
สมเด็จพระนเรศวรมหาราช ทำนาที่มโนรมย์
07 ก.ย. 2557
ตำนานแผ่นดิน : สมเด็จพระนเรศวรมหาราช ทำนาที่มโนรมย์ : โดย ... อ.ไชยแสง กิระชัยวนิช
สมเด็จพระนเรศวรมหาราช ทรงประกาศอิสรภาพ ณ เมืองแครง พระเจ้ากรุงหงสาวดีให้ทัพใหญ่มาตีอยุธยาสองทาง คือ พระมหาอุปราชา เข้าทางด่านเจดีย์สามองค์ และให้พระเจ้าเชียงใหม่ ยกทัพเรือล่องมาตั้งทัพที่นครสวรรค์ สมเด็จพระนเรศวรมหาราชยกทัพไปสกัดพม่าที่พนมทวน เกิดยุทธหัตถีกับพระมหาอุปราชา ณ บ้านดอนเจดีย์ อ.พนมทวน จ.กาญจนบุรี
สมเด็จพระนเรศวรมหาราช ใช้พระแสงของ้าวฟันพระมหาอุปราชา ขาดสะพายแล่งบนหลังช้าง ทัพไทยไล่ฆ่าทหารพม่าจนถึงกาญจนบุรี เสียชีวิตถึง 2 หมื่นคน จับช้างศึกพม่าได้ 300 เชือก ช้างพัง 500 เชือก ม้าอีก 2,000 ตัว พระเจ้าเชียงใหม่ไม่รู้ว่าทัพใหญ่พม่าพ่ายไปแล้ว ส่งไชยกะยอสู และนันทะกะยอสู นำทัพมาถึงเมืองชัยนาท
สมเด็จพระนเรศวรมหาราช สั่งให้พระราชมนู และขุนรามเดชะ นำทัพไปตีทัพพม่าที่ชัยนาท จนทัพพระเจ้าเชียงใหม่แตกพ่ายไป ม.ร.ว.คึกฤทธิ์ ปราโมช เล่าว่า สมเด็จพระนเรศวรมหาราชทรงยกทัพหลวงตามมาช่วยจากพนมทวน เมื่อเห็นว่าพม่าหนีกลับหมดแล้ว ทรงเยี่ยมราษฎรชาวชัยนาทด้วยความเป็นห่วงยิ่ง
เพราะชัยนาทเป็นเมืองหน้าด่าน จึงเป็นสมรภูมิสู้รบกับข้าศึกศัตรูทุกครั้ง และชัยนาทเป็นแหล่งเสบียงใหญ่ปลูกข้าวส่งให้วังหลวง สมเด็จพระนเรศวรมหาราชจึงตั้งทัพริมแม่น้ำเจ้าพระยาที่บ้านคุ้งสำเภา ทรงช่วยชาวมโนรมย์เกี่ยวข้าวที่กำลังออกรวงเหลืองเต็มทุ่ง สร้างขวัญกำลังใจให้ชาวบ้านมโนรมย์ ที่ถูกทัพเชียงใหม่ยกมาตีจนบอบช้ำ
หลังจากนั้นทรงเห็นว่า ชัยนาทเป็นเมืองที่พม่ายกทัพลงมาทางเหนือ เข้าสู่แม่น้ำเจ้าพระยา และทัพพม่าเข้ามาทางอุทัยธานีได้ จึงจัดกำลังทหารมาช่วยชาวบ้านคุ้งสำเภา มโนรมย์ ทำนา จับปลาในแม่น้ำเจ้าพระยา มาทำปลาเค็ม ปลาร้า เป็นเสบียงอาหารส่งเข้ากรุงศรีอยุธยา เลี้ยงทัพหลวง เป็นกองกำลังปกป้องชาวบ้านตั้งแต่นั้นมา
ฟื้นชีวิต 120 ปี ตลาดคุ้งสำเภา
ในสมัยสุโขทัยเริ่มมีการติดต่อค้าขายกับจีนยุคราชวงศ์หยวน ชาวจีนขนเครื่องกระเบื้องใส่เรือสำเภา มาทางทะเลจีนใต้เข้าแม่น้ำเจ้าพระยา แวะที่ท่าน้ำวัดท้ายเกาะปทุมธานี คัดถ้วยชามกระเบื้องแตกทิ้งหน้าวัด แล้วล่องขึ้นมาถึงบ้านคุ้งสำเภา อ.มโนรมย์ จุดรอยต่อแม่น้ำเจ้าพระยาบรรจบกับแม่น้ำสะแกกรัง ทำให้เกิดแม่น้ำสองสีตรงนี้
จึงเกิดการค้าขายกลายเป็นชุมชนชาวจีนผสมไทยที่บ้านคุ้งสำเภา เจริญมาถึงยุคกรุงรัตนโกสินทร์ ชาวอุทัยธานีนำข้าวสารยาสมุนไพรของป่าจากทุ่งใหญ่นเรศวร มาส่งขึ้นเรือสำเภาที่บ้านมโนรมย์ ล่องไปขายที่กรุงเทพฯ แต่เมื่อมีการตัดถนนสายเอเชีย การคมนาคมทางน้ำจึงซบเซาลง เหลือแต่อาคารโรงแรมเคียงสง่า และศาลเจ้าพ่อกวนอู เป็นอนุสรณ์แห่งความทรงจำ
