นกกินแมลงหัวแดงเล็ก | คมชัดลึก

 

                          ส่วนใหญ่คงทราบกันดีถึงความหลากหลายอันน่าทึ่งของสิ่งมีชีวิต (biodiversity) ในระบบนิเวศป่าดิบชื้น (evergreen forests) จำนวนชนิดนกที่พบก็ดูจะแซงหน้าถิ่นอาศัยอื่นๆ แต่การดูนกในป่าดิบใช่ว่าจะเป็นสวรรค์ของนักดูนก เพราะนอกจากจะต้องเผชิญกับแมลงไม่พึงประสงค์สารพัดชนิด และสภาพอากาศที่คาดเดาได้ยากแล้ว พรรณไม้ที่รกทึบก็เป็นแหล่งซ่อนตัวอย่างดีเยี่ยม แน่นอนว่าเราจะได้ยินเสียงนกสารพัดชนิด แต่โอกาสเห็นตัวนั้นน้อยกว่ามาก และคงจะน่าหงุดหงิดไม่น้อย หากเราไม่ทราบว่าบรรดาเสียงนกที่ได้ยินนั้นเป็นชนิดใดบ้าง

 

                          เสียงร้องที่ผู้เขียนคิดว่าได้ยินบ่อยและมีเสน่ห์ที่สุดในป่าดิบชื้น โดยเฉพาะป่าที่ราบต่ำภาคใต้ คือเสียงตัวโน้ตเมโลดี้ใสๆ ชุดละหลายพยางค์ของบรรดานกกินแมลง (babblers) ในสกุล Malacopteron แต่ละพยางค์เว้นระยะห่างเท่าๆ กัน และค่อยๆ บรรเลงซ้ำไปซ้ำมา สกุลนี้มีเพียงชนิดเดียวที่พบทางภาคตะวันออกในป่าดิบแล้งด้วย ซึ่งก็คือ นกกินแมลงหัวแดงเล็ก (Scaly-crowned Babbler) บางท่านอาจจะพอจินตนาการเสียงร้องพวกมันง่ายขึ้นหากบอกว่าคล้ายๆเสียงของ Mockingjay ในนิยาย The Hunger Games

 

                          นกกินแมลงหัวแดงเล็กเป็นหนึ่งในนกกินแมลงที่มักส่งเสียงร้องให้ได้ยินกันบ่อยๆ เรามักพบมันมุดหาแมลงกินตามใบไม้และพุ่มรกๆ บ่อยครั้งหากินร่วมกับนกชนิดอื่นเป็น bird wave สีสันอันแสนจะคล้ายคลึงของนกกินแมลงหัวแดงเล็กและนกกินแมลงหัวแดงใหญ่ (Rufous-crowned Babbler) น่าจะเป็นผลจากการวิวัฒนาการที่สร้างความสับสนต่อสัตว์ผู้ล่า เพราะพวกมันชอบหากินร่วมกัน แท้จริงทั้งสองไม่ได้เป็นญาติสนิทกันมาก เจ้าหัวแดงใหญ่มีเชื้อสายใกล้ นกกินแมลงหัวสีน้ำตาล (Moustached Babbler) มากกว่า

 

                          ขนาดตัวของนกกินแมลงหัวแดงสองชนิดนั้นต่างกันไม่มากนัก จุดที่ใช้จำแนกชนิดหัวแดงเล็กได้ง่ายที่สุดน่าจะเป็นโคนปากและขาสีชมพู ไม่ใช่สีเทาเหมือนเจ้าหัวแดงใหญ่และหัวสีน้ำตาล นอกจากนี้นกกินแมลงหัวแดงเล็กยังมีลายเกล็ดบนหัวและจะงอยปากเล็กกว่า ประชากรทางภาคตะวันออกไม่มีสีเทาเข้มที่ท้ายทอย แตกต่างจากทางใต้และหัวแดงใหญ่อย่างชัดเจน

 

                          ป่าที่ราบต่ำในภูมิภาคนี้ถูกทำลายจนเหลือน้อยมาก แม้นกกินแมลงหัวแดงเล็กจะสามารถอาศัยอยู่ตามป่าระดับเชิงเขาได้ แต่สถานภาพของเพื่อนร่วมสกุลอย่างนกกินแมลงหัวแดงใหญ่ นกกินแมลงหัวสีคล้ำ (Sooty-capped Babbler) และ Grey-breasted Babbler ที่พบในมาเลเซียนั้นนับว่าร่อแร่ น่าเป็นห่วงมากครับ

 

 

----------------------------

 

นกกินแมลงหัวแดงเล็ก

 

 

ชื่ออังกฤษ Scaly-crowned Babbler, Lesser Red-headed Babbler

 

ชื่อวิทยาศาสตร์ Malacopteron cinereum (Eyton, 1839)

 

วงศ์ (Family) Pellorneidae (วงศ์นกจาบดิน)

 

อันดับ (Order) Passeriformes (อันดับนกเกาะคอน)

 

----------------------------