พฤกษามากสรรพคุณรักษาพิษ

 

                          พญายอ หรือเสลดพังพอนตัวเมีย มีชื่อเรียกในแต่ละพื้นที่แตกต่างกันไป เช่น พญาปล้องทอง พญาปล้องคำ จะเห็นได้ว่าพญายอเป็นพฤกษามีศักดิ์สูง จึงมีบรรดาศักดิ์นำหน้า "พญา" เมื่อต้นแก่จัดจะมีข้อปล้องเป็นสีเหลืองทอง มีบางถิ่นเรียกสมุนไพรตัวนี้ว่า ผักมันไก่ และผักลิ้นเขียด ซึ่งถือว่าเป็นตระกูลเดียวกันหมด 

 

                          พญายอ เป็นสมุนไพรที่มีสรรพคุณเลื่องลือเล่ากันมาช้านาน กลายเป็นตำนานยา คนแต่ก่อนถึงกับเชื่อกันว่าสมุนไพรตัวนี้สามารถแก้พิษงูได้ นอกจากนี้ พญายอนับเป็นสมุนไพรที่มีสรรพคุณเด่นมากทางผิวหนัง ซึ่งทางโรงพยาบาลเจ้าพระยาอภัยภูเบศร ได้มีการใช้สมุนไพรพญายอครั้งแรกในปี พ.ศ. 2529 โดยใช้ในการรักษาโรคเริม งูสวัด แผลในปาก ในรูปแบบของทิงเจอร์และกลีเซอรีน ซึ่งนับว่าเป็นโรงพยาบาลแห่งแรก ที่มีการนำสารสกัดจากสมุนไพรพญายอ หรือเสลดพังพอนตัวเมียมาใช้ 

 

                          ซึ่งก่อนที่โรงพยาบาลจะทำการพัฒนายาเตรียมจากพญายอ หรือเสลดพังพอนตัวเมีย (Clinacantus nutans Lindau) นั้น ได้ทำการรวบรวมองค์ความรู้เกี่ยวกับเสลดพังพอนในทุกๆ ด้าน ในยุคนั้นพบว่า มีข้อมูลทางวิทยาศาสตร์อยู่น้อยมาก ชาวบ้านแถบภาคเหนือใช้กินเป็นอาหาร นิยมใส่แกงแคเรียกชื่อตามท้องถิ่นว่าผักมันไก่ หรือผักลิ้นเขียด และมีการใช้พญายอ เยียวยาอาการต่างๆ ดังนี้ 

 

                          การรักษาพิษของแมลงสัตว์กัดต่อย ใช้ใบพญายอ 25-30 ใบ ตำผสมเหล้าขาวหรือน้ำซาวข้าว 3 ช้อนโต๊ะ กรองเอาแต่น้ำดื่ม กากใช้พอกแผล บางที่ชาวบ้านจะดองใบพญายอไว้ใช้ โดยอาจจะดองเดี่ยวๆ หรือใช้พิมเสนร่วมด้วยก็ได้

 

                          การรักษาโรคเริม ใช้ใบพญายอสดๆ ประมาณ 15-20 ใบ ผสมเหล้า 28 ดีกรี 3 ช้อนโต๊ะ ตำคั้น ใช้น้ำทาและใช้กากพอกตรงตุ่มเริม ประมาณ 2-3 วันก็จะหายเป็นปกติ 

 

                          การรักษาโรคงูสวัด ใช้เสลดพญายอสดๆ 15-20 ใบ ตำผสมเหล้าโรง 28 ดีกรี แล้วใช้พอกตามตุ่มของงูสวัดให้ทั่ว วันละ 2-3 ครั้ง ติดต่อกันทุกวัน และใช้ใบสดอีกประมาณ 15-20 ใบ ตำกับน้ำซาวข้าวครึ่งถ้วยชา ดื่มวันละสองครั้งก่อนอาหารเพื่อขับพิษ 

 

                          การรักษาโรคฝี แผลที่ผิวหนังและอื่นๆ โรคเกี่ยวกับผิวหนัง เช่น ฝี (Abscess) ไฟลามทุ่ง (cellulites) ใช้วิธีเดียวกับการรักษางูสวัด นอกจากนี้ หากเป็นลมพิษ ผื่นแพ้ ใช้ใบพญายอตำกับดินสอพองผสมน้ำเล็กน้อย ทาหรือใช้ตำผสมเหล้าโรงทาก็ได้ 

