ร้องแก้ปัญหาผลกระทบขุดท่อก๊าซปตท. | คมชัดลึก

 

                           มูลนิธิโรงพยาบาลเจ้าพระยาอภัยภูเบศรฯ นำทีมลงพื้นที่ชี้แจงถึงความเสียหาย กรณีมีโคลนสังเคราะห์ (เบนโทไนท์) ซึ่งเป็นสารที่ใช้ในการหล่อลื่นเพื่อการขุดเจาะท่อก๊าซจำนวนมากไหลเข้าท่วมพื้นสวนสมุนไพรหายาก สูงกว่า 5 นิ้ว กินพื้นที่ประมาณ 2 ไร่ ตลอดจนพื้นที่ทำกินของชาวบ้านที่ ต.เนินหอม อ.เมือง จ.ปราจีนบุรี สร้างความเสียหายแก่สมุนไพรหายากอย่างน้อย 88 ชนิด ที่มูลนิธิสะสมองค์ความรู้จากหมอยาพื้นบ้านด้วยความยากลำบากมาเป็นเวลานาน 

 

                           สมุนไพรที่ได้รับความเสียหายส่วนใหญ่เป็นสมุนไพรที่ใช้ในงานวิจัยและอนุรักษ์จากภูมิปัญญาท้องถิ่น จากทุกภาคของประเทศ มูลค่าความเสียหายครั้งนี้จึงไม่สามารถประเมินค่าได้ ซึ่งที่ผ่านมาทางมูลนิธิไม่เคยได้รับคำเตือนถึงผลกระทบมาก่อน และแม้ขณะนี้จะแก้ปัญหาโคลนสังเคราะห์ทะลักเข้าสวนสมุนไพรได้แล้ว แต่ก็ยังคงต้องดูแลฟื้นฟูต้นสมุนไพรต่อไป 

 

                           ทางมูลนิธิจึงได้ร่วมกับประชาชนในพื้นที่ จ.ปราจีนบุรี จำนวนมากรวมตัวกันร้องเรียน กรณีได้รับผลกระทบจากการดำเนินการก่อสร้างวางท่อส่งก๊าซธรรมชาติ โครงการท่อส่งก๊าซธรรมชาติ เส้นที่ 4 (ระยอง-แก่งคอย) ของ บริษัท ปตท. จำกัด (มหาชน) ซึ่งนอกจากเรื่องโคลนสังเคราะห์แล้ว ยังมีผลกระทบรูปแบบอื่นที่ส่งผลต่อการดำรงชีพของคนในพื้นที่ด้วย อาทิ หน้าดินถูกทำลายไม่สามารถใช้ปลูกพืชใดๆ ได้ เกิดน้ำทะลักเข้าท่วมสวน การขุดเจาะของโครงการปิดเส้นทางสัญจรของชาวบ้าน ทำให้การเดินทางเป็นไปอย่างยากลำบาก หรือแม้กระทั่งในเรื่องค่าชดเชยที่ไม่คุ้มค่ากับความเสียหายที่เกิดขึ้น 

 

                           ภญ.ดร.สุภาภรณ์ ปิติพร เลขาธิการมูลนิธิโรงพยาบาลเจ้าพระยาอภัยภูเบศรฯ กล่าวว่า “ทางมูลนิธิได้ซื้อพื้นที่บริเวณเชิงเขาใหญ่แห่งนี้ เพื่อให้เป็นแหล่งรวบรวมสมุนไพรหายากและไว้เป็นแหล่งเรียนรู้ให้ประชาชนมาศึกษาและพัฒนาต่อยอด หรือสร้างแรงบันดาลใจในการที่จะรักและหวงแหนพันธุ์พืชสมุนไพร

 

                           โดยในพื้นที่ดังกล่าวมีการเพาะพันธุ์สมุนไพรและเก็บสะสมสมุนไพรไว้ประมาณ 1,095 ชนิด จากสมุนไพรที่มีอยู่ทั้งหมดอย่างน้อย 2,000 ชนิด ซึ่งในตำราต่างๆ มีบันทึกไว้เพียง 800 กว่าชนิดเท่านั้น ซึ่งทางมูลนิธิตั้งใจว่าจะส่งต่อมรดกเหล่านี้ให้แก่คนรุ่นหลังต่อไป 

