
'สตง.'ตรวจสอบเงินของแผ่นดิน
'สตง.'ตรวจสอบเงินของแผ่นดิน เงินของคนไทย : คอลัมน์สัมภาษณ์พิเศษ : ประพีร์ อังกินันทน์ รองผู้ว่าการตรวจเงินแผ่นดิน รักษาราชการแทนผู้ว่าการตรวจเงินแผ่นดิน (สตง.)
สำนักงานการตรวจเงินแผ่นดิน หรือ สตง. เป็นองค์กรตรวจสอบอิสระและมีความเป็นกลาง ประกอบด้วย คณะกรรมการตรวจเงินแผ่นดิน คณะกรรมการวินัยทางงบประมาณและการคลัง ผู้ว่าการตรวจเงินแผ่นดิน และสำนักงานการตรวจเงินแผ่นดิน เป็นหน่วยงานสำคัญ ซึ่งก่อตั้งมาก่อนสำนักงานผู้ตรวจการแผ่นดิน และสำนักงานคณะกรรมการป้องกันและปราบปรามการทุจริตแห่งชาติ หรือ ปปช. ซึ่งในปี พ.ศ.2558 สำนักงานการตรวจเงินแผ่นดินจะมีอายุครบ 100 ปี
ประพีร์ อังกินันทน์ รองผู้ว่าการตรวจเงินแผ่นดิน รักษาราชการแทนผู้ว่าการตรวจเงินแผ่นดิน (สตง.) กล่าวว่า สตง.มีหน้าที่ตรวจสอบการรับ-จ่าย การบันทึกบัญชี และงบการเงินของหน่วยงานราชการ รัฐวิสาหกิจ องค์กรมหาชน หน่วยงานอื่นๆ ของรัฐที่ใช้เงินแผ่นดิน รวมทั้งองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นด้วย นอกจากนี้ยังมีหน้าที่ตรวจสอบเงินอุดหนุนที่ให้แก่เอกชน
"พูดง่ายๆ เงินไปทางไหน สตง.ตรวจสอบหมด เพราะ 'เงินของแผ่นดินนั้น คือเงินของประชาชนทั้งชาติ' ซึ่งเป็นพระบรมราโชวาทของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว"
นอกจากนี้ยังเพิ่มการตรวจสอบด้านการเงินอีก 2 ลักษณะ คือ ตรวจสอบการจัดซื้อจัดจ้าง เพราะมีโครงการใหญ่ๆ โครงการจัดซื้อจัดจ้างที่ต้องเงินจำนวนมาก โดยมีระเบียบราชการกำหนด หากโครงการมีการจัดซื้อจัดจ้างเกิน 2 ล้านบาท ต้องส่งให้ สตง. ตรวจสอบ โดยไม่ต้องรอให้ สตง.เข้าไปตรวจสอบ ซึ่งการตรวจสอบการจัดซื้อจัดจ้างตรวจสอบในปีปัจจุบัน หากเป็นการตรวจสอบบัญชี หรืองบการเงิน จะตรวจสอบของปีที่แล้ว เหตุผลเพื่อรอให้ปิดงบประจำปีก่อน การตรวจสอบจัดซื้อจัดจ้าง ปฏิบัติตามระเบียบของกรมบัญชีกลางเรื่องการจัดซื้อจัดจ้าง หากเป็นองค์กรมหาชนหรือหน่วยงานรัฐวิสาหกิจ จะมีระเบียบของแต่หน่วยงาน สตง.จะตรวจสอบโดยถือตามระเบียบของหน่วยงานนั้นๆ เป็นหลัก
"อีกหน้าที่หนึ่งของ สตง.คือ การรับรองงบของส่วนราชการ รัฐวิสาหกิจ องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น โดยมีการรับรองทุกปี หากปีใด สตง.ไม่ได้รับรองงบ ต้องรับรองงบย้อนหลังจนถึงปีปัจจุบัน สำหรับการรับรองงบองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นจะมีการตรวจสอบย้อนหลังทุกปีจนถึงปีปัจจุบัน"