 

                          รักษาแผลไฟไหม้น้ำร้อนลวก ใช้ใบพญายอ ตำเคี่ยวกับน้ำมันมะพร้าวหรือน้ำมันงา ใช้ทาแผลไฟไหม้น้ำร้อนลวก สามารถดับพิษร้อนได้ และทำให้แผลหายเร็วขึ้น 

 

                          รักษาคางทูม ใช้ใบพญายอสดๆ 10-15 ใบ ตำให้ละเอียด ผสมกับเหล้าโรง ใช้น้ำยาทาบริเวณที่บวม อาการบวมจะหายไป และอาการเจ็บปวดจะหายไปในเวลา 30 นาที 

 

                          รักษาผดผื่นคัน ใช้พญายอโขลกให้ละเอียด ผสมกับดินสอพอง ทาแก้ผดผื่นคัน แก้พิษอีสุกอีใส 

 

                          ในปัจจุบันมีการศึกษาวิจัยเกี่ยวกับพญายอ หรือเสลดพังพอนตัวเมียอย่างกว้างขวาง และพบว่าในการรักษาโรคเริม งูสวัด ได้ผลดีกว่าการใช้ยาแผนปัจจุบัน ซึ่งอันที่จริงแล้วโรคเริมและงูสวัด เป็นโรคที่ไม่ต้องรักษาก็หายเองได้ภายใน 2-3 อาทิตย์ แต่ถ้าเป็นคนสูงอายุจะเป็นประมาณ 4-5 อาทิตย์ สำหรับโรคงูสวัดนั้น เป็นเพียงครั้งเดียวแล้วจะไม่กลับมาเป็นอีก เช่นเดียวกับหัดและอีสุกอีใส ส่วนเริมนั้นไม่มีทางหายขาด จะเป็นๆ หายๆ ไปตลอดชีวิต ขึ้นอยู่กับความแข็งแรงของร่างกาย 

 

                          คนที่เคยเป็นเริมและงูสวัดคงจะทราบดีว่า โรคผิวหนังชนิดนี้สร้างความเจ็บปวดทรมานแค่ไหน โดยเฉพาะการเป็นในที่ลับ ซึ่งในทางการแพทย์ถือว่า เริมในอวัยวะเพศเป็นกามโรคชนิดหนึ่ง ซึ่งติดต่อกันได้ง่าย ถ้าเป็นในสตรีมีครรภ์ อาจจะเป็นอันตรายแก่เด็กในท้องได้ หรือถ้าโรคลุกลามเป็นไฟลามทุ่ง หรือแบบขยุ้มตีนหมาเข้าแล้ว ก็ยิ่งทุกข์ทรมานเป็นทวีคูณ และกว่าจะหายเองอาจจะกินเวลาร่วมเดือน และบางทีอาจจะมีไข้แทรกซ้อนด้วย จึงไม่มีใครยอมปล่อยให้โรคเริมและงูสวัดเป็นไปและหายเองโดยไม่รักษา 

 

                          ปัจจุบัน ทางอภัยภูเบศรได้มีการคิดค้นและพัฒนารูปแบบผลิตภัณฑ์จากพญายอเพื่อให้สะดวกต่อการนำไปใช้รักษาและบรรเทาอาการของโรคเริม และงูสวัด ในรูปแบบของครีมพญายอ นอกจากนี้ ยังมีผลิตภัณฑ์ในรูปแบบอื่นๆ อีก เช่น ยาหม่องพญายอใช้แก้แมลงกัดต่อย กลีเซอรีนพญายอใช้รักษาแผลร้อนในและเริมในปาก คาลาไมน์พญายอใช้แก้ผดผื่นคัน ตุ่มคัน และหากบ้านไหนได้ปลูกพญายอไว้ ก็สามารถทำใช้เองตามวิธีของชาวบ้านก็ได้ผลดีเช่นเดียวกัน 

 

 

 

สอบถามรายละเอียดได้ที่ 

 

โรงพยาบาลเจ้าพระยาอภัยภูเบศร

 

โทร.037-211-289