พิพิธภัณฑ์ท้องถิ่น วัดพระแท่นศิลาอาสน์ | คมชัดลึก

                   วัดพระแท่นศิลาอาสน์ หนึ่งในวัดสำคัญแห่งเมืองลับแล จังหวัดอุตรดิตถ์ เป็นวัดพระนั่ง อยู่ไม่ไกลจากวันพระยืน (วัดพระยืนพุทธบาทยุคล) และวัดพระนอน (พระนอนพุทธไสยาสน์) ตั้งอยู่ที่บนเนินเขาเต่า บ้านพระแท่น ตำบลทุ่งยั้ง อำเภอลับแล 

 

                   ไปวัดพระแท่นฯ หรือวัดพระนั่ง ซึ่งมีพระพุทธรูปสวยงามเก่าแก่ ผู้คนนิยมไปกราบไหว้ขอพร กันแล้ว ที่นี่ยังมีเรื่องราวบอกเล่าความเป็นมาของชาวอุตรดิตถ์แบบย่อๆ ในรูปแบบข้าวของเครื่องใช้สมัยก่อน จัดไว้เป็น พิพิธภัณฑ์ท้องถิ่นอยู่ด้านข้างวัดเพื่อให้ผู้คนทั่วไปได้เข้าไปศึกษา ไปเยี่ยมชม 

 

 

 

 

                   ทางเข้าพิพิธภัณฑ์ ดูร่มรื่น เพราะเต็มไปด้วยต้นไม้ ซึ่งเป็นไม้จำพวกสมุนไพรพื้นบ้านประเภทต่างๆ จัดเป็นสวนสมุนไพรเลยทีเดียว ตัวพิพิธภัณฑ์เป็นเรือนไม้ 2 ชั้น สมัยก่อนเป็นศาลาการเปรียญสำหรับญาติโยมที่เดินทางมาทำบุญจากสถานที่ไกลๆ ได้พักผ่อนยามค่ำคืน แต่นานวันเข้า ศาลานี้ก็ถูกทิ้งร้างไป เพราะคนไม่นิยมมาค้างที่วัด จนในปี พ.ศ. 2539 พระครูสมุห์เฉลิม ชยปาโล เจ้าอาวาสวัดพระแท่นศิลาอาสน์ ซึ่งอดีตเคยรับราชการในกรมศิลปากรตำแหน่งนายช่างศิลปกรรมได้เก็บรวบรวมเครื่องมือเครื่องใช้ของเก่ามาไว้ด้วยกัน และจัดแสดงให้ผู้ที่สนใจเข้าชม พอผู้คนทราบข่าวก็นำข้าวของเครื่องใช้ในสมัยก่อน มาให้เก็บรวบรวมไว้ที่พิพิธภัณฑ์แห่งนี้ 

 

                   ตลอดทางเข้าพิพิธภัณฑ์ ทางขึ้นบันได และบริเวณชั้นบน จะมีคำกลอนสอนใจสั้นๆ ติดไว้ให้อ่านเป็นเครื่องเตือนใจในการใช้ชีวิตประจำวัน 

 

                   บริเวณชั้นล่างของพิพิธภัณฑ์ มีวางจำหน่ายผลิตภัณฑ์พื้นบ้าน ทั้งผ้าทอ สมุนไพรแปรรูป ไม้กวาดที่ขึ้นชื่อ ฯลฯ รวมทั้งยังเป็นบริเวณที่ศิลปินจะมานั่งวาดรูประบายสี

 

 

 

                   ส่วนด้านบนของพิพิธภัณฑ์ ที่ให้ความรู้สึกเหมือนเดินขึ้น จะเห็นการจัดข้าวของต่างๆ เป็นหมวดหมู่ ตั้งแต่เครื่องดนตรีไทย ระนาด ซอ กลองโบราณ ไปจนถึงเครื่องปั้นดินเผา จากบ้านทุ่งหลวงสุโขทัย, เครื่องเคลือบ, เครื่องสังคโลกศิลปะสมัยสุโขทัย นอกจากนี้ยังมีเตารีดโบราณรูปแบบต่างๆ เครื่องฉายภาพยนตร์โบราณ 

 

                   ด้านหนึ่งเป็นกองโทรศัพท์รูปทรงต่างๆ ทั้งเครื่องรับโทรศัพท์บ้านและมือถือ ทำให้รู้ว่าชาวอุตรดิตถ์เริ่มมีโทรศัพท์ใช้เป็นครั้งแรกในปี พ.ศ.2483 ขณะที่อีกมุมหนึ่ง เป็นเครื่องแท่นบูชาพระพุทธรูป แต่ที่เด่นเป็นสง่า อยู่ตรงกลางชั้นบน ก็คือ ธรรมาสน์หลวง ซึ่งเป็นธรรมาสน์ไม้แกะสลักที่พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ถวายให้แก่วัดพระแท่นศิลาอาสน์ในปี พ.ศ. 2443 และยังมีธรรมาสน์บุษบกที่เก่าแก่ ซึ่งทางกรมศิลปากรตรวจสอบแล้วพบว่าสร้างในสมัยอยุธยาตอนปลาย ใกล้กันมีตู้เก็บคัมภีร์ใบลานเป็นแผ่นๆ ไว้ให้ดูด้วย

 

 

 

 

                   อีกมุมหนึ่ง จำลองเป็นเหมือนบ้านเรือนของคนสมัยก่อน ที่มีครัวอยู่ในบ้าน มีเครื่องใช้ไม้สอยเป็นเครื่องจักสาน รูปแบบต่างๆ ทั้งกระบุง กระด้ง รวมถึงสุ่ม และไซดักปลา ทำให้เรารู้ว่า ชาวเมืองลับแล รวมถึงชาวอุตรดิตถ์ที่เคยว่ากันว่าเป็นเมืองลึกลับ เขามีความเป็นอยู่กันอย่างไร 

 

                   บางครั้ง ไปวัดก็ได้มากกว่าไปทำบุญไหว้พระ หากแต่ได้ความรู้เกี่ยวกับท้องถิ่นนั้นๆ กลับมาด้วย

 

 

 

 

.........................

 

(พิพิธภัณฑ์ท้องถิ่น วัดพระแท่นศิลาอาสน์ : คอลัมน์ถิ่นไทยงาม)