ส่วนเรื่องการตรวจสอบการจัดเก็บรายได้ รองผู้ว่าประพีร์ กล่าวว่า สตง.จะตรวจสอบภาษีอากร ค่าธรรมเนียมที่ดิน ภาษีรถยนต์ ภาษีโรงเรือน ค่าธรรมเนียมต่างๆ ซึ่งเป็นรายได้ที่หน่วยงานราชการต่างๆ จัดเก็บ เช่น กรมสรรพากร กรมการขนส่งทางบก กรมสรรพสามิต กรมศุลกากร กรมที่ดิน ราชพัสดุ สตง.ก็จะเข้าไปตรวจสอบเพื่อให้มีความครบถ้วนและเกิดความเป็นธรรม
นอกจากนี้ สตง.ยังทำหน้าที่ตรวจสอบการดำเนินงานตามโครงการ เป็นการตรวจสอบเชิงแนะนำ ตรวจสอบการดำเนินงานของส่วนราชการ หรือโครงการต่างๆ ว่าบรรลุวัตถุประสงค์หรือไม่ มีประสิทธิภาพมีประสิทธิผลหรือไม่ ประหยัดหรือได้ผลตามเป้าหมายหรือไม่
กรณีที่ สตง.เข้าไปตรวจสอบตามหน้าที่แล้วพบการทุจริตจะส่งเรื่องให้สำนักตรวจสอบเพื่อสอบสวน และทุกครั้งที่ สตง.ตรวจพบการทุจริต หรือได้รับบัตรสนเท่ห์ จะส่งให้สำนักตรวจสอบสอบสวน ซึ่งต้องใช้เวลาในการตรวจสอบพอสมควร แต่เมื่อการสอบสวนเสร็จสิ้น สตง.ไม่สามารถฟ้องศาลเองได้ เนื่องจาก สตง.ไม่มีอำนาจตามกฎหมาย จึงต้องส่งเรื่องให้ ป.ป.ช. ตามกฎหมาย ป.ป.ช.
ดังนั้น สตง.จึงเป็นหน่วยงานที่มีความสำคัญและมีความจำเป็นต่อประเทศไทย เพราะ สตง.เป็นหน่วยงานที่มีหน้าที่ตรวจสอบ หากไม่มี สตง. ใครจะตรวจสอบ
ภายหลังรับหน้าที่รักษาการผู้ว่าการตรวจเงินแผ่นดิน ได้สานต่อการทำงานเชิงรุกของรักษาการผู้ว่าการตรวจเงินแผ่นดินคนก่อน ยกตัวอย่างเช่น การตรวจสอบการดำเนินโครงการของหน่วยงานราชการ สตง.จะมีเจ้าหน้าที่ประจำแต่ละกระทรวง เพื่อเข้าไปดูโครงการตั้งแต่เริ่มกระบวนการ การจัดสรรงบประมาณ โดยไม่จำเป็นต้องรอตรวจสอบเมื่อปิดงบประมาณแล้ว หากรอให้ใช้จ่ายเงินไปแล้วอาจเกิดความเสียหายได้
โครงสร้างของสำนักงานการตรวจแผ่นดินแบ่งการทำงานออกเป็นส่วนกลางและส่วนภูมิภาค ในส่วนของส่วนภูมิภาค สตง.มีการตั้ง สตง.จังหวัด มีเจ้าหน้าที่ สตง.ประจำจังหวัดทั้งหมด 73 จังหวัด ยกเว้น 3 จังหวัดชายแดนภาคใต้ ที่ไม่มีเจ้าหน้าที่ สตง. ประจำ เนื่องจากความปลอดภัย ซึ่งการให้อำนาจ สตง.จังหวัด ทำหน้าที่รับและพิจารณาเรื่องร้องเรียนและตรวจสอบข้อมูลเบื้องต้น เป็นส่วนหนึ่งของการทำงานเชิงรุก ทำให้เกิดความรวดเร็วในการตรวจสอบ ประชาชนเข้าถึงได้ง่าย จากการทำงานเชิงรุกทำให้จากเดิมการตรวจสอบการดำเนินงานต้องใช้ระยะเวลาเป็นปี แต่การทำงานเชิงรุกทำให้ภายใน 1 เดือน ก็สามารถออกรายงานเฉพาะกิจได้เลย
"การทำงานเชิงรุกไม่ต้องรอให้ส่งสัญญาจ้างมาให้ แต่เข้าไปดูตั้งแต่การศึกษาความเป็นไปได้ บางโครงการจ้างที่ปรึกษา ซึ่งต้องใช้งบประมาณจำนวนมาก จะดูว่าโครงการมีความจำเป็นหรือไม่ มีการใช้จ่ายเงินถูกต้องหรือไม่ เป็นการเข้าไปดูก่อนทำสัญญาจ้าง เป็นการป้องกันเงินแผ่นดิน ทำให้โครงการหลายโครงการไม่ได้ทำสัญญา เนื่องจากบางสัญญามีการฮั้ว มีการสมยอม ทำให้ต้องยุติก่อนที่จะเกิดความเสียหาย"
