แปรรูปจิ้งหรีดสารพันเมนู ต่อยอดงานวิจัยช่วยชุมชน | คมชัดลึก

 

                       ด้วยต้องการช่วยเหลือเกษตรกรผู้เลี้ยงจิ้งหรีดได้มีช่องทางขยายตลาด อีกทั้งระบายผลผลิตในช่วงที่มีออกสู่ตลาดจำนวนมาก ผศ.ดร.สมสมร แก้วบริสุทธิ์ คณะเกษตรศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น (มข.) จึงหาทางเพิ่มมูลค่าด้วยแปรรูปเป็นผลิตภัณฑ์อาหารหลากเมนู ทั้งน้ำพริก ข้าวเกรียบ คุกกี้ เส้นบะหมี่ เส้นขนมจีน เส้นสปาเกตตี ซึ่งสูตรต่างๆ ได้นำไปเผยแพร่ให้ประชาชนและเกษตรกรที่สนใจ เพื่อนำไปปรับใช้ เป็นการสร้างรายได้เสริม

 

                       ผศ.ดร.สมสมร แก้วบริสุทธิ์ บอกว่า มข.เป็นเพียงแห่งเดียวที่มีงานวิจัยเกี่ยวกับการเลี้ยง การแปรรูปแมลง ส่วนการแปรรูปจิ้งหรีดเนื่องจากที่ผ่านมามีเกษตรกรเลี้ยงกันมาก ทำให้ราคาต่ำซึ่งตลอด 3 ปี จึงมีงานวิจัยแปรรูปเป็นผลิตภัณฑ์ รวมถึงส่งเสริมให้เกษตรกรทำฟาร์มเลี้ยงให้ได้มาตรฐาน ทั้งนี้ จากการวิจัยพบว่าแมลงมีไขมันต่ำ มีโปรตีนและแร่ธาตุหลายชนิด อีกทั้งการเลี้ยงยังทำได้รวดเร็ว ไม่กระทบต่อสิ่งแวดล้อม

 

                       “จิ้งหรีดกระป๋องยังเป็นตัว หลายคนไม่กล้าซื้อมารับประทาน ทำให้นักวิจัยต้องนำมาต่อยอด ศึกษาวิจัยการแปรรูปแมลงเป็นส่วนผสมของอาหารที่รับประทานในชีวิตประจำวัน โดยทำให้เป็นผงโปรตีนจากจิ้งหรีด ใช้เติมในอาหาร เช่น โรยโจ๊ก เป็นส่วนผสมของคุกกี้ น้ำพริก เส้นขนมจีน ใช้แทนกุ้งแห้งเพิ่มรสชาติ คล้ายเติมผงชูรสทำให้กล่อมกล่อม อร่อยขึ้น”

 

                       โดยที่อาจารย์บอกว่า จิ้งหรีดที่เพาะเลี้ยงในไทยมี 2 พันธุ์ คือจิ้งหรีดบ้าน หรือที่ชาวบ้านเรียกว่า แมลงสะดิ้ง เหมาะนำไปแปรรูปเพราะมีโครงสร้างอ่อนทำให้บดสับได้ง่าย และจิ้งหรีดทองทองดำ ที่มีขนาดใหญ่กว่า เหมาะบริโภคเป็นตัว ในรูปของการทอด นึ่ง ต้ม เพราะหากนำไปแปรรูปผสมอาหาร เนื้อสัมผัสจะหยาบ

 

                       ทั้งนี้ การแปรรูปโปรตีนจิ้งหรีดผงจะใช้จิ้งหรีดบ้าน ในระยะตัวเต็มวัย จากงานวิจัยวัตถุดิบที่ใช้ คือ จิ้งหรีด 1 กิโลกรัม ส่วนการทำเริ่มจากนำจิ้งหรีดต้มในน้ำเดือด 5 นาที แล้วสะเด็ดน้ำให้แห้ง จากนั้นนำเข้าเตาอบที่อุณหภูมิ 50 องศาเซลเซียส ใช้เวลา 8-10 ชั่วโมง แล้วคั่วไฟอ่อนให้หอม นำมาบดเป็นผงละเอียด แล้วจึงนำไปบรรจุถุง สามารถนำไปใส่ผสมอาหารเพื่อเพิ่มโปรตีนได้

 

                       “หากทำแบบชาวบ้าน คือไม่มีเครื่องอบ ให้นำจิ้งหรีดไปตากแดด 2-3 แดด ก่อนนำมาคั่วให้มีกลิ่นหอม แล้วทำเป็นผงละเอียด จะได้ผงโปรตีนที่นำมาใช้แทนกุ้งแห้ง ใส่น้ำยาขนมจีน หรือน้ำพริก จะช่วยให้มีรสอร่อยขึ้น เพราะในตัวจิ้งหรีดมีกรดอะมิโน ที่คล้ายกรดอะมิโนในผงชูรส ให้รสชาติที่ดีขึ้น ซึ่งผลิตภัณฑ์นี้อยู่ระหว่างการจดอนุสิทธิบัตร”

 

                       อย่างไรก็ตาม ผศ.ดร.สมสมร ยอมรับว่า การแปรรูปโปรตีนจิ้งหรีดผง เป็นเรื่องยากของเกษตรกรไทย เพราะต้องควบคุมมาตรฐานการผลิต มีการพัฒนาตั้งแต่ต้นทาง ทำมาตรฐานฟาร์ม มีระบบการผลิต จัดเก็บตรงตามมาตรฐานสากล ระยะนี้เกษตรกรจึงนิยมเลี้ยงเพื่อขายตัวสดมากกว่าการแปรรูป ทำให้มีบริษัทสัญชาติไทยและบริษัทต่างประเทศสนใจเข้ามาตั้งโรงงานผลิตในประเทศไทย เพื่อส่งออกกลับไปยังประเทศฝรั่งเศส

 

                       สำหรับประชาชน หรือเกษตรกรที่สนใจ สอบถามข้อมูลได้ที่ ผศ.ดร.สมสมร แก้วบริสุทธิ์ คณะเกษตรศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น โทรศัพท์ 0-4320-2360

 

 

 

 

--------------------

 

(ทำมาหากิน : แปรรูปจิ้งหรีดสารพันเมนู ต่อยอดงานวิจัยช่วยชุมชน : โดย...โต๊ะข่าวเกษตร)