นกป่าสัปดาห์ละตัว : นกปลีกล้วยปากหนา | คมชัดลึก

 

                    สัปดาห์นี้มาเรียนรู้เรื่องภูมิศาสตร์กันหน่อยครับ ประเทศไทยตั้งอยู่ในเขตชีวภูมิศาสตร์ (biogeographical region) ที่เรียกว่า Oriental หรือ Indo-Malayan ซึ่งประกอบไปด้วยทวีปเอเชียใต้และบางส่วนของเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ รวมถึงตอนใต้ของจีน การแบ่งขอบเขตการกระจายพันธุ์ของสิ่งมีชีวิตในทางภูมิศาสตร์นี้สะท้อนกระบวนการวิวัฒนาการควบคู่กับการเคลื่อนตัวของแผ่นดินดังที่ปรากฏในยุคปัจจุบัน

 

                    นกปลีกล้วย (spiderhunters) เป็นหนึ่งในกลุ่มนกที่พบเฉพาะเขต Oriental เท่านั้น พวกมันจึงเป็นที่หมายปองของนักดูนกจากแดนไกลที่มาท่องเที่ยวในเมืองไทย แม้สีสันของพวกมันจะสู้ญาติสนิทอย่างนกกินปลี (sunbirds) ไม่ได้เลย แต่นกกินปลีมีการกระจายพันธุ์กว้าง พบมากในแอฟริกา แถมยังพบได้ในออสเตรเลียด้วย ความพิเศษในทางชีวภูมิศาสตร์จึงสู้นกปลีกล้วยไม่ได้ นกประจำสัปดาห์นี้คือนกปลีกล้วยปากหนา (Thick-billed Spiderhunter) ซึ่งเป็นชนิดที่หาดูตัวได้ไม่ง่ายเลย อีกทั้งยังมีความท้าทายในการจำแนกชนิด

 

                    นกปลีกล้วย 8 ชนิดในเมืองไทยส่วนใหญ่พบทางภาคใต้ ซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของ Sundaland เขตย่อยในเขต Oriental ที่เริ่มต้นตั้งแต่คาบสมุทรมลายูลงไป ลักษณะปากที่ต่างกันเล็กน้อยบ่งชี้การวิวัฒนาการเพื่อลดการแข่งขันระหว่างชนิด ตั้งแต่จะงอยปากที่ค่อนข้างหนาของนกประจำสัปดาห์นี้ ปากที่ยาวมากๆในญาติสนิทอย่างนกปลีกล้วยปากยาว (Long-billed Spiderhunter) ไปจนถึงปากที่สั้นของนกกินปลีท้ายทอยน้ำเงิน (Purple-naped Sunbird) ซึ่งจริงๆ แล้วจัดเป็นนกปลีกล้วยชนิดหนึ่งด้วย

 

                    แม้จะได้ชื่อว่าปากหนา แต่การประเมินลักษณะจะงอยปากในภาคสนามนั้นทำได้ไม่ง่ายเลย โดยเฉพาะอย่างยิ่งนกปลีกล้วยแทบทุกชนิดมักกระโดดไปมาตลอดเวลาไม่ค่อยหยุดนิ่งให้ดูชัดๆ นกปลีกล้วยปากหนามีลำตัวสีน้ำตาลอมเขียวแทบจะไร้จุดเด่นโดยสิ้นเชิง มีวงรอบตาสีเหลืองจางๆ ซึ่งมีรอยตัดที่ด้านหน้าและด้านหลังของวง ต่างจากนกปลีกล้วยเล็ก (Little Spiderhunter) ตรงที่มีคอและขอบตาสีขาว ส่วนนกปลีกล้วยปากยาวมีลายจางๆ ที่คอและอก ไม่มีวงรอบตา วัยเด็กของนกปลีกล้วยหูเหลืองก็สร้างความสับสนได้เช่นกัน โดยเฉพาะนกปลีกล้วยหูเหลืองเล็ก (Yellow-eared Spiderhunter) แต่ปลีกล้วยปากหนามีแต้มสีขาวใต้หางซึ่งพวกมันไม่มี

 

                     นกปลีกล้วยปากหนามักหากินน้ำหวานดอกไม้และแมลงบนต้นไม้สูงในป่าที่ราบต่ำ ตามป่าระดับเชิงเขาหรือป่าดิบเขานั้นจัดว่าหายาก ถิ่นอาศัยหลักของมันจึงลดลงมากการทำลายป่าเพื่อปลูกยางพาราและปาล์มน้ำมัน

 

 

---------------------

 

 

นกปลีกล้วยปากหนา

 

 

ชื่ออังกฤษ Thick-billed Spiderhunter

 

ชื่อวิทยาศาสตร์ Arachnothera crassirostris (Reichenbach, 1853)

 

วงศ์ (Family) Nectariniidae (วงศ์นกกินปลีและนกปลีกล้วย)

 

อันดับ (Order) Passeriformes (อันดับนกเกาะคอน)

 

 

---------------------