
ไขปัญหาฯ : ยอดฟักม้ง(ยอดมะระหวาน)
11 ก.ค. 2557
ไขปัญหาสุขภาพแผนจีน : ยอดฟักม้ง (ยอดมะระหวาน) : โดย...หมอไพร
ยอดฟักม้งเป็นผักที่มีคนรู้จักและแพร่หลายเมื่อไม่นานมานี้เอง ตอนผู้เขียนยังเด็กก็เป็นคนขายผักพื้นเมือง ไม่เคยเห็นมีผักชนิดนี้มาก่อนเลย ไปรู้จักผักชนิดนี้ก็ต่อเมื่อไปอยู่ในป่าบนภูเขา จะพบตามบ้าน ตามไร่ของพี่น้องชาวม้ง สมัยนั้นเรากินกันทั้งลูกฟักม้งและยอดฟักม้ง เป็นผักที่มีความหวานอร่อย ยิ่งเก็บมาสดๆ ใหม่ๆ ยิ่งหวานอร่อย เป็นผักที่กินยอด และกินลูก ยอดผัดไฟแดงอร่อยมาก เราจึงมักเห็นผักชนิดนี้เป็นเมนูอาหารตามร้านอาหารได้สบายๆ ทั้งผัดไฟแดง หรือลวกแล้วนำมายำกับหมูสับ กุ้งก็เป็นเมนูที่แสนอร่อย
ส่วนลูกฟักม้ง ยังเห็นว่าคนทั่วไปยังไม่ค่อยนิยม แต่หากนำลูกมาต้มจิ้มน้ำพริก จะได้รสหวาน หรือนำมาหั่นชิ้นยาวๆ ฝอยๆ ผัดน้ำมันหอย หั่นเป็นชิ้นทำแกงจืด หรือเป็นผักสำหรับใส่แกง ก็หวานอร่อยมาก ขอบอก ส่วนมากจะได้ยินคนเรียกว่า ยอดฟักแม้ว ซึ่งคำว่า “แม้ว” เป็นชื่อที่คนทั่วไปเรียกคนชนชาติหนึ่งที่มีภูมิลำเนาอยู่บนภูเขาที่อยู่แถว พิษณุโลก เลย เพชรบูรณ์ ตาก น่านและทางภาคเหนือส่วนหนึ่ง การเรียกคนชนชาตินี้ว่า “แม้ว” จะถือเป็นการเรียกที่ดูถูกเหยียดหยาม ไม่ให้เกียรติ ไม่เคารพในชนชาติของเขา จึงควรเรียกให้ถูกเสียใหม่ว่า ชนชาติ “ม้ง” จึงจะเป็นการให้เกียรติ ให้ความเคารพในสิทธิ ความเสมอภาคทางชนชาติที่มนุษย์ทุกคนควรมีให้แก่กัน ในที่นี้จึงขอเรียกว่า เป็นยอดฟักม้ง
หรือมักรู้จักกันในอีกชื่อหนึ่งว่า ยอดมะระหวาน ซึ่งก็รื่นหูน่าฟังดี ต่อไปเรียกเป็นยอดมะระหวานจะง่ายดี ยอดมะระหวาน มีรสหวาน ฤทธิ์หนาว ในยอดมะระหวานนี้จะมี โปรตีน วิตามิน เอ บี แคลเซียม ฟอสฟอรัส เหล็ก โปแทสเซียม อยู่ค่อนข้างอุดมสมบูรณ์ ด้วยเหตุนี้ ยอดมะระหวาน จึงมีสรรพคุณ ป้องกันความดันโลหิตสูง เหมาะสำหรับผู้ที่มีความดันโลหิตสูง ทั้งยังช่วยให้เลือดเย็น ผู้ที่ร้อนในง่ายจึงควรเลือกเมนูผักยอดมะระหวานเพิ่มอีก 1 เมนูด้วย นอกจากนี้ยังช่วยให้ผนังเส้นเลือดอ่อนนุ่มยืดหยุ่นดี จึงช่วยชะลอการแข็งตัวของเส้นเลือด ช่วยให้ผิวพรรณสวยงาม
ในการปรุงอาหารจะใช้ยอดอ่อน โดยเด็ดยอดอ่อนปริมาณตามใจชอบ ล้างน้ำให้สะอาด ถ้าตามหลักโภชนาการแล้วควรล้างยอดระมะหวานก่อนค่อยเด็ด จะช่วยให้วิตามินยังคงเหลืออยู่มาก หากเด็ดแล้วค่อยล้างจะทำให้วิตามินออกไปตามน้ำ ท่านว่าไว้อย่างนั้น จากนั้นค่อยนำไปผัดไฟแรงกับกระเทียม น้ำมันหอย ก็อร่อยอย่าบอกใครแล้ว หรือจะให้เพิ่มสารอาหารมากกว่านั้น ก็ใส่ไข่ไก่เข้าไป ยิ่งเพิ่มคุณค่าอาหารได้มากขึ้น หรือนำไปลวกในน้ำเดือดที่ใส่เกลือเล็กน้อย จากนั้นนำไปยำกับน้ำยำ หมูสับ กุ้งสดหรือแห้งก็ได้ ถั่วลิสงคั่ว อร่อยเริดไปเลย
นอกจากนี้ในยอดมะระหวานยังมีสารโคโรฟีนสูง มีกากใยมาก จึงช่วยย่อยได้ดี ถ้าอยากคงความมีสีเขียว ให้โคโรฟินยังคงอยู่มาก ควรลวกน้ำร้อนโดยเติมเกลือลงไปเล็กน้อย ตักขึ้นแล้วแช่น้ำแข็งหรือน้ำเย็น จะทำให้คงความเขียวอีกทั้งยังกรอบอร่อย อย่างที่เคยกล่าวมาในผักทุกชนิดแล้วว่า แม้ว่าผักชนิดนั้นจะมีข้อดีเลิศแค่ไหน มีประโยชน์มากมายเพียงใด ก็ยังต้องเลือกบริโภคให้เหมาะกับร่างกายของแต่ละคน
เนื่องจากยอดมะระหวานมีฤทธิ์หนาว จึงไม่เหมาะกับคนที่ร่างกายกลัวหนาว ท้องร่วงง่าย กระเพาะลำไส้ม้ามทำงานอ่อนแอ ย่อยไม่ดี อีกทั้งมะระหวานเป็นผักกินยอด ผักทอดยอดทั้งหลายล้วนเป็นข้อห้ามของผู้ที่เป็นโรคเก๊าท์อยู่แล้ว ท่านที่มียูริคในเลือดสูงมะระหวานจึงเป็นผักต้องห้าม