มะตูม...สมุนไพรคลายร้อน | คมชัดลึก

 

                            อากาศเริ่มร้อนแล้ว วันนี้จึงมีสูตรทำสมูทตี้มะตูม น้ำสมุนไพรคลายร้อน อร่อย และดีต่อสุขภาพจากศูนย์การเรียนรู้การดูแลสุขภาพภาคประชาชน ด้านการแพทย์แผนไทยอภัยภูเบศรมาฝาก แต่ก่อนอื่นเรามาทำความรู้จักกับมะตูมกันก่อน 

 

                            มะตูม เป็นต้นไม้ศักดิ์สิทธิ์ของพระอิศวร ซึ่งมีความผูกพันกับชาวฮินดู เวลาที่ชาวฮินดูบูชาพระอิศวรต้องมีใบมะตูมประกอบพิธี ความเชื่อเหล่านี้ถ่ายถอดและซึมซับเข้ากับวัฒนธรรมไทยมาเป็นเวลานาน สังเกตได้จากพิธีกรรมและความเชื่อมากมาย ที่ถือเอามะตูมเป็นไม้มงคลประกอบในพิธี หรือเวลาเข้ากราบบังคมทูลลาในหลวงของเราไปศึกษาต่อหรือรับราชการต่างประเทศ ก็จะได้รับพระราชทานใบมะตูมเป็นมงคล แม้แต่งานมงคลสมรสพระราชทานคู่บ่าวสาว ก็จะมีใบมะตูมทัดหู เป็นต้น

 

                            หมอยาไทยจะนำมะตูมมาใช้ประโยชน์มากมาย อาทิ ผลอ่อนเล็กๆ ใช้แก้ลมได้, ลูกมะตูมอ่อน ใช้บำรุงธาตุ ขับลมช่วยเจริญอาหาร แก้เสมหะและขับลม, ลูกมะตูมแก่ ใช้แก้เสมหะ บำรุงธาตุไฟ ช่วยย่อยอาหาร แก้เสลดและลม ส่วนลูกมะตูมสุก ใช้แก้ลมเสียดในท้อง บำรุงธาตุไฟ ช่วยย่อยอาหาร แก้กระหายน้ำ ขับลม แก้เสมหะ บำรุงกำลัง 

 

                            ส่วนน้ำมะตูมนั้น เป็นน้ำสมุนไพรที่คนไทยรู้จักกันดี เมื่อได้ดื่มต้องประทับใจกับกลิ่นหอมชุ่มชื่นและรสชาติกลมกล่อม ถือว่าเป็นน้ำสมุนไพรที่คลาสสิกที่สุด คนไทยนิยมนำน้ำมะตูมไปถวายพระ เชื่อกันว่าน้ำมะตูมเป็นน้ำสมุนไพรบำรุงสุขภาพ โดยที่ไม่บำรุงกำหนัด เพราะสมุนไพรบำรุงสุขภาพตัวอื่นๆ มักจะบำรุงกำหนัดด้วย และในครั้งนี้ ทางศูนย์การเรียนรู้ฯ จึงนำสูตรการทำสมูทตี้มะตูม ที่เพิ่มทั้งความสดชื่นและความอร่อยมากฝาก

 

 

 

สมูทตี้มะตูม

 

 

                            ส่วนประกอบ

 

                            1.มะตูมเชื่อม 1-2 ชิ้น

 

                            2.มันขาวหรือมันม่วง 1 หัว

 

                            3.เกลือ 1 ช้อนชา

 

                            4.ขิง 3-4 แว่น

 

 

                            วิธีทำ

 

 

                            1.ต้มน้ำเชื่อมมะตูม ด้วยการนำเนื้อมะตูม 1-2 ชิ้น ต้มรวมกับน้ำตาลทราย 1 : 1

 

                            2.นำเนื้อมะตูมในข้อ 1 ปั่นรวมกับขิงและหัวมันที่เตรียมไว้ให้เข้ากัน

 

                            3.ใส่น้ำแข็ง เกลือ และน้ำเชื่อมตามใจชอบ แล้วปั่นให้เข้ากัน ตักใส่แก้วพร้อมเสิร์ฟ

 

 

                            สำหรับสรรพคุณเด่นของมะตูม ก็คือ เป็นผลไม้สมุนไพรเพื่อบำรุงธาตุ ซึ่งหมายถึงธาตุ 2 ลักษณะ คือ การปรับธาตุที่แปรปรวน ธาตุดิน-น้ำ-ลม-ไฟ ในร่างกาย ยามที่เป็นไข้ อ่อนเพลีย ร่างกายจะเสียสมดุล หากนำเอามะตูมทั้ง 5 คือ ราก ใบ ต้น ดอก ผล อย่างละเท่าๆ กันมาต้มให้คนฟื้นไข้กิน หรือต้มชามะตูมจากมะตูมแห้งก็จะช่วยปรับธาตุให้คืนสู่ปกติเร็วขึ้น หรือบางครั้งก็เรียกว่า ช่วยทั้งธาตุ ซึ่งธาตุในที่นี้หมายถึง ระบบย่อยอาหาร กระเพาะ ลำไส้ ไม่แข็งแรง ไม่ปกติ โดยควรกินลูกมะตูมสุก ซึ่งจะช่วยแก้อาการเกี่ยวกับท้องได้ทั้งหมด ไม่ว่าจะเป็น จุกเสียด ช่วยขับลม ช่วยย่อยอาหาร แก้ท้องอืดเฟ้อ แก้ท้องเสียบ่อยๆ หรือแก้ท้องผูกเป็นประจำ

 

                            จะเห็นได้ว่า มะตูมเป็นได้ทั้งยาแก้ท้องผูกและยาแก้ท้องเสียในเวลาเดียวกัน การดื่มน้ำมะตูมประจำยังช่วยให้สดชื่น ช่วยบำรุงกำลังได้เป็นอย่างดี นอกจากนี้มะตูมยังเป็นยาอายุวัฒนะ โดยสามารถนำมะตูมแก่สุกมาแกะเมล็ดออก แล้วเอาเนื้อผสมน้ำผึ้งกินครั้งละ 1-2 ช้อน เช้า-เย็น มีสรรพคุณช่วยบำรุงกำลัง หรือนำมะตูมแห้งมาต้มน้ำดื่มวันละ 2-3 แก้ว จะช่วยให้ร่างกายแข็งแรง