นกกระจอกตาล | คมชัดลึก

                สัปดาห์นี้ขอนำเสนอตอนต่อจากสัปดาห์ที่แล้ว ซึ่งกล่าวถึงการขยายถิ่นทำรังวางไข่ของ นกกิ้งโครงแกลบหัวเทา (Chestnut-tailed Starling) ที่ปัจจุบันมาตั้งรกรากทำรังวางไข่ตามชานเมืองในที่ราบภาคกลางเป็นจำนวนมาก และน่าจะส่งผลให้มีการแก่งแย่งโพรงไม้ที่ใช้ทำรังกับนกชนิดอื่นๆ โพรงเหล่านี้ถูกเจาะเพื่อใช้ทำรังโดยนกตีทอง (Coppersmith Barbet) และนกหัวขวานด่างอกลายจุด (Freckle-breasted Woodpecker) ซึ่งเป็นนกโพระดกและนกหัวขวานขนาดเล็กที่อาศัยอยู่ตามที่โล่ง นกอีกชนิดน่าจะกระทบไปด้วยก็คือ นกกระจอกตาล (Plain-backed Sparrow)

               อย่างไรก็ตาม สาเหตุหลักที่ทำให้นกกระจอกตาลมีจำนวนลดลง น่าจะเป็นผลจากการขยายตัวของชุมชนเมืองและการเพิ่มขึ้นของญาติสนิทอย่าง นกกระจอกใหญ่ (House Sparrow) เดิมทีนกกระจอกตาลเป็นนกที่พบได้ง่ายตามชานเมือง และพื้นที่โล่งที่อาจจะห่างไกลจากตัวเมือง ในขณะที่ นกกระจอกบ้าน (Eurasian Tree Sparrow) ในประเทศไทยนั้นเป็นนกเมืองโดยแท้ เรียกว่าที่ไหนมีบ้านคนที่นั่นต้องมีนกกระจอกบ้าน ที่ไหนไม่มีคน ที่นั่นก็ไม่พบนกกระจอกชนิดนี้เช่นกัน

                แต่ตามชานเมืองทุกวันนี้ นกกระจอกตาลถูกแทนที่โดยนกกระจอกใหญ่ซึ่งปรับตัวเก่งและก้าวร้าวกว่าไปเกือบหมดแล้ว แม้นกกระจอกตาลและนกกระจอกใหญ่จะสามารถสร้างรังได้หลายแบบ โดยไม่จำเป็นต้องทำในโพรง แต่แน่นอนว่าหากมีโพรงไม้ที่นกตีทองและนกหัวขวานไม่ใช้แล้ว พวกมันก็พร้อมที่จะใช้ ในต่างประเทศพบว่านกกระจอกใหญ่มีพฤติกรรม “ยึดโพรง” นกอื่นเป็นเรื่องปกติ บางกรณีถึงขั้นบุกเข้าไปจิกทำร้ายเจ้าของโพรงจนตาย การเพิ่มขึ้นของนกกระจอกใหญ่และนกกิ้งโครงแกลบหัวเทาในแถบชานเมือง ในขณะที่นกกระจอกตาลและหัวขวานด่างอกลายจุดต่างก็มีจำนวนลดลงอย่างเห็นได้ชัด จึงน่าจะมีความชื่อมโยงกันอยู่ไม่มากก็น้อย

                นกกระจอกตาลทั้งสองเพศมีสีสันต่างกัน เพศผู้มีลำตัวสีน้ำตาลอมเหลือง แต่งแต้มด้วยแถบสีส้มเข้มและสีเทาอมฟ้าที่ด้านบนของลำตัวแลดูสะอาดตาน่าดูชม ส่วนเพศเมียจะสีน้ำตาลอมเหลืองตุ่นๆ ทั้งตัวคล้ายนกกระจอกใหญ่ แต่ไม่มีลายบนหลัง หากไม่นับนกที่อาศัยอยู่ในป่า มันเป็นหนึ่งในนกเฉพาะถิ่นเพียงไม่กี่ชนิดของภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้บนแผ่นดินใหญ่ (endemic to mainland Southeast Asia) ที่พบได้ในเมืองไทย

 นกกระจอกตาล 

ชื่ออังกฤษ Plain-backed Sparrow, Pegu House Sparrow
ชื่อวิทยาศาสตร์  Passer flaveolus (Blyth, 1845) 
วงศ์ (Family)Passeridae (วงศ์นกกระจอก) 
อันดับ (Order)Passeriformes (อันดับนกเกาะคอน) 

.........................

(นกกระจอกตาล : คอลัมน์นกป่าสัปดาห์ละตัว )