นกป่าสัปดาห์ละตัว : นกกินปลีคอสีม่วง | คมชัดลึก

 

                            วันอาทิตย์ที่ 22 ก.พ.นี้เป็นวันสุดท้ายของกิจกรรมนับนกเขาใหญ่ (Khao Yai Bird Census) ประจำปี 2558 อุทยานฯชื่อดังแห่งนี้เป็นส่วนหนึ่งของผืนป่ามรดกโลกดงพญาเย็น-เขาใหญ่ ตั้งอยู่บนเทือกเขาพนมดงรัก ป่าผืนนี้เป็นจุดใต้สุดของการกระจายพันธุ์ในเมืองไทยสำหรับนกบางชนิด เช่น นกปรอดโอ่งเมืองเหนือ (Puff-throated Bulbul) ในขณะเดียวกันก็เป็นจุดเหนือสุดที่พบนกหลายชนิดได้ เช่น นกคัคคูเหยี่ยวเล็ก (Moustached Hawk Cuckoo) นกแว่นตาขาวสีเหลืองปักษ์ใต้ (Everett’s White-eye) เป็นต้น

 

                            สัปดาห์นี้ขอแนะนำให้รู้จักกับ นกกินปลีคอสีม่วง (Van Hasselt’s Sunbird) ซึ่งมีถิ่นกำเนิดในเขตสัตวภูมิศาสตร์ซุนดา (Sunda zoogeographic subregion) เช่นเดียวกับสองชนิดที่ได้กล่าวถึงไปข้างต้น พูดให้เห็นภาพก็คือ ถิ่นฐานหลักของพวกมันได้แก่ภาคใต้ของไทย มาเลเซีย และบางส่วนของอินโดนีเซีย เหตุที่พบทางภาคตะวันออกของไทยด้วย น่าจะเป็นเพราะมันอยู่อาศัยมาตั้งแต่ราวๆ ยุคน้ำแข็ง ซึ่งระดับน้ำทะเลต่ำกว่าปัจจุบันมาก และเกาะต่างๆ ในเขตซุนดาถูกเชื่อมเป็นผืนเดียวกัน แหล่งอาศัยในไทยที่อยู่บนเส้นรุ้งเหนือเขาใหญ่ของนกชนิดนี้เห็นจะมีเพียงบริเวณริมแม่น้ำโขงทางอีสานตะวันออก

 

                            หลายคนอาจไม่คุ้นกับชื่อ Van Hasselt’s Sunbird และรู้จักมันในชื่อเดิมว่า Purple-throated Sunbird ซึ่งนักปักษีวิทยาหลายสำนักเห็นด้วยกับการแยกเป็นคนละชนิด พบได้เฉพาะในฟิลิปปินส์เท่านั้น คณะกรรมการพิจารณาข้อมูลนกไทยเองก็ใช้ตามข้อมูลนี้เช่นกัน Purple-throated Sunbird ของแท้จึงไม่ใช่นกไทยอีกต่อไป “นกกินปลีคอสีม่วง” ในเขตซุนดาบัดนี้ถูกเปลี่ยนไปใช้ชื่อที่ตั้งเพื่อเป็นเกียรติแก่นักธรรมชาติวิทยาชาวดัทช์นามว่า Johan Coenraad van Hasselt

 

                            เพศผู้ของสองชนิดมีสีสันต่างกันชัดเจน ชนิดในฟิลิปปินส์มีลำตัวด้านบนสีน้ำตาลแดง ไม่เป็นสีดำเหมือนในไทย อกและท้องสีแดงสด แต่บริเวณใต้ท้องและขนคลุมโคนหางจะเป็นสีนวลไปจนถึงเหลือง ในขณะที่นกกินปลีคอสีม่วงของเรานั้นจะมีก้นสีเทาเข้มเกือบดำ ทั้งสองชนิดมีกระหม่อมสีเขียวเหลือบ และคอสีม่วงสะท้อนแสง แม้จะเป็นนกตัวเล็กที่มีสีสันบาดตา แต่หากมันไปเกาะในจุดที่แสงแดดไม่ตกกระทบ ดูเผินๆ ก็อาจเห็นเป็นเพียงนกตัวดำๆ ตัวหนึ่ง มักหากินน้ำหวานดอกไม้ตามเรือนยอด พบได้ในป่าหลายประเภท เพศเมียมีลำตัวสีเขียวไพล มีรอยตัดจางๆ ระหว่างคอสีตุ่นๆ และอกสีเหลืองนวล จำแนกจากเพศเมียของชนิดอื่นๆ ได้ยาก หากไม่คุ้นเคย

 

 

-------------------------

 

 

นกกินปลีคอสีม่วง

 

 

ชื่ออังกฤษ Van Hasselt’s Sunbird

 

ชื่อวิทยาศาสตร์ Leptocoma brasiliana (Gmelin, 1788)

 

วงศ์ (Family) Nectariniidae (วงศ์นกกินปลีและนกปลีกล้วย)

 

อันดับ (Order) Passeriformes (อันดับนกเกาะคอน)

 

 

-------------------------