ไขปัญหาฯ : ปวดศีรษะ(ตอน2) | คมชัดลึก

 

         ปรมาจารย์แพทย์แผนจีนสอนไว้ว่า ศีรษะเป็น “ศูนย์รวมของหยางทั้งหมด” ในร่างกาย เป็น “ที่สถิตของหยาง” เป็นที่พักพิงของสมอง ชี่-เลือดทั่วทั้งร่างกายล้วนส่งขึ้นสู่สมอง ดังนั้น ไม่ว่าสาเหตุมาจากดินฟ้าอากาศอันเป็นสาเหตุจากภายนอก หรือจากอวัยวะภายในเกิดความเสียสมดุล จนเส้นลมปราณ-ชี่-เลือดเกิดความสับสน เสียดุล ติดขัด เลือดคั่ง อุดกั้น เสื่อม หล่อเลี้ยงไม่พอ ล้วนเกิดอาการปวดศีรษะได้ทั้งนั้น

 

         ด้วยเหตุนี้ การปวดศีรษะจึงแบ่งออกได้จาก 2 สาเหตุ คือ หนึ่ง เกิดจากสาเหตุทางภายนอก และ สองเกิดจากอวัยวะภายใน

 

         เราลองมาดูว่าทั้ง 2 สาเหตุจะจำแนกได้อย่างไร

 

         ปวดศีรษะจากสาเหตุทางภายนอก จะเกิดขึ้นอย่างเฉียบพลัน ปวดมาก ปวดแบบทิ่มแทง ปวดต้นตุบๆ ปวดหนักๆ ปวดตึงแน่น ปวดไม่มีหยุด เกิดจากสาเหตุจากลมฟ้าอากาศ โดยเฉพาะ เป็นหวัด ไซนัส เป็นต้น

 

         ปวดศีรษะจากอวัยวะภายใน เกิดขึ้นอย่างช้าๆ ปวดเรื่อยๆ ปวดมึนๆ ปวดโหวงๆ ปวดเป็นพักๆ ปวดเวียนๆ พอพักผ่อนน้อยหรือเหนื่อยเพลียจะปวดมากยิ่งขึ้น เกิดจากร่างกายอ่อนแอ นอกจากนี้ยังอาจมาจากความชื้น เลือดคั่ง จึงต้องวินิจฉัยให้ชัดเจน

 

         นอกจากนี้ยังจำแนกปวดศีรษะตามแนวของเส้นลมปราณ

 

         ปวดศีรษะยังต้องจำแนกตามบริเวณที่ปวดว่าอยู่ในบริเวณเส้นลมปราณใดเดินผ่าน อย่างที่กล่าวมาตอนต้นว่า “ศีรษะเป็นศูนย์รวมของหยาง” เส้นหยางทั้งมือและเท้าล้วนเดินผ่านศีรษะทั้งนั้น แต่ก็มีเส้นยินตับเพียงเส้นเดียวที่แปลกแยกกว่าเพื่อนขึ้นถึงยอดกระหม่อม ดังนั้นเวลาปวดยอดกระหม่อมจึงต้องมาจากตับแน่นอน

 

         หมอจีนทุกคนจึงต้องนำอาการปวดศีรษะมาเป็นข้อมูลในการวินิจฉัยว่าเส้นลมปราณใดเกิดการ “อุดกั้น” แล้วทำให้ปวด เพราะในหลักของแพทย์แผนจีนนั้น เมื่อมีการอุดกั้นจึงมีอาการปวด เช่น

 

         -ปวดศีรษะที่ด้านท้ายทอย ร้าวเชื่อมถึงคอบ่าไหล่ด้วย เพราะเส้นไท่หยางกระเพาะปัสสาวะเดินผ่านแผ่นหลังผ่านต้นคอ ท้ายทอย ขึ้นศีรษะ มักเกิดจากเส้นลมปราณไท่หยาง ที่เดินผ่านแผ่นหลังขึ้นไปยังท้ายทอยและศีรษะ

 

         -ปวดศีรษะบริเวณหน้าผาก หัวคิ้ว มาจากเส้นลมปราณหยางหมิงกระเพาะอาหาร ส่วนมากมาจากได้รับความหนาวเย็น หรือหวัดเย็น หรือเป็นโพรงจมูกอักเสบ เป็นต้น

 

         -ปวดศีรษะด้านข้าง อาจข้างเดียวหรือทั้งสองข้าง ถ้าปวดข้างเดียวจะเรียกว่าปวดหัวข้างเดียวบางคนซ้าย บางคนขวา ร้าวลามมาถึงรอบใบหู หรือดวงตาข้างเดียวกันด้วย การปวดศีรษะชนิดนี้มาจากเส้นลมปราณ ซ่าวหยางถุงน้ำดี การปักเข็มต้องเลือกเส้นถุงน้ำดี

 

         -ปวดศีรษะที่ยอดกระหม่อม ปวดกระบอกตาด้วย มักเกิดกับผู้ที่ใช้สมองมาก อยู่หน้าคอมพ์มาก เครียด กดดันมาก ทำให้เส้นลมปราณตับชี่อั้น ชี่เดินไม่คล่อง เกิดจากเส้นลมปราณตับอั้น ติดขัด การปักเข็มต้องตามเส้นลมปราณตับ จึงจะได้ผล