
ดูแลสุขภาพ : น้ำกระสายยาสตรี
21 พ.ย. 2557
ดูแลสุขภาพ : น้ำกระสายยาสตรี
บางท่านเมื่อได้ยินคำว่ากระสายยาเป็นครั้งแรก จะต้องเกิดความสงสัยแน่นอนว่าต่างจากยาหรือไม่ คำตอบคือ น้ำกระสายนั้นคล้ายกับยา คือมีส่วนประกอบของเครื่องยามากน้อยต่างกันไป แต่ฤทธิ์หรือสรรพคุณอาจไม่เท่ากับยา (ตำรับ) โดยทั่วไป กระสายยาจะมีควาวมเข้มข้นน้อยกว่ายา ส่วนใหญ่น้ำกระสายยามักใช้ร่วมกับตำรับ เพื่อเสริมฤทธิ์หรือควบคุมฤทธิ์ที่ไม่พึงประสงค์ของตำรับนั้น
วิทยาลัยการแพทย์แผนไทยอภัยภูเบศร ได้รวบรวมองค์ความรู้เรื่องน้ำกระสายยาไว้อย่างน่าสนใจหลายตำรับ ในหนังสือ 1 ทศวรรษ วิทยาลัยการแพทย์แผนไทยอภัยภูเบศร โดยในฉบับนี้ได้นำสูตรน้ำกระสายสำหรับสตรี ซึ่งเป็นการใช้สมุนไพรดูแลระบบประจำเดือนผู้หญิง ในรูปแบบที่รับประทานง่าย รสชาติอร่อย จากตำรับของอาจารย์หมอไทยคมสัน ทินกร ณ อยุธยา น้ำกระสายสำหรับสตรี มี 3 สูตร ซึ่งแต่ละสูตรมีความเหมาะสมกับแต่ละช่วงของการมีประจำเดือน ดังนี้
1.น้ำยากระสายสำหรับช่วงก่อนมีประจำเดือน
ส่วนประกอบ
1.ดอกคำฝอย ดอกคำไทย ดำคำแสด อย่างละ 1/2 กำมือ
2.เถาวัลย์เปรียง เถาคันแดง อย่างละ 1 กำมือ
3.เถามวกขาว เถามวกแดง อย่างละ 1 กำมือ
4.ใบย่านาง ใบขี้เหล็ก อย่างละ 1 กำมือ
5.น้ำหวานเข้มข้นกลิ่นส้ม น้ำมะขามเปียก ปรุงรสตามชอบ
6.น้ำตาลกรวด (ตำให้ละเอียด) เกลือ ปรุงรสตามความชอบ
วิธีทำ
นำส่วนประกอบในข้อ 2-3 มาสับให้เป็นชิ้นเล็กๆ จากนั้นนำส่วนประกอบข้อ 1-4 ต้มกับน้ำเปล่า 2 ลิตร ใช้ไฟปานกลาง ให้เดือดนานประมาณ 15 นาที แล้วกรองเอาแต่น้ำ เติมน้ำหวานรสส้ม น้ำมะขามเปียก น้ำตาลกรวด และเกลือเล็กน้อย ปรุงรสตามความชอบ
วิธีรับประทาน
ดื่มก่อนมีประจำเดือน 3-4 วัน ดื่มครั้งละ 1 แก้ว วันละ 2 ครั้ง ก่อนอาหารเช้าและเย็น
ประโยชน์
ช่วยลดภาวะร้อนที่เกิดในช่วงก่อนมีประจำเดือน เหมาะสำหรับผู้หญิงที่มักมีอาการร้อนใน ตัวรุมๆ หรือมีการการหงุดหงิดก่อนมีประจำเดือน
2.น้ำกระสายยาสำหรับช่วงระหว่างมีประจำเดือน
ส่วนประกอบ
1.ขิงแก่สด ตะไคร้ หั่นเป้นชิ้นเล็กๆ อย่างละ 2 กำมือ
2.ข่าแก่สดฝานบางๆ 1 แว่น
3.ใบโหระพาสด ใบกะเพราสด ใบสะระแหน่สด อย่างละ 1 หยิบมือ
4.ใบมะกรูด ใบมะนาว (เลือกใบที่ไม่แก่และไม่อ่อนจนเกินไป) อย่างละ 9 ใบ
5.พริกไทยดำ 2 ช้อนชา
6.เทียนดำ เทียนขาว เทียนแดง เทียนข้าวเปลือก เทียนตาตั๊กแตน อย่างละปลายช้อนชา
7.น้ำตาลกรวด (ตำให้ละเอียด) ปรุงรสตามความชอบ
8.น้ำเปล่า 2 ลิตร
วิธีทำ
นำส่วนผสมในข้อ 1-6 ต้มกับน้ำ 2 ลิตร ด้วยไฟปานกลางให้เดือดประมาณ 15 นาที กรองเอาแต่น้ำ แล้วเติมน้ำตาลกรวดให้ได้รสหวาน ปรุงรสตามความชอบ
วิธีรับประทาน
ดื่มในช่วงที่มีประจำเดือน ครั้งละ 1 แก้ว วันละ 3 ครั้ง หลังอาหาร
ประโยชน์
ช่วยเพิ่มแรงในการขับประจำเดือน เหมาะกับผู้หญิงที่มีอาการปวดท้องเนื่องจากประจำเดือนออกไม่สะดวก เป็นลิ่มเป็นก้อน
3.น้ำกระสายยาสำหรับช่วงหลังประจำเดือน
ส่วนประกอบ
1.ดอกคำไทย ดอกคำฝอย ดอกคำแสด อย่างละครึ่งกำมือ
2.แก่นฝางเสน 1 กำมือ
3.กล้วยน้ำว้าดิบและสุก (ใช้ทั้งเปลือกแต่หั่นให้เป็นชิ้นเล็กๆ) อย่างละ 1 ลูก
4.น้ำทับทิมคั้นสด หรือน้ำทับทิมกล่อง ปรุงรสตามความชอบ
5.น้ำตาลกรวด (ตำให้ละเอียด) เกลือ ปรุงรสตามความชอบ
6.น้ำเปล่า 2 ลิตร
วิธีทำ
นำส่วนผสมในข้อ 1-3 ต้มกับน้ำ 2 ลิตร ด้วยไฟปานกลาง ให้เดือดประมาณ 15 นาที กรองเอาแต่น้ำ เติมน้ำทับทิมปรุงรสตามความชอบ และเติมเกลือหรือน้ำตาลกรวดเล็กน้อย
วิธีรับประทาน
ดื่มหลังจากหมดประจำเดือนในแต่ละเดือน จิบบ่อยๆ ติดต่อกัน ประมาณ 3-5 วัน
ประโยชน์
เครื่องยาส่วนใหญ่ในตำรับนี้มีสรรพคุณบำรุงเลือด จึงเหมาะกับสตรีหลังมีประจำเดือน (ในแต่ละรอบเดือน) เพราะจะช่วยบำรุงโลหิตให้บริบูรณ์
สอบถามรายละเอียดได้ที่
วิทยาลัยการแพทย์แผนไทยอภัยภูเบศร
โทร.0-3745-4770, 0-3745-4471