แปรรูปสมุนไพรสู่'เครื่องดื่ม'
ทำมาหากิน : แปรรูปสมุนไพรสู่ 'เครื่องดื่ม' สูตรบ้านร้องขี้เหล็ก-ทำเงินแสน : โดย...พรสวรรค์ มีสุข
หลังประสบปัญหาภาวะเศรษฐกิจตกต่ำมานานหลายปี ทำให้รายได้ที่มีไม่เพียงพอต่อค่าใช้จ่าย กลุ่มแม่บ้านบ้านร้องขี้เหล็ก หมู่ 7 ต.เชิงดอย อ.ดอยสะเก็ด จ.เชียงใหม่ จำเป็นต้องคิดหาอาชีพอื่นมาเสริมรายได้ให้แก่ครอบครัวและสมาชิกเพิ่มมากขึ้น กระทั่งปัจจุบันประสบความสำเร็จสามารถสร้างรายได้หมุนเวียนกว่า 1 แสนบาทต่อปี
นางเหรียญทอง สารแปง ประธานกลุ่มสมุนไพรแปรรูปกลุ่มสตรีแม่บ้าน บ้านร้องขี้เหล็ก วัย 50 ปี เล่าให้ฟังว่า เมื่อ 15 ปี ที่ผ่านมา ชาวบ้านร้องขี้เหล็กประสบกับปัญหาความยากจน เศรษฐกิจตกต่ำทำให้ชาวบ้านมีรายได้น้อย จึงต้องคิดหาอาชีพเสริมเพื่อสร้างรายได้ให้แก่ครอบครัว บังเอิญช่วงนั้นมีวิทยากรผู้รู้ด้านแปรรูปสมุนไพรมาจัดอบรมให้ฟรีและสร้างเวทีแลกเปลี่ยนความรู้ให้แก่ชาวบ้าน ชี้ทางชาวบ้านให้มองเห็นจุดเด่นของหมู่บ้านว่ามีสมุนไพรอันทรงสรรพคุณอยู่มากมายที่สามารถนำมาแปรรูปและเพิ่มมูลค่าได้ จากนั้นจึงมีการรวมกลุ่มกันกว่า 115 คน สร้างกลุ่มขึ้นมาโดยใช้ชื่อว่า "สมุนไพรแปรรูปกลุ่มสตรีแม่บ้าน บ้านร้องขี้เหล็ก" และลงมติ ในกลุ่มว่าจะทำชาผงสมุนไพรให้เป็นผลิตภัณฑ์โอท็อปของหมู่บ้าน
ทั้งนี้ มองว่าประชาชนส่วนใหญ่ยังคงมองเห็นความสำคัญของสมุนไพรไทยมีคุณค่าต่อร่างกาย แต่ขั้นตอนการนำสมุนไพรมาบริโภคนั้น มีขั้นตอนที่ยุงยากซับซ้อน ทำให้การรักษาโรคต่างๆ ด้วยสมุนไพรพื้นบ้านนั้นเริ่มหายไป กลุ่มแม่บ้านจึงมีแนวคิดที่จะแปรรูปสมุนไพรให้เป็นสมุนไพรชนิดผง เพื่อเป็นทางเลือกใหม่แก่ผู้บริโภคและสะดวกต่อการรับประทาน ทั้งนี้ สืบเนื่องจากปัจจุบันวิถีของประชาชนส่วนใหญ่ต่างต้องการความสะดวกรวดเร็ว ง่าย ทางกลุ่มจึงริเริ่มทำผลิตภัณฑ์ทั้งหมด 9 ชนิด เช่น ดอกคำฝอยผง, ขิงผง, หญ้าหนวดแมวผง, มะตูมผง, เก๊กฮวยผง,ชาดอกคำฝอย, ชาขิง, ชารางจืด และชาหญ้าหนวดแมว
สำหรับการดำเนินงานในปัจจุบันมีการแบ่งคณะกรรมการการดำเนินงานผลิต ฝ่ายประชาสัมพันธ์ และเลขานุการ ช่วยกันทำงานในแต่ละส่วนอีกทั้งได้นำผลิตภัณฑ์ของกลุ่มเข้าร่วมโครงการพัฒนาเศรษฐกิจชุมชน ภายใต้การดำเนินโครงการของโรงพยาบาลดอยสะเก็ด และสาธารณสุขอำเภอดอยสะเก็ด ซึ่งได้ให้คำแนะนำกลุ่มในการเปลี่ยนแปลงและพัฒนาศูนย์แปรรูป ให้สะดวกต่อสายการผลิต จนได้รับมาตรฐานจีเอ็มพี และได้รับเลขสารบบอาหาร (อย.) จากสำนักงานสาธารณสุขจังหวัดเชียงใหม่ ทำให้เกิดกระบวนการพัฒนาสินค้าเพิ่มมากขึ้น และสามารถผลิตสินค้าได้ตามคุณภาพที่ต้องการอีกด้วย
ถึงแม้จะมีสินค้าที่ได้มาตรฐานแต่ที่ผ่านมาผลิตภัณฑ์ชาสมุนไพรยังไม่ค่อยเป็นที่รู้จักของตลาดมากนัก เพราะเป็นสินค้าบริโภคเฉพาะกลุ่ม ขณะเดียวกันก็ยังไม่สามารถเจาะกลุ่มตลาดของลูกค้าวัยอื่นได้นอกจากลูกค้าวัยกลางคน ทำให้การตอบรับจากผู้บริโภคมีน้อย อีกทั้งมีการแข่งขันด้านการตลาดสูง ทำให้ทางกลุ่มต้องพยายามผลักดันสินค้าออกไปจำหน่ายตามจุดต่างๆ ไม่ว่าจะเป็นโรงพยาบาล สถานีขนส่งเชียงใหม่ ร้านค้าโอท็อปต่างๆ ทั่วจังหวัดทำให้ผู้บริโภคเริ่มให้การตอบรับมากขึ้นเรื่อยๆ ตามลำดับ จนตอนนี้มีรายได้หมุนเวียนจากผลิตภัณฑ์ ถึงปีละ 1 แสนบาท
ส่วนแผนในอนาคต สมาชิกกลุ่มมีการคุยกันว่าจะสร้างบรรจุภัณฑ์ให้เป็นรูปธรรมตรงตามมาตรฐาน อย. และผลักดันสินค้าเข้าไปจำหน่ายในห้างสรรพสินค้าให้เป็นที่รู้จักแพร่หลาย และจะเจาะกลุ่มเป้าหมายเพิ่มขึ้นทั้งในและต่างประเทศ ทั้งนี้ ใครสนใจผลิตภัณฑ์สมุนไพรพื้นบ้าน หรือต้องการเป็นของฝากให้แก่ญาติผู้ใหญ่ ติดต่อสอบถามได้ที่ นางเหรียญทอง สารแปง โทร.08-11992-3220 หรือร้านขายของฝากที่สถานีขนส่งจังหวัดเชียงใหม่ได้ทันที เพราะทางกลุ่มได้พัฒนาสินค้าจัดเป็นแพ็กเกจกระเช้าของฝากในราคาย่อมเยา
------------------------
(ทำมาหากิน : แปรรูปสมุนไพรสู่ 'เครื่องดื่ม' สูตรบ้านร้องขี้เหล็ก-ทำเงินแสน : โดย...พรสวรรค์ มีสุข)