

      “ที่สมาชิกนำมาปลูกมีอยู่ 2 สายพันธุ์คือแอตแลนติกกับสปูนต้า เมล็ดพันธุ์ทั้งสองสายพันธุ์ต้องนำเข้าจากต่างประเทศทุกปี ซึ่งเป็นไปตามมติคณะรัฐมนตรี อย่างปีนี้สปูนต้านำเข้ามา 125 ตัน โดยกระจายไปตามสหกรณ์ต่างๆ ที่สมาชิกปลูกมันฝรั่งตอนนี้มีอยู่ทั้งหมด 4 สหกรณ์ก็จะมารับพันธุ์ตามโควตาที่รัฐบาลจัดสรรให้โดยผ่านสมาคมพืชหัว แอตแลนติกนั้นบริษัทเขาจะให้พันธุ์มาปลูกตามโควตาที่กำหนดแล้วเขาก็รับซื้อคืนในราคาประกัน ส่วนสปูนต้ามีปัญหาอย่างเดียวคือตลาดของสมาชิก"

 

      อินทร เผยต่อว่า ปัจจุบันพื้นที่ปลูกมันฝรั่งของสมาชิกของสหกรณ์กระจายอยู่ใน 3 อำเภอ ได้แก่ สันทราย แม่แตงและแม่ริม มีพื้นที่ปลูกทั้งสิ้น 1,630 ไร่ แบ่งเป็นพันธุ์โรงงาน 380 ไร่ และพันธุ์บริโภคสด 1,250 ไร่ ส่วนเมล็ดพันธุ์นั้นถ้าเป็นพันธุ์แอตแลนติกนำเข้ามาจากอเมริกา โดยบริษัทจะจัดส่งมาให้ปีต่อปีและไม่สามารถเก็บพันธุ์เพื่อปลูกในปีต่อไปได้ ส่วนพันธุ์สปูนต้าสำหรับบริโภคสดนั้นจะนำเข้าจากเนเธอร์แลนด์ พันธุ์นี้เกษตรกรสามารถเก็บรักษาพันธุ์ไว้เพื่อจะได้เพาะปลูกในปีต่อไปได้

 

      “มันฝรั่งจะปลูกได้ปีละครั้งเท่านั้นโดยจะปลูกในช่วงหน้าหนาวเริ่มปลูกตั้งแต่พฤศจิกายนจนถึงกุมภาพันธ์ในปีถัดไป มีอายุตั้งแต่เริ่มปลูกจนถึงเก็บเกี่ยวประมาณ 90-100 วัน มันฝรั่งจะชอบอากาศหนาว ยิ่งหนาวยิ่งดี ถ้าอากาศร้อนหัวจะเน่าง่าย ส่วนโรคแมลงไม่ค่อยมีจะมีก็โรคใบหยิกใบไหม้เกิดจากเชื้อราและหนอนกินใบเท่านั้นเอง”

 

      อินทรอธิบายถึงวิธีการปลูกหลังนำเมล็ดพันธุ์มาคลุกซีเมนต์เพื่อฆ่าเชื้อจากนั้นชุบน้ำยาเร่งรากแล้วนำมาปลูกในแปลง มีระยะห่างระหว่างต้น 25-30 เซนติเมตร และระยะห่างระหว่างร่อง 85-90 เซนติเมตร หลังปลูกประมาณ 10 วันจะสังเกตเห็นหน่อออกมา จากนั้นก็บำรุงด้วยปุ๋ยสูตร 15-15-15 ในอัตรา 100 กิโลกรัมต่อไร่และใช้ธาตุอาหารสูตรเร่งหัว จนมันฝรั่งมีอายุครบ 3 เดือนก็สามารถเก็บเกี่ยวผลผลิตได้ ส่วนผลผลิตนั้นเฉลี่ยอยู่ที่ 3,000-3,500 กิโลกรัมต่อไร่ เกษตรกรจะมีรายได้เฉลี่ยอยู่ที่ 3-5 หมื่นบาทต่อไร่ ขณะที่ต้นทุนการผลิตอยู่ที่ 2-2.5 หมื่นต่อไร่

 

      ด้าน ศิริชัย ออสุวรรณ ประธานชุมนุมสหกรณ์การเกษตรแห่งประเทศไทย (ชสท.) กล่าวระหว่างนำคณะสื่อมวลชนเยี่ยมการดำเนินงานของสหกรณ์ผู้ปลูกมันฝรั่งเชียงใหม่ จำกัด โดยระบุว่าสำหรับสหกรณ์ผู้ปลูกมันฝรั่งเชียงใหม่นั้นมีจุดเด่นที่มีผลผลิตราคาแพง เป็นที่นิยมของผู้บริโภคทั้งชาวไทยและต่างประเทศ มีการกำหนดพื้นที่เพาะปลูกที่ชัดเจน สมาชิกมีความเชี่ยวชาญในการผลิต ในขณะที่สหกรณ์เองก็มีการบริหารจัดการในเรื่องของพันธุ์มันฝรั่งที่ต้องนำเข้ามาจากต่างประเทศ ขณะเดียวกันก็ยังมีการพัฒนาพันธุ์มันฝรั่งเองด้วยถือได้ว่าเป็นการพัฒนาแบบยั่งยืนทำให้ไม่ต้องพึ่งพาพันธุ์มันฝรั่งจากต่างประเทศในอนาคต

 

      "รายได้ของสมาชิกเฉลี่ย 5 หมื่นบาทต่อไร่ต่อปี ก็ถือว่าอยู่ในเกณฑ์ดี แต่ก็ยังมีปัญหาในเรื่องของการลักลอบนำเข้าพันธุ์มันฝรั่งจากต่างประเทศเข้ามาในรูปแบบของการสำแดงมันเพื่อการบริโภค สหกรณ์เองก็ได้ฝากเรื่องนี้ไปยังหน่วยงานภาครัฐที่เกี่ยวข้องด้วย คิดว่าถ้ามีการป้องกันที่ดีและกำหนดพื้นที่เพาะปลูกที่ดี พัฒนาแปรรูปเพิ่มมูลค่าที่ดี ก็จะทำให้สมาชิกมีสภาพชีวิตความเป็นอยู่ที่ดีขึ้นอย่างแน่นอน” ประธานชุมนุมสหกรณ์กล่าวทิ้งท้าย

 

      มันฝรั่งนับเป็นอีกพืชเศรษฐกิจที่สร้างอาชีพและรายได้ให้แก่เกษตรกรสมาชิก สนใจผลิตภัณฑ์ติดต่อสหกรณ์ผู้ปลูกมันฝรั่งเชียงใหม่ จำกัด ต.แม่แฝกใหม่ อ.สันทราย จ.เชียงใหม่ โทร.0-5384-8529, 08-1951-3279 ในวันและเวลาราชการ