นกป่าสัปดาห์ละตัว : นกกวัก | คมชัดลึก

 

                      อ่านในละแวก กทม.และปริมณฑล ที่ติดตามคอลัมน์คงจะทราบกันดีแล้วว่าวันหยุดสุดสัปดาห์แรกของทุกเดือนมีกิจกรรม bird walk จัดโดยสมาคมอนุรักษ์นกและธรรมชาติแห่งประเทศไทย (BCST) ในวันเสาร์ที่สวนรถไฟ และวันอาทิตย์ที่สวนหลวง ร.9 ซึ่งเดือนตุลาคมนั้น นับว่าเข้าสู่ช่วงพีกของฤดูกาลดูนกอพยพนอกฤดูผสมพันธุ์ ในขณะเดียวกันนกประจำถิ่นบางชนิดก็ดูจะเห็นตัวกันได้บ่อยขึ้นด้วย

 

                      นั่นเป็นเพราะนกหลายชนิดที่พบได้ตลอดทั้งปีมีสถานภาพตามฤดูกาลเป็นนกประจำถิ่น จริงๆ แล้วมีประชากรบางส่วนเป็นนกอพยพย้ายถิ่นด้วย หลายคนอาจแปลกใจหากจะบอกว่านกที่คุ้นเคยกันดีอย่าง นกกวัก (White-breasted Waterhen) ก็เป็นหนึ่งในตัวอย่างที่ชัดเจน แม้ “นกพื้นๆ” อย่างมันดูไม่น่าจะสันทัดการบินอพยพเป็นระยะทางไกลๆ ได้ แต่ประชากรของนกกวักที่ทำรังวางไข่ทางเหนือ (ซึ่งก็คือตอนกลางของประเทศจีน) มีการอพยพย้ายถิ่นลงใต้เป็นปกติเมื่อผ่านพ้นช่วงฤดูผสมพันธุ์ สำหรับประเทศไทยก็เคยมีรายงานพบบนภูเขาห่างไกลแหล่งน้ำช่วงอพยพผ่าน ในแถบคาบสมุทรอาราเบียก็พบได้เฉพาะช่วงฤดูหนาวเท่านั้น

 

                      นกกวักเป็นนกในวงศ์นกอัญชันที่พบได้ง่ายที่สุดในประเทศไทย ปรับตัวให้อาศัยอยู่ในถิ่นอาศัยหลากหลายกว่าชนิดอื่นๆ ซึ่งส่วนใหญ่พบหากินตามแหล่งน้ำ เราสามารถพบมันได้ตามสวนสาธารณะและรอบๆ บ้าน ขอเพียงมีที่รกๆ และแหล่งน้ำเล็กๆ ให้มันพออาศัยได้บ้าง มันเป็นนกที่มีการกระจายพันธุ์กว้างในเอเชียใต้และเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ นอกจากนี้ยังพบว่ามีการขยายพันธุ์ไปตั้งรกรากในตอนเหนือของเอเชียตะวันออกและตามเกาะต่างๆ อย่างไรก็ตาม จำนวนของนกกวักก็ยังคงลดลงในพื้นที่ที่มีการล่า โดยเฉพาะในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้

 

                      แม้นกกวักตัวเต็มวัยจะมีใบหน้าและลำตัวด้านล่างสีขาว ตัดกับลำตัวด้านบนสีเทาเข้มและก้นสีน้ำตาลแดง แต่วัยอ่อนดูคล้ายลูกเจี๊ยบไก่ที่มีสีดำทั่วทั้งตัวและขายาวเก้งก้าง มันกินทั้งสัตว์เล็กๆ และพืชเป็นอาหาร ด้วยพฤติกรรมการเดินหากินและหน้าตาที่ดูเผินๆ คล้ายไก่ นกอัญชันหลายชนิดถูกตั้งชื่ออังกฤษล้อไปกับไก่ นอกจาก waterhen (นกกวัก) ก็ยังมี watercock (นกอีลุ้ม) swamphen (นกอีโก้ง) และ moorhen (นกอีล้ำ)

 

                      ชื่อไทยของนกกวักก็มาจากเสียงร้องอันโวยวายที่ได้ยินกันบ่อยๆ นั่นเอง มีความเชื่อเก่าๆ ว่านกกวักจะนำโชคลาภมาให้ จึงมีจำนวนไม่น้อยถูกจับมาเลี้ยง โดยเฉพาะตามผู้ที่ทำมาค้าขาย บางคนเชื่อว่ามันจะกวักเรียกลูกค้ามาให้ ซึ่งเป็นการละเมิด พ.ร.บ.สงวนและคุ้มครองสัตว์ป่า และมีความผิดตามกฎหมาย

 

 

---------------------

 

 

 

 

 

 

 

 

ชื่ออังกฤษ  White-breasted Waterhen

 

ชื่อวิทยาศาสตร์  Amaurornis phoenicurus (Pennant, 1769)

 

วงศ์ (Family) Rallidae (วงศ์นกอัญชัน)

 

อันดับ (Order) Gruiformes (อันดับนกอัญชันและนกกระเรียน)

 

 

---------------------