อานิสงส์โครงการ 'ดาวล้อมเดือน' ฟื้นชีวิตเกษตรกรรอบ ม.เกษตรฯ | คมชัดลึก

 

                              นับเป็นความสำเร็จอีกโครงการสำหรับการบูรณาการของหน่วยงานภาครัฐ ภายใต้โครงการดาวล้อมเดือนของมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ วิทยาเขตเฉลิมพระเกียรติ จ.สกลนคร ที่ก่อกำเนิดขึ้นเมื่อครั้ง รศ.วิโรจ อิ่มพิทักษ์ ดำรงตำแหน่งอธิการบดีมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ ปัจจุบันรั้งตำแหน่งนายกสภามหาวิทยาลัย มีนโยบายต้องการให้นำปรัชญาการพัฒนาที่นำไปสู่รูปธรรม ด้วยการนำพื้นที่รอบๆ มหาวิทยาลัยมาพัฒนาให้เป็นพื้นที่การเกษตรอย่างสมบูรณ์แบบ 

 

                              "มหาวิทยาลัยเปรียบเสมือนดวงเดือนล้อมรอบด้วยดาวเล็กดาวน้อย จึงเกิดเป็นโครงการดาวล้อมเดือน หมายถึงการอยู่ร่วมกันอย่างเกื้อกูลกัน โดยเฉพาะมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์น่าจะเป็นเดือนที่ส่องแสงเผื่อแผ่ไปยังดวงดาวรอบๆ ได้ ด้วยภูมิความรู้ด้านวิชาการเกษตรสั่งสมตลอดมา"

 

                              ศักดิ์ดา อยู่เดช หัวหน้าสำนักงานจัดรูปที่ดิน จ.สกลนคร เปิดเผยต่อว่า เนื่องจากเป็นพื้นที่ดังกล่าวอยู่ปลายน้ำของโครงการส่งน้ำและบำรุงรักษาน้ำอูน มักประสบปัญหาขาดแคลนน้ำในหน้าแล้ง กรมชลประทานโดยสำนักงานจัดรูปที่ดินกลางและโครงการส่งน้ำและบำรุงรักษาน้ำอูน จึงเป็นส่วนหนึ่งของภาคีพัฒนาที่สำคัญในการจัดหาน้ำในพื้นที่โครงการดาวล้อมเดือน

 

                              “แต่ก่อนในฤดูแล้งบริเวณนี้ไม่สามารถเพาะปลูกได้เลย เพราะไม่มีน้ำ แต่เมื่อดำเนินการจัดรูปที่ดินก็เท่ากับมีปริมาณน้ำส่งมาให้ในระดับหนึ่ง อย่างน้อยที่สุดก็ปลูกพืชฤดูแล้งได้ เกษตรกรไม่อด ไม่ต้องทิ้งครอบครัวไปรับจ้างในเมือง มีรายได้ เลี้ยงตัวเองในระดับหนึ่ง”

 

                              หัวหน้าสำนักงานจัดรูปที่ดิน ระบุอีกว่า ขณะนี้มีการพัฒนาระบบชลประทานในระดับไร่นาจัดหาน้ำให้แล้ว ขั้นตอนต่อไปต้องมีการพัฒนาดิน โดยสถานีพัฒนาที่ดินจังหวัดสกลนคร ธนาคารเพื่อการเกษตรและสหกรณ์การเกษตร (ธ.ก.ส.) ทำหน้าที่เสริมความเข้มแข็งทางด้านการเงิน โดยใช้พื้นที่ดังกล่าวใน ต.เชียงเครือ เป็นศูนย์ฝึกอบรมลูกหนี้เกษตรกรในพื้นที่ จ.สกลนคร ให้หลุดพ้นจากภาวะหนี้สิน นอกจากการอบรมในห้องเรียนแล้ว ยังมีโอกาสได้เห็นการพัฒนาการเกษตรอย่างเป็นระบบ นับแต่การวางแผนการผลิต โดยยึดแนวทางเศรษฐกิจพอเพียงอย่างชัดเจน จนถึงการวางแผนการตลาดรองรับผลิตผล

 

                              “ทุกวันนี้มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์จะมีคณะมาดูงาน เช่นเดียวกับกรมชลประทาน กรมพัฒนาที่ดิน กรมปศุสัตว์ หรือ ธ.ก.ส. อาจเรียกได้ว่า เป็นศูนย์เรียนรู้ในการจัดการการเกษตรสำหรับเกษตรกร เป็นการยึดโยงบูรณาการร่วมระหว่างมหาวิทยาลัยกับภาคีเครือข่ายและเกษตรกรรอบพื้นที่ ซึ่งจะเป็นต้นแบบในการพัฒนาในพื้นที่อื่นๆ ในอนาคต”

 

                              สำหรับพื้นที่ ต.เชียงเครือ อ.เมือง ได้ดำเนินการจัดรูปที่ดินไปแล้ว 6,000 ไร่ ขณะนี้กำลังดำเนินการจัดรูปที่ดินอีก 2,000 ไร่ พบว่า เกษตรกรได้รับความสะดวกเรื่องน้ำ และเส้นทางลำเลียงเป็นอย่างมาก อย่างน้อยที่สุดสามารถทำนาปีได้ 1 ครั้ง และปลูกพืชฤดูแล้งอีก 1 ครั้ง ทำให้สามารถเลี้ยงครอบครัวได้ ผลผลิตส่วนที่เหลือเก็บขายเป็นรายได้

 

                              นอกจากนี้โครงการดาวล้อมเดือนยังมีการนำพืชพันธุ์ใหม่ๆ และที่ปรับปรุงพันธุ์มาทดลองปลูกในแปลงตัวอย่างของเกษตรกร โดยมีอาจารย์และนิสิตมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ติดตามความก้าวหน้าเป็นระยะๆ เท่ากับเป็นการถ่ายทอดความรู้ประสบการณ์ไปสู่เกษตรกรและชุมชนรอบข้าง ในขณะภาคีพัฒนาร่วมได้มีส่วนในการพัฒนาทั้งเรื่องน้ำ เรื่องดิน การเลี้ยงสัตว์ รวมถึงการตลาดที่เป็นปัญหาใหญ่ของเกษตรกร 

 

                              อย่างไรก็ตาม การขยายพื้นที่จัดรูปที่ดินอีก 3,000 ไร่ จึงเป็นส่วนสำคัญเติมเต็มพื้นที่จัดรูปที่ดินของ จ.สกลนคร เกือบเต็มพื้นที่ชลประทานน้ำอูน จำนวน 185,000 ไร่ ทำให้สกลนครเป็นจังหวัดที่มีพื้นที่จัดรูปที่ดินมากที่สุดในภาคอีสาน ขณะนี้มีจำนวนถึง 182,361 ไร่ และเป็นต้นแบบการพัฒนาการเกษตรที่ไม่จำเป็นต้องปลูกข้าวอย่างเดียว หากปลูกพืชฤดูแล้งได้อย่างเป็นล่ำเป็นสันสร้างอาชีพและรายได้ให้แก่เกษตรกรได้ตลอดทั้งปี

 

 

 

 

 

------------------------

 

(ทำมาหากิน : อานิสงส์โครงการ 'ดาวล้อมเดือน' ฟื้นชีวิตเกษตรกรรอบ ม.เกษตรฯ : โดย...สุรัตน์ อัตตะ)