ทำมาหากิน : 'จักสานกระจูด' | คมชัดลึก

 

                          ด้วยหมู่บ้านมีบึงสาธารณะขนาดใหญ่ชื่อว่า "บึงสำนักใหญ่" หรือหนองจำรุง มีพื้นที่ 3,871 ไร่ อุดมสมบูรณ์ไปด้วยปลาน้ำจืดและต้นกระจูดจำนวนมาก ประกอบกับคนในชุมชนได้ประโยชน์จากต้นกระจูดในการผูกมัดสิ่งของต่างๆ สานเป็นเสื่อและกระสอบใส่น้ำตาล และเป็นของบรรณาการมาตั้งแต่สมัยกรุงศรีอยุธยา นับเป็นเวลากว่า 200 ปี จึงทำให้มีการถ่ายทอดจากรุ่นสู่รุ่น มีการแลกเปลี่ยนเรียนรู้ร่วมกัน สร้างความเข้าใจในการพัฒนาภูมิปัญญาจนสามารถสร้างอาชีพเสริมเพิ่มรายได้ให้ตนเองและครอบครัว ภายใต้ชื่อ "กลุ่มจักสานกระจูดบ้านมาบเหลาชะโอน" หมู่ 5 ต.ซากพง อ.แกลง จ.ระยอง ที่ปัจจุบันกลายเป็นแหล่งผลิตสินค้าแปรรูปจากกระจูดที่สำคัญของจังหวัด

                          "กลุ่มนี้ก่อตั้งขึ้นมาเมื่อ 10 กว่าปีที่แล้ว หรือวันที่ 18 ตุลาคม 2544 ปัจจุบันมีผลิตภัณฑ์เด่นทั้งหมด 3 หมวด คือ 1.กระเป๋า 2.กล่องและตะกร้า 3.อื่นๆ รวมประมาณ 100 กว่าผลิตภัณฑ์ เป็นการพัฒนาโดยสมาชิกกลุ่มทั้งหมด โดยมีหน่วยงานราชการเข้ามาช่วยเหลือเกี่ยวกับการพัฒนาผลิตภัณฑ์ การอบรมให้ความรู้เรื่องการตลาด"

                          มนตรี ยิ้มเยื้อน ประธานกลุ่มจักสานกระจูดบ้านมาบเหลาชะโอน ย้อนอดีตความเป็นมาของกลุ่มและย้ำว่าจุดเด่นที่ทำให้หมู่บ้านแห่งนี้นอกจากมีผลิตภัณฑ์จักสานกระจูดที่มีชื่อสียงและเป็นที่รู้จักไปทั่วประทเศแล้วยังได้รับการขนานนามว่าเป็นหมู่บ้านโอท็อปเพื่อการท่องเที่ยว(OTOP Village Champion (OVC) ซึ่งเป็น 1 ใน 8 หมู่บ้านทั่วประเทศจากการคัดเลือกของกรมการพัฒนาชุมชน เพราะที่นี่มีเรื่อราวต่างๆ ที่น่าสนใจมากมาย ไม่ว่าจะเป็นเรื่องธรรมชาติ ศาสนา วัฒนธรรมและประเพณีภูมิปัญญา ปัจจุบันผลิตภัณฑ์จักสานกระจูดบ้านมาบเหลาชะโอนมีการจำหน่ายผ่านเว็บไซต์ www.baankawee.com และส่งออกไปยังตลาดต่างประเทศอีกด้วย

                          ประธานกลุ่มจักสานกระจูดเผยต่อว่า สำหรับวัตถุดิบในการทำผลิตภัณฑ์จะได้มาจากแหล่งกำเนิดของต้นกระจูดมาจากบึงสำนักใหญ่ หรือหนองจำรุง โดยองค์การสวนพฤกษศาสตร์ได้เข้าสำรวจและพัฒนาพื้นที่บริเวณบึงสำนักใหญ่ หรือหนองจำรุง ซึ่งเป็นบึงชุ่มน้ำขนาดใหญ่ที่ธรรมชาติสรรค์สร้างขึ้นมา มีความโดดเด่นทางด้านการอนุรักษ์และรวบรวมพันธุ์พืชพันธุ์ไม้ที่หายากทางภาคตะวันออก ได้แก่ ต้นพญามะขามป้อม, ว่านเพชรหึงหรือว่านหางช้าง, ต้นหัวร้อยรู เป็นต้น นอกจากนี้นักท่องเที่ยวยังสามารถล่องเรือชมความสวยงามของบึงสำนักใหญ่ที่อุดมสมบูรณ์ไปด้วยสัตว์น้ำและพันธุ์พืช โดยเฉพาะต้นกระจูด ซึ่งเป็นพืชพันธุ์ภูมิปัญญาท้องถิ่นที่สามารถเพิ่มมูลค่าให้กลุ่มสมาชิกตามแนวคิดเศรษฐกิจพอเพียง ทำให้เกิดความเข้มแข็งในชุมชน

