
นกหัวขวานเขียวป่าไผ่
26 ต.ค. 2557
นกป่าสัปดาห์ละตัว : นกหัวขวานเขียวป่าไผ่
ไม่นานมานี้ผู้อ่านคงได้ยินข่าวเกี่ยวกับผังเมืองใหม่บางกระเจ้า จ.สมุทรปราการ ซึ่งจะเอื้อให้มีสิ่งปลูกสร้างเพิ่มมากขึ้น คิดแล้วก็อดห่วงไม่ได้ เพราะพื้นที่สีเขียวที่โอบล้อมโดยแม่น้ำเจ้าพระยาแห่งนี้เปรียบเสมือนปอดที่ฟอกอากาศบริสุทธิ์ให้แก่กรุงเทพฯ นิตยสาร Time Asia ถึงกับเคยยกให้เป็น The Best Urban Oasis ทางมูลนิธิโลกสีเขียวจึงริเริ่มกิจกรรม “BioBlitz” เพื่อสำรวจความหลากหลายทางชีวภาพในบางกระเจ้าภายในเวลา 24 ชม. ตั้งแต่ 10 โมงเช้าวันที่ 1 ไปจนถึงเวลาเดียวกันของวันที่ 2 พฤศจิกายน โดยจะมีอาสาสมัครที่เชี่ยวชาญเกี่ยวกับสิ่งมีชีวิตแต่ละประเภทมาช่วยกันหาและจำแนกชนิด งานใหญ่แบบนี้ใครพลาดบอกเลยว่าเสียดายแทนครับ
กลุ่มที่รับผิดชอบหลักในส่วนของนก คือสมาคมอนุรักษ์นกและธรรมชาติแห่งประเทศไทย (BCST) ซึ่งก็จะมีกิจกรรมพาอาสาสมัครดูนก ตั้งแต่เวลา 07.30 น. ของทั้งวันเสาร์และอาทิตย์ เป็นการเปลี่ยนบรรยากาศจาก bird walk ที่สวนรถไฟและสวนหลวง ร.9 เพราะบางกระเจ้ามีนกหลายชนิดที่ปัจจุบันหายากหรือไม่พบแล้วในกรุงเทพฯ สวนศรีนครเขื่อนขันธ์ซึ่งเป็นแหล่งดูนกขึ้นชื่อของบางกระเจ้าเป็นไม่กี่แห่งในปริมณฑลที่นักดูนกทราบกันดีว่ายังคงมีนกหัวขวานเขียวป่าไผ่ (Laced Woodpecker) อาศัยอยู่
แต่อย่าเพิ่งเข้าใจไปว่าบางกระเจ้ามีป่าไผ่ชั้นดีนะครับ ชื่อของนกหัวขวานชนิดนี้สร้างความสับสนไม่น้อย เพราะอันที่จริงมันอาศัยได้ในป่าหลากหลายประเภท ขอเพียงมีไม้ยืนต้นขนาดใหญ่มากพอ พบได้ทั้งในป่าดิบ ป่าชายเลน ชายป่า หรือแม้แต่ตามสวนป่า ต่างจากนกหัวขวานป่าไผ่ (Bamboo Woodpecker) ที่เจอได้เฉพาะในป่าไผ่เท่านั้น ด้วยความที่ตัวมันสีเขียวๆ เหมือนกัน นักดูนกจึงเรียกชื่อไทยสลับกันบ่อยๆ
นกหัวขวานเขียวป่าไผ่มี “ฝาแฝด” คือ นกหัวขวานเขียวคอเขียว (Streak-breasted Woodpecker) และนกหัวขวานเขียวท้องลาย (Streak-throated Woodpecker) ที่ทั้งชื่อไทยและอังกฤษล้วนชวนสับสนไม่แพ้กัน อีกทั้งก็ไม่ได้สื่อความหมายเจาะจงชนิดแต่อย่างใด ชนิดแรกนั้นใกล้เคียงกับเจ้าเขียวป่าไผ่มากๆทั้งรูปร่างหน้าตาและถิ่นอาศัย เรียกได้ว่าพบแทนที่เขียวป่าไผ่ในภาคใต้ (ซึ่งเขียวป่าไผ่มีรายงานเฉพาะที่ป่าชายเลนยะหริ่ง จ.ปัตตานี) มันต่างจากเขียวป่าไผ่ตรงที่คอมีลายและเป็นสีเขียวล้วนๆ ไม่อมเหลือง ส่วนชนิดหลังเป็นนกป่าเต็งรังระดับต่ำที่เกือบจะสูญพันธุ์จากเมืองไทยแล้ว นกหัวขวานต้องการไม้ยืนต้นจำนวนมากพอสำหรับหาอาหารและทำรัง หากพื้นที่ถูกปรับเปลี่ยน อนาคตเจ้าเขียวป่าไผ่อาจจะหายไปจากบางกระเจ้าก็เป็นได้
------------------------
นกหัวขวานเขียวป่าไผ่
ชื่ออังกฤษ Laced Woodpecker
ชื่อวิทยาศาสตร์ Picus vittatus (Vieillot, 1818)
วงศ์ (Family) Picidae (วงศ์นกหัวขวาน)
อันดับ (Order) Piciformes (อันดับนกโพระดกและนกหัวขวาน)
------------------------