 

                           สถานที่แห่งนี้นอกจากจะเป็นแหล่งสะสมสมุนไพรหายากแล้ว ทางมูลนิธิกำลังดำเนินโครงการอภัยภูเบศรเวชนคร ซึ่งจะเป็นแหล่งเรียนรู้สมุนไพรที่เชื่อมโยงกับภูมิปัญญาสมุนไพร สรรพคุณการรักษาแบบโบราณที่ใหญที่สุดในอาเซียน เป็นสถานที่ดูแลผู้สูงอายุแบบองค์รวม เป็นที่ศึกษาด้านการแพทย์แผนไทย เป็นแหล่งเรียนรู้เรื่องของสมุนไพร มีการจัดนิทรรศการให้ความรู้ประชาชน ซึ่งในขณะนี้อยู่ระหว่างการรวบรวมพันธุ์สมุนไพร ที่ดินที่เราซื้อจึงมีความสำคัญต่อการปฏิรูประบบสุขภาพในอนาคต ซึ่งในประเทศไทยเอง สมัชชาสุขภาพ ธรรมนูญสุขภาพก็ระบุชัดเจนว่า ให้บริการรักษาด้วยการแพทย์แผนไทยคู่ขนานกับแพทย์แผนปัจจุบัน ทั้งหมดนี้คือวัตถุประสงค์ที่ชัดเจนที่ทางมูลนิธิซื้อที่ดิน

 

                           อภัยภูเบศรทำงานเกี่ยวกับสมุนไพรมากว่า 30 ปี เราทำมาอย่างต่อเนื่อง สมุนไพรไม่ได้อยู่ในแง่เศรษฐกิจเพียงอย่างเดียว แต่มันคือภูมิปัญญาที่บรรดาหมอยาพื้นบ้านได้เก็บสั่งสมมาอย่างยาวนาน ผลกระทบที่ทำให้ต้นสมุนไพรตายในวันนี้ จึงเป็นเรื่องใหญ่สำหรับเรามาก เพราะสมุนไพรบางชนิดอาจไม่สามารถหาได้อีกแล้ว”

การประชุมดังกล่าวทั้งสองฝ่ายได้มีการเสนอแนวทางร่วมกัน 2 ข้อ คือ 

 

                           1.ปตท.สามารถดำเนินโครงการในจุดเดิมได้ โดยการบริจาคเงินให้มูลนิธิไปซื้อที่ดินแปลงใหม่ในราคาประเมินปัจจุบันและจำนวนที่ดินเท่าเดิม หรือ 300 ล้านบาท ซึ่งพื้นที่เก่า ปตท.สามารถนำไปใช้ประโยชน์ได้ตามเห็นสมควร

 

                           2.ย้ายแนวขุดเจาะไปเป็นตามแนวตะเข็บชายแดนด้านล่างของพื้นที่มูลนิธิ โดยทางจังหวัดจะช่วยเจรจากับเจ้าของพื้นที่ที่จะตัดผ่านก่อนถึงแนวถนน

 

                           ทั้งนี้ ทั้งสองฝ่ายจะนำทั้ง 2 แนวทางไปพิจารณาและจะมีการประชุมหาข้อสรุปอีกครั้งในวันที่ 12 กุมภาพันธ์ 2558 ในส่วนของเรื่องการฟ้องร้องที่ทางมูลนิธิได้ดำเนินการในเรื่องให้ย้ายแนวเขตวางท่อ และเรื่องค่าชดเชยที่ไม่เป็นธรรม ไปตั้งแต่วันที่ 28 มีนาคม 2556 นั้น ขณะนี้ยังอยู่ในขั้นตอนของการรอศาลปกคลองพิจารณา 

 

                           ชาวบ้านจังหวัดปราจีนบุรีที่ได้รับผลกระทบได้ไปยื่นหนังสือร้องเรียนที่สำนักงานคณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ (กสม.) 

