"จันทน์ลีลา" ตำรับยาแก้ไข้เปลี่ยนฤดู | คมชัดลึก

สรรพคุณเด่นของจันทน์ลีลาที่ใช้มาแต่เดิม คือ แก้ไข้และแก้ตัวร้อน โดยที่สรรพคุณแก้ไข้นั้นได้มีการทดลองในสัตว์ทดลอง เปรียบเทียบระหว่างกลุ่มที่ใช้ยาพาราเซตามอล กลุ่มไม่ให้ยาพาราเซตามอล และกลุ่มให้ยาจันทน์ลีลา พบว่า จันทน์ลีลา (ตำรับที่พัฒนาขึ้นใหม่) มีฤทธิ์ลดไข้ได้ดีไม่แพ้ยาพาราเซตามอล อีกทั้งไม่มีผลข้างเคียงและการสะสมในตับในระยะยาว
แพทย์แผนไทยบางท่านมีความเห็นว่า ยาจันทน์ลีลานั้นน่าจะเหมาะกับไข้เปลี่ยนฤดู อาจกล่าวได้ว่าไข้เปลี่ยนฤดูเป็นสภาวะที่ร่างกายไม่สามารถปรับตัวให้เข้ากับคุณสมบัติของความร้อนเย็นและความแห้งชื้นที่เปลี่ยนไปตามฤดู หากจะมีตำรับยาที่สามารถแก้ไข้เปลี่ยนฤดูโดยไม่จำกัดว่าจะจากฤดูไหนไปสู่ฤดูไหน หรือพูดอีกอย่างว่าสามารถเอาอยู่กับไข้ที่เกิดจากการเปลี่ยนฤดูได้ทุกฤดู ตำรับยานั้นน่าจะต้องประสมและผสานด้วยตัวยาที่มีฤทธิ์ร้อนและเย็น เนื่องจากฤดูกาลในรอบหนึ่งปีมีทั้งที่เปลี่ยนจากร้อนมาเย็นและเย็นไปร้อน หรือเปลี่ยนจากแห้งมาชื้นหรือชื้นไปแห้ง
 นอกจากนี้ อาการร่วมหรือปัจจัยที่มีส่วนทำให้เป็นไข้ นอกจากการเปลี่ยนแปลงของความเป็นไปในแต่ละฤดู ยังมีเรื่องของไฟย่อยอาหารที่บกพร่องลง ระบบขับถ่ายที่ผิดปกติ (ท้องผูก) และการระบายถ่ายความร้อนออกทางรูขุมขนไม่โล่งลื่นอย่างที่ควร
 หากพิจารณาจากกรอบความคิดข้างต้น ก็มีความเป็นไปได้สูงที่สรรพคุณแก้ไข้ของยาจันทน์ลีลาจะสามารถใช้แก้ไข้ได้ครอบคลุม ตั้งแต่ไข้ที่เกี่ยวเนื่องกับหรือเกิดจากความร้อน ซึ่งจะมีไข้สูงและกำเริบในช่วงเที่ยงวันหรือเที่ยงคืน ไข้ที่เกี่ยวเนื่องกับความเย็นและแห้ง ซึ่งจะมีไข้สูงมาก มีอาการหนาวสะท้าน ไข้กำเริบช่วงเย็นหรือตอนใกล้รุ่ง ไปจนถึงไข้ที่เกี่ยวเนื่องกับความชื้น ซึ่งจะมีอาการหนักเนื้อหนักตัว ไข้ต่ำ อาการมักจะกำเริบช่วงเช้าหรือหัวค่ำ
 ที่ตั้งข้อสังเกตเช่นนี้ เนื่องจากยาจันทน์ลีลามีทั้งตัวยาที่มีฤทธิ์เย็น อย่างแก่นจันทน์แดง แก่นจันทน์ขาว และรากปลาไหลเผือก มีตัวยาแก้ไข้ที่มีฤทธิ์ค่อนไปทางร้อนอย่างบอระเพ็ด ส่วนโกฐสอ โกฐเขมา โกฐจุฬาลัมพา เป็นยาร้อนที่มีส่วนช่วยเพิ่มไฟย่อย และทำให้ช่องในร่างกายโล่งขึ้น จึงช่วยระบายถ่ายเทความร้อนที่เพิ่มขึ้นในกรณีของไข้ร้อน หรือถูกกักอยู่ในร่างกายในกรณีของไข้เย็นออกไปได้

วิธีรับประทานยาแคปซูนจันทน์ลีลา
 สรรพคุณ แก้ไข้ แก้ตัวร้อน
 ผู้ใหญ่ รับประทานครั้งละ 2-4 แคปซูล ทุก4 ชั่วโมง หรือเมื่อมีอาการ
 เด็ก อายุ 6-12 ปี รับประทานครั้งละ 1-2 แคปซูล ทุก 4 ชั่วโมง หรือเมื่อมีอาการ
 เนื่องจากยาแก้ไข้ตามองค์ความรู้และการใช้ของแพทย์แผนไทยนั้นมีอยู่หลากหลาย ทั้งที่เป็นสมุนไพรเดี่ยวและยาตำรับ ซึ่งจากการแลกเปลี่ยนความคิดเห็นเกี่ยวกับยาแก้ไข้ โดยเฉพาะจันทน์ลีลากับอาจารย์และผู้เชี่ยวชาญในแวดวงสมุนไพรนั้น ทำให้ได้มุมมองที่น่าสนใจ และหวังว่าจะเป็นการจุดประกายให้มีการแลกเปลี่ยน และวิเคราะห์วิจัยเกี่ยวกับสมุนไพรไทยให้กว้างขวางยิ่งขึ้น

ภญ.ดร.สุภาภรณ์ ปิติพร
หัวหน้ากลุ่มงานเภสัชกรรม
โรงพยาบาลเจ้าพระยาอภัยภูเบศร
โทร.0-3721-1289