ดูแลสุขภาพ : ท่อน้ำตาอุดตัน | คมชัดลึก

 

                      ท่อน้ำตาอุดตันเป็นภาวะหนึ่งที่พบได้ค่อนข้างบ่อย พบได้ตั้งแต่เด็กแรกเกิดขึ้นไปจนถึงผู้ใหญ่ซึ่งส่งผลให้มีน้ำตาไหลหรือน้ำตาคลอตลอดเวลาและอาจทำให้เกิดการระคายเคืองหรือการอักเสบติดเชื้อตามมาได้

 

 

 

รู้จักกายวิภาคของระบบน้ำตา

 

 

                      โดยปกติหางตาจะมีต่อมน้ำตาสร้างน้ำตาเพื่อหล่อลื่นนัยน์ตานัยน์ตาจึงเปรียบเสมือนห้องน้ำที่มีฝักบัวคอยพ่นหล่อลื่นน้ำให้ดวงตามีความชุ่มชื้น ส่วนบริเวณหัวตาจะมีท่อน้ำตาอยู่ 2 รู คือ รูบน ที่ขอบหนังตาบน และรูล่างที่บริเวณหัวตา ซึ่งท่อน้ำตาจะทำหน้าที่เป็นเหมือนรูระบายน้ำ ท่อน้ำตาเล็กๆ ทั้ง 2 รูนี้จะรวมกันเป็นท่อเดียว และเชื่อมต่อกับถุงน้ำตาซึ่งเปรียบเสมือนถังพักน้ำจากถุงน้ำตาจะมีทางเดินน้ำตาผ่านลงมาทางกระดูกโหนกแก้มและมาเปิดที่ภายในจมูกและไหลผ่านลงคอตามลำดับในคนปกติที่ท่อน้ำตาไม่อุดตัน เมื่อหยอดตาจึงอาจรู้สึกขมที่คอได้

 

 

 

ท่อน้ำตาอุดตัน เด็กทารกก็เป็นได้

 

 

                      ในเด็กทารกส่วนใหญ่ปัญหาของท่อน้ำตาอุดตันจะเกิดจากลิ้นเปิดปิดในท่อน้ำตาไม่เปิด โดยมีพังผืดบางๆ มาขวางอยู่ สังเกตได้จากเด็กจะมีน้ำตาไหลมาก ตาแฉะ โดยที่ไม่ได้ร้องไห้ซึ่งจักษุแพทย์จะสอนคุณพ่อคุณแม่ให้นวดท่อน้ำตา โดยปกติ 80-90% จะหายเป็นปกติ หากไม่หายในช่วงขวบปีแรก แพทย์จะใช้วิธีการแยงท่อน้ำตา ซึ่งโดยส่วนใหญ่มักหายขาด แต่หากรักษาแล้วไม่ได้ผลจริงๆ แพทย์อาจต้องใช้วิธีใส่ท่อซิลิโคนคาไว้ในท่อน้ำตา หรือหากรักษาทุกวิธีแล้วไม่ได้ผลอาจต้องพิจารณาการรักษาด้วยการผ่าตัดในที่สุด

 

 

 

ท่อน้ำตาอุดตันในผู้ใหญ่ ปล่อยไว้อาจรุนแรง

 

 

                      ท่อน้ำตาอุดตันในผู้ใหญ่ มักเกิดจากความผิดปกติทางกายวิภาคคือ ที่บริเวณรูท่อน้ำตา บริเวณถุงน้ำตาหรือรูบริเวณทางเดินน้ำตาที่จะผ่านไปที่โหนกแก้ม ทำให้ของเสียไม่สามารถผ่านออกไปได้เปรียบเสมือนท่อห้องน้ำที่มีฝักบัวพ่นออกมา แต่ไม่สามารถระบายของเสียได้ก็ทำให้เกิดการคั่งค้างของเสียอยู่บริเวณท่อน้ำตา ถุงน้ำตา และผิวดวงตาส่งผลให้มีน้ำตาไหลตลอดเวลา ซึ่งอาจกระทบกับการใช้ชีวิตประจำวัน เช่น ทำงานไม่ได้ขับรถไม่ได้ในบางรายที่เป็นมากและเรื้อรังจะมีอาการระคายเคืองตลอดเวลาจากของเสียที่ไม่สามารถระบายออกจากตาได้ถ้าไม่ได้รับการรักษาอาจทำให้เกิดการอักเสบจนกลายเป็นฝีหนองซึ่งอาจลุกลามเข้าไปในดวงตา และทำให้เกิดอาการรุนแรงหรือติดเชื้อในตาได้

 

 

 

การรักษาท่อน้ำตาอุดตัน

 

 

                      การรักษาท่อน้ำตาอุดตัน แพทย์จะต้องตรวจวินิจฉัยเพื่อหาตำแหน่งที่อุดตันซึ่งในแต่ละตำแหน่งการรักษาอาจแตกต่างกัน อย่างไรก็ตามการรักษาท่อน้ำตาอุดตันมักต้องใช้วิธีการผ่าตัด ซึ่งมีอยู่ 2 วิธี คือ

 

                      - การรักษาแบบเก่าเป็นวิธีการผ่าตัดกรีดตาจากทางด้านนอกซึ่งวิธีนี้ทำให้เกิดแผลเป็น

 

                      - การรักษาแบบใหม่เป็นการผ่าตัดทางเชื่อมท่อน้ำตาโดยวิธีการส่องกล้องโดยใช้กล้องขนาดเล็กที่เรียกว่า เอ็นโดสโคป (endoscope) ส่องเข้าไปในช่องจมูกแคบๆ และทำทางระบายท่อน้ำตาใหม่ซึ่งวิธีนี้จะไม่มีแผลเป็น ฟื้นตัวได้เร็วกว่า และแผลหายเร็วกว่าการรักษาแบบเก่าแต่การรักษานี้ต้องอาศัยความเชี่ยวชาญและประสบการณ์ของจักษุแพทย์เฉพาะทาง

 

                      ทั้งนี้ แพทย์จะเป็นผู้พิจารณาวิธีการรักษาที่เหมาะสมให้แก่ผู้ป่วยแต่ละราย

 

                      หากมีปัญหาน้ำตาไหลตลอดเวลาหรือมีอาการผิดปกติเกี่ยวกับนัยน์ตาอย่านิ่งนอนใจ ควรรีบปรึกษาจักษุแพทย์ เพื่อหาทางแก้ไขได้อย่างทันท่วงที

 

 

 

 

นพ.ณัฐวุฒิ วะน้ำค้าง 

 

จักษุแพทย์ผู้เชี่ยวชาญ

 

ด้านศัลยกรรมตกแต่งเกี่ยวกับตา