
แบบเสริมเหล็กโครงสร้างบ้านปูนต้านแผ่นดินไหว(จบ)
03 มิ.ย. 2557
ลุงแจ่มเตือนภัย : แบบเสริมเหล็กโครงสร้างบ้านปูนต้านแผ่นดินไหว (จบ)
บทเรียนหนึ่งที่ได้รับจากความเสียหายของโครงสร้างนับหมื่นหลังคาเรือนจากเหตุแผ่นดินไหวเชียงราย คือโครงสร้างบ้านเรือนที่ก่อสร้างไม่ได้มาตรฐานทางวิศวกรรมเป็นสาเหตุหลักให้เกิดความเสียหายอย่างมากมาย เนื่องจากชาวบ้านก่อสร้างบ้านกันเองตามความเข้าใจของตัวเอง หรือลอกเลียนแบบจากบ้านข้างเคียง เน้นที่ราคาถูกเป็นหลัก จึงเป็นสาเหตุหนึ่งที่ทำให้การก่อสร้างบ้านไม่ได้มาตรฐานทางวิศวกรรม
หน่วยงานราชการจึงควรจัดหาแบบบ้านมาตรฐานต้านแผ่นดินไหว เพื่อให้ชาวบ้านใช้เป็นตัวอย่างในการก่อสร้างบ้านให้ปลอดภัย ซึ่งจะให้รายละเอียดเกี่ยวกับการเสริมเหล็กในข้อต่อคาน-เสา แบบเสริมเหล็กที่ปลายคานตัวนอก และแบบของอเหล็กปลอกต้านแผ่นดินไหว โดยอ้างอิงจากมาตรฐานกรมโยธาธิการและผังเมือง มยผ. 1301-54 ดังนี้
3.แบบเสริมเหล็กข้อต่อคาน-เสา
ข้อต่อคือบริเวณที่คานและเสามาต่อกัน มีหน้าที่สำคัญในการยึดชิ้นส่วนต่างๆ เข้าด้วยกัน หากข้อต่อเสียหายรุนแรง อาจจะทำคานและเสาหลุดแยกออกจากกันแล้วทำให้โครงสร้างถล่มได้ ดังนั้นต้องเสริมเหล็กปลอกในข้อต่อคานเสาเพื่อป้องกันการวิบัติด้วย โดยต้องเสริมเหล็กปลอกขนาดไม่เล็กกว่า 6 มม. และมีระยะระหว่างเหล็กปลอกไม่เกินด้านแคบของเสา เช่น เสาขนาด 20x20 ซม. ระยะเรียงของเหล็กปลอกในข้อต่อต้องไม่เกิน 20 ซม. (หรือหากใช้เพียงครึ่งหนึ่งหรือ 10 ซม. ก็จะดีมาก)
4.แบบเสริมเหล็กที่ปลายคานตัวนอก
คานที่บรรจบกับเสาต้นนอก จะต้องงอฉากที่ปลายเหล็กบนและเหล็กล่างในคาน ให้ฝังเข้าไปในเสา เพื่อให้เกิดการยึดระหว่างคานกับเสาอย่างแข็งแรง หากไม่งอฉากแล้ว คานอาจจะหลุดแยกจากเสาได้ เมื่อเกิดการสั่นสะเทือนอย่างรุนแรงจากแผ่นดินไหว
5.แบบของอเหล็กปลอกต้านแผ่นดินไหว
เหล็กปลอกคือเหล็กเป็นวงที่พันรอบเหล็กแกน เป็นเหล็กที่มีหน้าที่สำคัญสองประการคือ 1.ป้องกันการการกะเทาะหลุดของคอนกรีต และ 2.ป้องกันการคดงอของเหล็กแกน แต่ในเหตุการณ์แผ่นดินไหวที่เชียงรายพบว่าปริมาณเหล็กปลอกที่เสริมในเสาน้อยเกินไป อีกทั้งวิธีการดัดงอเหล็กปลอกยังไม่แข็งแรงพอ จึงเป็นสาเหตุให้เหล็กปลอกง้างหลุดออกมาเป็นจำนวนมาก การเสริมเหล็กปลอกให้แข็งแรงนั้น ปลายเหล็กปลอกควรดัดทำมุม 135 องศาแล้วฝังเข้าไปในแกนคอนกรีตเพื่อยึดเหล็กปลอกให้ตรึงแน่นอยู่กับแกนเสา หากไม่งอ 135 องศาแล้ว เหล็กปลอกจะถูกคอนกรีตดันจนง้างหลุดออกจากเสาได้
รศ.ดร.อมร พิมานมาศ
รองเลขาธิการสภาวิศวกร
อาจารย์ประจำสถาบัน
เทคโนโลยีนานาชาติสิรินธร มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์
นักวิจัยโครงการ “ศึกษาวิธีการออกแบบ
และเสริมกำลังอาคารในประเทศเพื่อต้านทานแผ่นดินไหว” สกว.