 

 

 

ตอบ

 

 

                           นายอรรถพล ฤกษ์พิบูลย์ รองกรรมการผู้จัดการใหญ่บริหารความยั่งยืนและวิศวกรรมโครงการ บริษัท ปตท. จำกัด (มหาชน) ชี้แจงว่า ปตท.เสียใจในเหตุที่เกิดขึ้นในพื้นที่ของมูลนิธิ ซึ่งเป็นผลมาจากการก่อสร้างของโครงการท่อส่งก๊าซธรรมชาติเส้นที่ 4 (ระยอง-แก่งคอย) ซึ่งเชื่อมต่อโครงข่ายก๊าซธรรมชาติให้แก่ภาคไฟฟ้า อุตสาหกรรมในอนาคต 

 

                           สำหรับบริเวณที่เกิดเหตุมีเนื้อที่ประมาณ 2 ไร่ จากพื้นที่ 7 ไร่ ซึ่งอยู่ในการประกาศเขตระบบของโครงการ มีแนวเขตความกว้าง 20 เมตร ขนานไปกับเขตระบบสายส่งไฟฟ้าแรงสูงของการไฟฟ้าฝ่ายผลิตแห่งประเทศไทย ตามได้รับความเห็นชอบของคณะกรรมการกำกับกิจการพลังงาน (กกพ.) โดยตลอดระยะเวลาที่ผ่านมา ปตท.ได้ประสานงานชี้แจงขอโอกาสเข้าทำงานในพื้นที่ของมูลนิธิ แต่ ปตท.ไม่ได้รับอนุญาตให้เข้าดำเนินการ 

 

                           ดังนั้น เพื่อลดผลกระทบระหว่างการก่อสร้าง จึงจำเป็นต้องใช้การวางท่อโดยวิธีดึงท่อลอดใต้ดิน หรือ Horizontal Directional Drilling (HDD) โดย ปตท.ได้ส่งหนังสือชี้แจงให้ทราบความจำเป็นและแสดงเจตนาขอรับผิดชอบหากเกิดผลกระทบใดๆ ซึ่ง ปตท.พร้อมที่จะเข้าพื้นที่ทันทีเพื่อให้เกิดผลกระทบน้อยที่สุด 

 

                           อย่างไรก็ตาม จากสถานการณ์ที่เกิดขึ้น ทางจังหวัดได้เข้ามาร่วมแก้ไขปัญหา โดยแต่งตั้งคณะทำงานแก้ไขปัญหาโครงการวางท่อส่งก๊าซธรรมชาติเส้นที่ 4 (ระยอง-แก่งคอย) ปตท.ยินดีให้ความร่วมมืออย่างดีที่สุดเพื่อให้สามารถร่วมสร้างชื่อของแหล่งสมุนไพรไทย ควบคู่ไปกับการสร้างความมั่นคงทางพลังงานให้แก่ประเทศได้ตามแผนพลังงานของชาติ

 

                           “จากเหตุที่เกิดขึ้นนี้ ปตท.เชื่อว่า หากได้รับโอกาสจากทางมูลนิธิ ปตท.จะสามารถควบคุมสถานการณ์และจำกัดผลกระทบไว้ได้ และจนถึงขณะนี้ ปตท.ยังขอยืนยันเจตนารมณ์ที่จะเข้าร่วมหารือกับมูลนิธิ เพื่อบรรเทาและเยียวยาเหตุที่เกิดขึ้น โดย ปตท.ให้ความสำคัญอย่างยิ่งต่อพืชพันธุ์ไม้สมุนไพร โดยที่ ปตท.ได้ปลูกและดูแลพืชสมุนไพร ณ สวนสมุนไพรสมเด็จพระเทพฯ จ.ระยอง นานกว่า 30 ปีแล้ว และได้นำผลิตภัณฑ์ของอภัยภูเบศรซึ่งเป็นผลิตภัณฑ์ที่ดี มาจำหน่าย ณ สวนสมุนไพรสมเด็จพระเทพฯ อีกด้วย โดยโครงการท่อส่งก๊าซธรรมชาติเส้นที่ 4 (ระยอง-แก่งคอย) จะสร้างโครงข่ายและความมั่นคงทางด้านพลังงานเพื่อเศรษฐกิจของประเทศ ปตท. ขอยืนยันอีกครั้งว่า เรามีความจริงใจและตั้งใจเข้าไปแก้ไขปัญหาที่เกิดขึ้นเพื่อประโยชน์ของประเทศในทุกด้าน” นายอรรถพล กล่าว