นกป่าสัปดาห์ละตัว : นกกระเต็นลาย | คมชัดลึก

 

                          ขณะนี้การแข่งขันดูนกบอร์เนียว (Borneo Bird Race) ที่ยาวนานกว่าหนึ่งสัปดาห์ ได้สิ้นสุดลงเป็นที่เรียบร้อยแล้ว “บอร์เนียวเบิร์ดเรซ” ซึ่งจัดขึ้นเป็นปีที่ 2 โดยมีเจ้าภาพหลักคือ ชมรมดูนกบอร์เนียว (Borneo Bird Club) น่าจะเป็นการแข่งขันที่กินเวลายาวนานที่สุดในประวัติศาสตร์โลกของวงการดูนกเลยทีเดียวครับ สัปดาห์นี้ขอส่งท้ายซีรีส์นกไทย-บอร์เนียว ด้วยนกป่าสีสันสวยงาม ที่ชื่อว่า นกกระเต็นลาย

 

                          เป็นที่รู้กันว่า นกกระเต็น (kingfishers) คือนกที่กินปลาเป็นอาหารหลัก จะงอยปากที่ใหญ่+ยาวไม่สมส่วนนั้น วิวัฒนาการมาให้เหมาะสำหรับพุ่งลงไปจับปลาในน้ำ เราจึงมักพบพวกมันหากินใกล้แหล่งน้ำ แต่ก็มีนกกระเต็นหลายชนิดที่จับสัตว์อื่นกินมากกว่าปลาเสียอีก บางชนิดไม่กินปลาเลยด้วยซ้ำ พวกที่ไม่ค่อยกินปลาถูกเรียกรวมๆ ว่า tree kingfishers ซึ่งจริงๆ แล้วกว่าครึ่งหนึ่งของชนิดนกกระเต็นทั้งหมดถูกจัดอยู่ในกลุ่มนี้ (อีกสองกลุ่ม คือ river kingfishers หรือนกกระเต็นน้อย และ water kingfishers ซึ่งเป็นกลุ่มของนกกระเต็นปักหลัก)

 

                          ด้วยความที่นกกระเต็นมีสายวิวัฒนาการแบ่งเป็น 3 กลุ่มหลักๆ ชัดเจนตามที่ได้กล่าวไป บางครั้งนักอนุกรมวิธานจึงแยกพวกมันออกเป็น 3 วงศ์ (families) พวก tree kingfishers มีขนาดตัวตั้งแต่ปานกลางไปจนถึงใหญ่มาก นกกระเต็นใหญ่ทั้งสองชนิด(ซึ่งจัดอยู่ในกลุ่มนี้ด้วย) ชอบจับปลากิน แต่สัดส่วนอาหารที่เป็นปลาก็ค่อยๆ ลดลงตามลำดับในนกกระเต็นหัวดำ นกกระเต็นอกขาว นกกระเต็นแดง นกกินเปี้ยว จนถึงชนิดที่มักจับสัตว์เลื้อยคลานตามพื้นป่ากิน อย่างนกกระเต็นลายและนกกระเต็นสร้อยคอสีน้ำตาล

 

                          ในหนังสือ Illustrated Checklist of the Birds of the World ที่เพิ่งเปิดตัวล่าสุด องค์กรอนุรักษ์นกสากล (BirdLife International) ได้แยกนกกระเต็นลายออกเป็น 2 ชนิด โดยชนิดที่พบบนเกาะบอร์เนียวถูกใช้ชื่อว่า Black-faced Kingfisher เพราะตัวผู้มีสีดำที่หน้าผากและแก้ม ลากยาวไปถึงท้ายทอย ต่างจาก Banded Kingfisher หรือนกกระเต็นลายในบ้านเราที่มีใบหน้าบริเวณดังกล่าวสีน้ำตาล

 

                          เพศเมียของทั้งสองชนิดมีลายขวางสีดำถี่ๆ บนพื้นลำตัวสีน้ำตาล ต่างจากเพศผู้ที่มีกระหม่อมและหลังสีฟ้าสด นกกระเต็นลายอาศัยอยู่ตามป่าทั่วประเทศ แม้จะไม่ได้เป็นนกหายาก แต่ก็ไม่ออกมาให้เห็นตัวบ่อยนัก เรามักได้ยินเสียงร้องบ่อยกว่าเห็นตัว ใครจำเสียงได้ลองค่อยๆ เดินตามแล้วมองหาตามต้นไม้สูงๆ ดูครับ พฤติกรรมที่เป็นเอกลักษณ์คือ มันจะชอบกระดกหางช้าๆ และพองขนบนหัว เป็นอากัปกิริยาที่น่าเอ็นดูมากทีเดียว

 

 

--------------------------------

 

 

นกกระเต็นลาย

 

 

ชื่ออังกฤษ Banded Kingfisher

 

ชื่อวิทยาศาสตร์ Lacedo pulchella (Horsfield, 1821)

 

วงศ์ (Family) Alcedinidae (วงศ์นกกะเต็น)

 

อันดับ (Order) Coraciiformes (อันดับนกจาบคา นกตะขาบ และนกกะเต็น)

 

 

--------------------------------