ปัจจุบันสำนักงานการตรวจเงินแผ่นดินจัดทำฐานข้อมูลการจัดซื้อจัดจ้างของหน่วยงานภาครัฐเผยแพร่ให้ประชาชนทราบว่า หน่วยงานภาครัฐมีการทำสัญญาจัดซื้อ จัดจ้างกับผู้ขายหรือผู้รับจ้างรายใด มีมูลค่าตามสัญญาเท่าใด เพื่อให้ประชาชนได้มีส่วนร่วมในการตรวจสอบการจัดซื้อจัดจ้างของหน่วยงานภาครัฐร่วมกับ สตง. โดยจะมีข้อมูลสัญญาจัดซื้อ จัดจ้างของหน่วยงานภาครัฐที่จัดส่งให้ สตง.ตรวจสอบ อยู่ในฐานข้อมูลตั้งแต่ปีงบประมาณ 2548 ถึงปัจจุบัน ผู้ที่สนใจสามารถสืบค้นข้อมูลได้โดยระบุข้อมูลสัญญาที่ต้องการสืบค้นตามช่องรายการที่กำหนดบนหน้าจอและช่วงระยะเวลาของวันที่ทำสัญญา ได้ที่เว็บไซต์สำนักงานการตรวจเงินแผ่นดิน http://www.oag.go.th/
หน้าที่ความรับผิดชอบสำนักงานการตรวจเงินแผ่นดิน
-ดำเนินการตรวจสอบการจัดซื้อจัดจ้างตามแผนงาน งานหรือโครงการของหน่วยรับตรวจว่าเป็นไปตามกฎหมาย ระเบียบ ข้อบังคับ หรือมติคณะรัฐมนตรีหรือไม่และแสดงความเห็นว่าเป็นไปตามวัตถุประสงค์ เป็นไปโดยประหยัด ได้ผลตามเป้าหมายและมีผลคุ้มค่าหรือไม่
-ดำเนินการเกี่ยวกับการรับและพิจารณาเรื่องร้องเรียนและการตรวจสอบข้อมูลเบื้องต้น
-ตรวจสอบกรณีที่มีเหตุอันควรน่าเชื่อว่าจะมีการทุจริต ซึ่งได้ข้อมูลจากการตรวจสอบลักษณะอื่นหรือแหล่งข้อมูลอื่น
-ศึกษาและเสนอความเห็นเกี่ยวกับแผนงาน งานโครงการที่จะมีผลกระทบต่อการจัดทำงบประมาณ
-ตรวจสอบเฉพาะกรณีตามที่คณะกรรมการตรวจเงินแผ่นดิน ผู้ว่าการตรวจเงินแผ่นดินสั่งการ
- รวจสอบการใช้จ่ายเงินและทรัพย์สินอื่นของหน่วยรับตรวจ เพื่อแสดงความเห็นว่าเป็นไปตามวัตถุประสงค์ เป็นไปโดยมีประสิทธิภาพ ประหยัด ได้ผลตามเป้าหมายและคุ้มค่าหรือไม่
-ศึกษาและเสนอความเห็นเกี่ยวกับแผนงาน งาน โครงการในเขตพื้นที่รับผิดชอบ ซึ่งจะมีผลกระทบต่อการจัดทำงบประมาณ
-ตรวจสอบการรับจ่าย การเก็บรักษาและการใช้จ่ายเงินและทรัพย์สิน รวมทั้งตรวจสอบผลการดำเนินงาน
-ปฏิบัติงานร่วมกับหรือสนับสนุนการปฏิบัติงานของส่วนราชการภายในอื่นที่เกี่ยวข้องหรือที่ได้รับมอบหมาย
-ตรวจสอบการเงินแผ่นดิน
-ตรวจสอบรายงานการรับจ่ายเงินประจำปีและงบแสดงฐานะการเงินแผ่นดิน
-ตรวจสอบบัญชีทุนสำรองเงินตราประจำปี
-ตรวจสอบการจัดเก็บและการประเมินภาษีอากร ค่าธรรมเนียมและรายได้อื่น
-ตรวจสอบเงินราชการลับหรือเงินที่มีลักษณะคล้ายกัน
..............................................
(ประพีร์ อังกินันทน์ รองผู้ว่าการตรวจเงินแผ่นดิน รักษาราชการแทนผู้ว่าการตรวจเงินแผ่นดิน (สตง.) )