                          ขณะที่ วัชนะ บุญชัย หัวหน้าศูนย์พฤกษศาสตร์จังหวัดระยอง กล่าวเสริมว่า สำหรับสวนพฤกษศาสตร์จังหวัดระยองนั้น ได้ก่อตั้งมาตั้งแต่ปี 2545 ด้วยความร่วมมือของจังหวัดและประชาชนในเขตเทศบาลตำบลสุนทรภู่ ด้วยเห็นพ้องต้องกันว่า แหล่งพื้นที่ชุ่มน้ำบึงสำนักใหญ่ บนเนื้อที่กว่า 3,800 ไร่ เป็นแหล่งทรัพยากรธรรมชาติที่ควรค่าแก่การอนุรักษ์ มีความหลากหลายทั้งพืชทั้งสัตว์ แบ่งออกเป็น 5 เกาะ ได้แก่ เกาะชะมวง เกาะแต้วเล็ก เกาะแต้วใหญ่ เกาะไม้หนาม และเกาะกก ซึ่งเป็นเกาะที่ใหญ่ที่สุด

                          "ที่นี่มีต้นกระจูดหรือต้นกกที่ขึ้นเองตามธรรมชาติเป็นจำนวนมาก ซึ่งชาวบ้านนำเอากระจูดพัฒนาเป็นสินค้าโอท็อประดับห้าดาวของจังหวัด เป็นที่สนใจของคนทั้งในประเทศและต่างประเทศ ซึ่งเจ้าหน้าที่ของสวนพฤกษศาสตร์จะเป็นผู้ดูแลคอยกำจัดพืชต่างถิ่นออกจากแหล่งน้ำและดูแลปลูกเพิ่มเสริมป่า เพื่อให้เป็นแหล่งท่องเที่ยวที่สมบูรณ์”

                          สนใจดูงานด้านการผลิตเครื่องจักสานจากกระจูด พร้อมทั้งเลือกซื้อสินค้าคุณภาพฝีมือชาวบ้านในราคาประหยัด ติดต่อมนตรี ยิ้มเยื้อน ประธานกลุ่มจักสานกระจูดมาบเหลาชะโอน 08-6045-3938 ได้ทุกวัน

 

 

------------------------

เปิดตัว 8 หมู่บ้านโอท็อปเพื่อการท่องเที่ยว

 

                          ขวัญชัย วงศ์นิติกร อธิบดีกรมการพัฒนาชุมชน เปิดเผยว่าโครงการหมู่บ้านโอท็อป เพื่อการท่องเที่ยว เพื่อเชื่อมโยงสินค้าโอท็อป ที่เป็นเอกลักษณ์ของท้องถิ่น ศิลปวัฒนธรรม วิถีชีวิต แหล่งท่องเที่ยวและบริการ รวมทั้งกระบวนการการมีส่วนร่วมของชุมชน เพื่อสร้างความเข้มแข็งของชุมชนอย่างยั่งยืน จึงจัดให้มีการประกวดหมู่บ้าน OTOP Village Champion หรือ OVC มาตั้งแต่ปี 2549 ทั้งในระดับภาคและระดับประเทศ รวมแล้ว 120 หมู่บ้าน จนปัจจุบันมีเพียง 44 หมู่บ้านที่สามารถรองรับนักท่องเที่ยวและสามารถรักษาเอกลักษณ์ของท้องถิ่นไว้ได้

                          สำหรับในปี 2556 มีหมู่บ้านที่ได้รับการคัดเลือกให้เป็นหมู่บ้านโอท็อป เพื่อการท่องเที่ยวจำนวน 8 หมู่บ้าน ประกอบด้วย 1.บ้านดอน หมู่ 2 ต.โป่งน้ำร้อน อ.ฝาง จ.เชียงใหม่ 2.บ้านหลุก หมู่ 12 ต.นาครัว อ.แม่ทะ จ.ลำปาง 3.บ้านปากชุม หมู่ 1 ต.โนนก่อ อ.สิรินทร จ.อุบลราชธานี 4.บ้านหม้อ หมู่ 7 ต.หม้อ อ.ศรีเชียงใหม่ จ.หนองคาย 5.บ้านโคกใคร หมู่ 1 ต.มะรุ่ย อ.ทับปุด จ.พังงา 6.บ้านแหลมประทับ หมู่ 5 ต.ท้องเนียน อ.ขนอม จ.นครศรีธรรมราช 7.บ้านมาบเหลาชะโอน หมู่ 5 ต.ซากพง อ.แกลง จ.ระยอง และ 8.บ้านทับลาน หมู่ 1 ต.บุพราหมณ์ อ.นาดี จ.ปราจีนบุรี

 

------------------------

(ทำมาหากิน : 'จักสานกระจูด' บ้านมาบเหลาชะโอน ผลิตภัณฑ์ภูมิปัญญาส่งขายต่างแดน : โดย...สุรัตน์ อัตตะ)