คุณนิธิวัชร์ จันทร์เฉลียว นายอำเภอมโนรมย์ พยายามปลุกเร้าชาวบ้าน ให้ช่วยกันฟื้นตลาดคุ้งสำเภากลับมามีชีวิตอีกครั้ง บ้านไม้หน้าร้านเคยเป็นร้านขายอาหาร ขายข้าวสาร หลังบ้านติดแม่น้ำเจ้าพระยา พ่อแม่ค้าขายส่งลูกเรียนหนังสือ จบแล้วทำงานบริษัทรับราชการที่กรุงเทพฯ ให้พ่อแก่แม่เฒ่าอยู่เฝ้าบ้าน กลายเป็นชุมชนที่ถูกทิ้งร้าง
คุณนายหม่ำลูกสาว คุณอารีย์ ประสิทธิธรรม อดีตนายกเทศมนตรีตำบลคุ้งสำเภา พาคุณอ้อมโรงแรมทวินทาวเวอร์ คุณแป๊ะเจ้าแม่ก่อสร้าง และคุณจา ณ ปากเกร็ด นุ่งผ้าถุงเป็นสาวคุ้งสำเภา เดินตามนายอำเภอนิธิวัชร์และคุณนายอี๊ด ชมเรือนไม้โบราณอายุกว่า 120 ปี ที่จุดถ่ายรูปตลาดคุ้งสำเภาริมแม่น้ำเจ้าพระยา จะเห็นแพขนานยนต์ขนรถยนต์ลัดข้ามไปฝั่งอุทัยธานี
ตลอดริมน้ำมีกระชังเลี้ยงปลาแรด ปลาทับทิม ปลากดคัง ปลาเทโพ ส่งมาขายในตลาดปลากรุงเทพ ปลาสังกะวาด ปลาแขยง ตัวเล็กแอบเข้ามากินอาหารในกระชัง จนโตใหญ่ออกจากกระชังไม่ได้ ชาวมโนรมย์จับปลาสังกะวาดปลาแขยง มาหมักเกลือตากแดดเดียว ทอดขายกินกันในตลาดคุ้งสำเภา ปลาเนื้อนุ่มอุดมด้วยไขมันโอเมก้า 3 มากกว่าปลาทะเล อร่อยมาก
ชาวมโนรมย์เอาเนื้อปลาแม่น้ำเจ้าพระยา มาทำห่อหมกปลาขาย ชอบเผ็ดมากเผ็ดน้อยแล้วแต่รสนิยม น้ำพริกจากฝีมือแม่บ้านไผ่พักช้าง น้ำพริกนรกปลาย่าง น้ำพริกปลาร้าผัด น้ำพริกเผากุ้ง พริกแกงเผ็ด พริกแกงส้ม ตำรับที่เคยทูลเกล้าฯ ถวาย พระปิยมหาราช หมูสะเต๊ะตลาดคุ้งสำเภา เนื้อแน่นไม้ละ 3 บาท น้ำหมูสะเต๊ะรสกลมกล่อม
ปลาแนมมโนรมย์ ใช้เนื้อปลาแม่น้ำล้วน ไม่มีกลิ่นคาว หอมเครื่องเทศอร่อยมาก ลืมกลืน คุณนายจาชิมแล้วติดใจ ซื้อกลับปากเกร็ดถึงเช้ายังสดอร่อย ก๋วยเตี๋ยวหมูต้มยำ รสดั้งเดิมของชาวมโนรมย์ ต้มยำเปรี้ยวด้วยมะนาวแท้ๆ ขนมเบื้องมโนรมย์ ขายมาตั้งแต่รุ่นแม่ แป้งร่อนกรอบหอมหน้ากุ้งแบบไทยๆ
หอยทอดเจ๊เกี๊ยะ คุณนายหม่ำกินตั้งแต่เด็กจนเข้ามาเรียนที่กรุงเทพฯ แป้งบางกรอบ เจ๊เกี๊ยะใส่หอยแมลงภู่เยอะๆ สี่สาวติดใจกันมาก ส้มโอขาวแตงกวา แหล่งปลูกใหญ่อยู่ที่มโนรมย์กว่า 120 สวน เนื้อส้มโอกรอบหวานอมเปรี้ยวจน พระปิยมหาราช พระราชทานชื่อว่า ส้มโอขาวแตงกวา
ตลาดคุ้งสำเภา เปิดทุกวันเสาร์-อาทิตย์ ตั้งแต่ 15.00-22.00 น. นายอำเภอนิธิวัชร์ จันทร์เฉลียว จะคอยให้บริการ โทร.08-1867-0756
------------------------------
(ตำนานแผ่นดิน : สมเด็จพระนเรศวรมหาราช ทำนาที่มโนรมย์ : โดย ... อ.ไชยแสง กิระชัยวนิช)