นกกะรางหัวหงอก | คมชัดลึก

���������������สัปดาห์ที่แล้ว คอลัมน์นกป่าฯ ได้แนะนำนกแซงแซวหางบ่วงใหญ่ (Greater Racket-tailed Drongo) ในฐานะ"ผู้ระวังภัย" (sentinel species) ของฝูงนกแบบ bird wave กันไปแล้ว เพื่อความต่อเนื่อง สัปดาห์นี้จึงขอแนะนำให้รู้จักกับอีกตำแหน่งที่สำคัญไม่แพ้กัน นั่นก็คือ "ผู้นำฝูง" (leader species) จริงๆ แล้วมีนกหลายชนิดที่ควรจัดให้อยู่ในตำแหน่งนี้ แต่สำหรับประเทศไทย ชนิดที่พบเห็นและจดจำได้ง่ายที่สุดน่าจะเป็น นกกะรางหัวหงอก (White-crested Laughingthrush) อย่างไม่ต้องสงสัย สองตำแหน่งนี้ต่างก็ถือเป็น nuclear species ซึ่งหมายถึงแกนหลักของฝูง ที่ดึงดูดนกชนิดอื่นๆ ให้มาร่วมขบวนเคลื่อนพลหากินไปด้วยกัน

���������������อย่างที่ได้บอกไว้ข้างต้นว่า มีนกหลายชนิดที่ยกตำแหน่ง "ผู้นำฝูง" ให้ได้ นกกะรางทุกชนิดที่ชอบหากินเป็นฝูง ไม่เพียงแต่นกกะรางหัวหงอก ล้วนถือว่าเข้าเค้าทั้งสิ้นสำหรับฝูงนกที่ตัวไม่เล็กไม่ใหญ่ แต่นกกะรางชนิดอื่นที่ชอบรวมฝูงกับนกกะรางหัวหงอก เช่น นกกะรางสร้อยคอเล็กและนกกะรางคอดำ มักจะทำหน้าที่เป็นผู้ตามมากกว่า กล่าวให้เห็นภาพก็คือ นกกะรางหัวหงอกมักอยู่ด้านหน้าฝูงเสมอ โดยจะกระโดดจิกหากินแมลง เมล็ดพืช และลูกไม้ตามพื้นเป็นหลัก ในขณะที่นกกะรางสร้อยคอเล็ก (ซึ่งพบตามป่าทั่วไป ยกเว้นภาคใต้และที่ราบลุ่มภาคกลาง เช่นเดียวกับหัวหงอก) มักจิกหาแมลงตามกิ่งไม้ที่สูงจากพื้นดินขึ้นมาหน่อย

����������������จะว่าไปแล้ว หัวฟูๆ สีขาวของนกกะรางหัวหงอกที่ตัดกับหลังสีน้ำตาลแดงนั้น เป็นลักษณะเด่นที่น่าจะมีส่วนในการส่งสัญญาณให้นกอื่นๆ (ที่มักเกาะอยู่สูงกว่ามัน) สามารถตามหาตัวและเคลื่อนที่ตามฝูงพวกมันได้ง่าย ในขณะที่ขอบหางสีจางของนกกะรางสร้อยคอเล็กก็อาจทำหน้าที่เดียวกัน แต่จะสังเกตเห็นได้ชัดเฉพาะตอนพวกมันกางหางออกขณะโผย้ายกิ่ง สำหรับนกที่เกาะอยู่ด้านบนหรือด้านหลัง

����������������ฝูงนกกะรางหัวหงอกมักส่งเสียงร้องเซ็งแซ่ขณะหากิน เราจึงได้ยินเสียงก่อนเห็นตัวเสมอ ใครอยากเรียนรู้พฤติกรรมนกจาก bird wave ที่มีฝูงนกกะรางหัวหงอกหากินร่วมกับนกแซงแซวหางบ่วงใหญ่ และนกชนิดอื่นๆ มารวมฝูงด้วย ผู้เขียนขอแนะนำโครงการอบรมดูนกเบื้องต้น ของสมาคมอนุรักษ์นกและธรรมชาติแห่งประเทศไทย (BCST) ซึ่งจะจัดขึ้นวันที่ 21-22 กันยายนนี้ ที่ศูนย์ศึกษาธรรมชาติและท่องเที่ยวเชิงนิเวศเจ็ดคต-โป่งก้อนเส้า จ.สระบุรี อ่านรายละเอียดได้ทางเว็บไซต์ www.bcst.or.th� และแฟนเพจ facebook.com/bcst.or.th

...........................

(นกกะรางหัวหงอก : คอลัมน์นกป่าสัปดาห์ละตัว )

�

