รู้เรื่อง'ชะมดเช็ด'ครบสูตร ที่ศูนย์วิจัย...สวนสัตว์เชียงใหม่ | คมชัดลึก

 

                              เมื่อสัปดาห์ที่ผ่านมา สวนสัตว์เชียงใหม่ โดย นสพ.กาญจน์ชัย แสนวงค์ ผอ.สวนสัตว์ พร้อม นสพ.สุเมธ กมลนรนาถ ผอ.สำนักอนุรักษ์และวิจัย องค์การสวนสัตว์ สพญ.ดร.อัมพิกา ทองภักดี หัวหน้าฝ่ายวิจัย สำนักอนุรักษ์และวิจัย น.ส.จารุณี ไชยชนะ หัวหน้าโครงการวิจัยเพาะขยายพันธุ์ชะมดเช็ด สวนสัตว์เชียงใหม่ ร่วมเปิดตัว “ศูนย์อนุรักษ์ วิจัยและแหล่งเรียนรู้สัตว์วงศ์ชะมด” ...

 

                              เป้าประสงค์เพื่อขยายผลการวิจัยขององค์การสวนสัตว์สู่ภาคประชาชนและเกษตรกรรม ส่งเสริมการอนุรักษ์สัตว์ป่าที่ยั่งยืน เปิดโอกาสให้ผู้สนใจเข้าศึกษา เรียนรู้สัตว์วงศ์ชะมดทั้ง ชะมดเช็ด และอีเห็น สัตว์ป่าเศรษฐกิจซึ่งเริ่มเป็นที่นิยมเลี้ยง มีศักยภาพทางการตลาด สร้างรายได้ให้ผู้เลี้ยงและชุมชน

 

                              โดยเฉพาะชะมดเช็ด (Small Indian Civet) นับว่ามีความสำคัญทั้งด้านอนุรักษ์และเศรษฐกิจ เนื่องจากเป็นสัตว์ป่าที่มีความเสี่ยงสูญพันธุ์ เหตุมาจากความเสื่อมโทรมของธรรมชาติ การถูกล่าและนำมาเลี้ยงเพื่อใช้ในเรื่องยาแผนโบราณ ทำให้เกิดการเลี้ยงแพร่หลาย ...ทว่าที่ผ่านมาเป็นการเลี้ยงที่ผิดวิธีไม่มีสุขอนามัย จึงไม่สามารถเพาะขยายพันธุ์ได้ ทำให้ต้องจับจากป่าเพิ่มขึ้นเรื่อยๆ กระทั่งอยู่ในภาวะเสี่ยงสูญพันธุ์

 

                              ด้วยสวนสัตว์เชียงใหม่มีความพร้อมทุกด้าน จึงจัดให้มีส่วนเพาะขยายพันธุ์สัตว์วงศ์ชะมดขึ้น จนตั้งเป็นศูนย์ดังกล่าว เพื่อเป็นศูนย์กลางการเผยแพร่องค์ความรู้ด้านเพาะขยายพันธุ์สัตว์วงศ์ชะมดของภาคเหนือ แบ่งเป็น 2 ส่วนคือส่วนเพาะเลี้ยง ขยายพันธุ์ และส่วนนิทรรศการ ซึ่งพร้อมเผยแพร่แก่ผู้ที่สนใจ ซึ่งเข้ามาศึกษาเรียนรู้ได้อย่างครบวงจร 

 

                              ที่ศูนย์นี้ทีมวิจัยได้ขยายผลไปสู่การเพาะเลี้ยงอีเห็นสำหรับผลิตกาแฟ ที่รู้จักกันในนามกาแฟขี้ชะมด (กาแฟที่มาจากอุจจาระอีเห็น) เพื่อเพิ่มมูลค่าทางเศรษฐกิจของประเทศ รวมทั้งพัฒนาคุณภาพชีวิตของประชาชนควบคู่การอนุรักษ์ ...ดังนั้นในงานเปิดศูนย์จึงมีตัวอย่างผลิตภัณฑ์ที่มาจากการวิจัยร่วมแสดง อาทิ ยาหอมไขชะมด น้ำมันหม่องสมุนไพรจากชะมด พิมเสนน้ำจากไขชะมด กาแฟอีเห็น เป็นต้น

 

                              โดยทั่วไป "ชะมดเช็ด" จะเล็กกว่าชะมดหรืออีเห็น ขนสีน้ำตาล มีลายสีดำอยู่บนหลัง ข้างตัวมีลายจุดสีดำเรียงเป็นแนวยาวของลำตัว หางเป็นปล้องสีขาวสลับดำ ส่วนปลายหางเป็นสีขาวเสมอ พบในอินเดีย ศรีลังกา จีนตอนใต้ และประเทศอาเซียน ...อาศัยตามป่ารกทั่วไป แต่ไม่ขึ้นต้นไม้เหมือนชะมดชนิดอื่น หากินกลางคืน วิ่งเร็วมาก ผสมพันธุ์เมื่อมีอายุ 2 ปี ตั้งท้อง 2 เดือน ออกลูกครั้งละ 2-4 ตัว มีอายุยืน 10 ปี 

 

                              จากกฎกระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม ที่ออกในปี พ.ศ.2546 ให้ชะมดเช็ด เป็นสัตว์ป่าคุ้มครองชนิดเพาะพันธุ์ได้ คนก็เลยเลี้ยงกันมากขึ้น โดยเฉพาะไขมันของมันเป็นที่ต้องการของตลาดทั้งในและต่างประเทศ เพื่อนำผลิตยาไทยแผนโบราณ น้ำอบไทย น้ำมันระเหย ทำให้ราคาสูง กก.ละ 2-4 แสนบาท ... อีกทั้งยังเลี้ยงให้ผลกาแฟ เพื่อผลิต “กาแฟขี้ชะมด” ซึ่งกำลังได้รับความนิยมทั้งแง่สร้างอาชีพ สร้างรายได้ในปัจจุบัน

 

 

 

 

 

 

----------------------------

 

(รู้เรื่อง 'ชะมดเช็ด' ครบสูตร ที่ศูนย์วิจัย... สวนสัตว์เชียงใหม่ : โดย...เม่นแคระ)