บายศรีผลไม้ ณ เมืองลับแล | คมชัดลึก

                 เมืองลับแล จ.อุตรดิตถ์ เมืองที่มักมีเรื่องเล่าเร้นลับ คนที่เข้าไปไม่ได้กลับออกมาบ้าง กับเรื่องราวของหญิงม่ายที่ยอมเสียสละความรักเพื่อรักษาสัจจะ และเป็นเมืองที่ไม่พูดโกหก มากไปกว่านั้น ลับแลเมืองเล็กๆ ในหุบเขายังอุดมไปด้วยไม้ผลที่ขึ้นชื่อเรื่องความอร่อยมากมาย ทั้งลางสาด, ลองกอง, ลางกอง(ลองกองผสมลางสาด) และทุเรียนพันธุ์พื้นเมืองที่ขึ้นชื่อทั้งรสชาติและราคา อย่าง "หลงลับแล" และ "หลินลับแล" ทำรายได้เป็นกอบเป็นกำให้แก่ชาวเมืองลับแล จนเกิด "พิธีบายศรีสู่ขวัญผลไม้"

                พิธีบายศรีสู่ขวัญผลไม้ จัดขึ้นเป็นประจำทุกปีในช่วงย่างเข้าสู่ฤดูฝน โดยชาวชุมชนลับแล 24 ชุมชน จะจัดขบวนแห่โตกบายศรีสู่ขวัญผลไม้ มาประกวด มารวมตัวกันที่ เฮือนลับแล บนถนนลับแล-น้ำตกแม่พูล เพื่อร่วมสืบสานประเพณีพื้นถิ่น รวมทั้งมีการจำลองบรรยากาศของตลาด นำอาหารที่ขึ้นชื่อของแต่ละหมู่บ้านมาออกร้านนำแลกเปลี่ยนกันชิม ในงานนี้อาหารพื้นถิ่นทั้งหลายจะอวดโฉมและรสชาติให้ได้อร่อยกันทั่วหน้า

                สำหรับปีนี้ มีการจัดงานไปเมื่อวันที่ 6 กรกฎาคม ที่ผ่านมา ที่บริเวณลานอนุสาวรีย์พระศรีพนมมาศ พ่อเมืองลับแลคนแรก แต่ละชุมชนจัดแต่งขบวนแห่ผลไม้มาประกวดประชันกันเป็นที่สนุกสนาน เข้ากับยุทธศาสตร์ของจังหวัด “อุตรดิตถ์แดนในฝัน เมืองมหัศจรรย์แห่งผลไม้” ในงานจะมีการบรรเลงเครื่องดนตรีสล้อ ซอ ซึง กลิ่นอายล้านนา และจะมีหมอเรียกขวัญ หรือ พ่อออก มาทำพิธีบายศรี ซึ่งแต่ละเพลงจะเป็นคำสรรเสริญ ขอบคุณ ป่าเขา ต้นน้ำ ลำธาร และธรรมชาติที่อุดม จนนำความสมบูรณ์มาสู่ชาวลับแล

                หลังบายศรีจะมีการแสดง "ฟ้อนแง้น" ซึ่งก็คือการฟ้อนรำที่แอ่นตัวไปข้างหลัง โดยคำว่า แง้น หมายถึง แอ่น โค้ง หรือ งอไปด้านหลัง นั่นเอง การฟ้อนแง้นเป็นที่นิยมในหมู่ช่างขับซอในหลายจังหวัดทางภาคเหนือ การฟ้อนไม่ได้มีกฎเกณฑ์ตายตัว เพียงแต่ฟ้อนให้สวยงาม แสดงถึงการทรงตัว สาวฟ้อนบางคนสามารถแอ่นโค้งตัวไปข้างหลังจนหัวถึงพื้นยังมี

                หลังจากเสร็จพิธีบายศรีสู่ขวัญ ก็ถึงคราวมากินข้าวร่วมกัน นอกจากผลไม้แล้ว ยังมีอาหารพื้นเมืองมาโชว์หน้าตา แต่ที่ต้องชิมให้ได้ ก็คือ ส้มตำผลไม้ ที่รสชาติจี๊ดจ๊าด เปรี้ยวหวานอร่อยไปกับผลไม้หลายอย่างแล้ว ยังหอมมันด้วยทุเรียนดิบที่ผสมเข้าไปด้วย

                ลอดช่องเค็ม เป็นเมนูอีกอย่างที่ต้องขอลอง เพราะไม่เคยเห็นที่ไหนมาก่อน ตัวแป้งเหมือนลอดช่องสีขาว แต่นำมาผสมกับเครื่องปรุงเหมือนก๋วยเตี๋ยว แถมใส่ถั่วงอกด้วย ใส่กระทงใบตองเล็กๆ อร่อยจนต้องขอเบิ้ล แต่ไม่ใช่มีแต่ลอดช่องเค็ม ลอดช่องหวานก็มี แค่เอาตัวลอดช่องใส่น้ำกะทิ เหมือนทั่วๆ ไปนั่นเอง

                หมกปูนา, น้ำพริกหนุ่ม-แคบหมู, ขนมจีนน้ำเงี้ยว ล้วนแต่คัดสรรมาต้อนรับแขกเหรื่อ สะท้อนถึงความเอื้ออาทร ความสามัคคี ความร่วมมือกันของชาวเมืองลับแลได้เป็นอย่างดี

                แบบนี้...ไปลับแล แล้วคงไม่แลจนลับตา แน่ๆ

................................................

(บายศรีผลไม้ ณ เมืองลับแล : คอลัมน์ถิ่นไทยงาม)