สร้างสรรค์แนวคิดภูมิปัญญาไทย | คมชัดลึก

 
          ชนใดลืมรากเหง้าตัวเองชนนั้นอาจมีหนทางสู่ความล่มสลาย ชาติใดขาดการต่อยอดวัฒนธรรม ชาตินั้นอาจเสียโอกาสแห่งมูลค่าทางปัญญา ความเป็นอยู่ของประชาชนอาจขาดคุณภาพที่แท้จริงเพราะขาดการวิเคราะห์ สังเคราะห์จากสิ่งที่เราเป็น จากสิ่งที่เรามี จากความเหมาะสมในสภาพแวดล้อม ที่ตั้ง ธุรกิจที่ยั่งยืนต่อจากนี้จะมีเสถียรภาพจะต้องเกิดจากการบ่มเพาะรากฐานทางวัฒนธรรม มีเอกลักษณ์มีที่มาที่ไปอ้างอิงได้ เสมือนปิรามิดที่แข็งแกร่งและเสาเข็มที่หยั่งลึก รากฐานมั่นคงไม่สั่นคอนง่ายๆ ด้วยภูมิปัญญาที่สั่งสมจากคนในชาติทุกยุคทุกสมัย 
 
          โดยจะต้องคัดกรองต่อยอดจนเกิดลักษณะเฉพาะของยุคนี้ไม่ใช่ลอกเลียนแบบคนยุคโบราณมาขายกิน ซึ่งเป็นวิธีที่ผิด เช่น การเอาทรงไทยอยุธยามาสร้างกลางสุขุมวิท บนดาดฟ้าตึกเป็นได้แค่ประติมากรรมแต่ขาดจิตวิญญาณไทยที่แท้จริง หรือการนำรูปแบบไทยๆ แบบหยาบๆ มาตกแต่งหรือพัฒนาผลิตภัณฑ์โดยขาดการสังเคราะห์จนออกมาสัดส่วนเพี้ยนๆบ้าง ไม่ลงตัวไม่สวยงามขาดสุนทรียภาพ มีให้อยู่ดาษดื่น หรือลอกเลียนแบบกันไปมาไม่เคยคิดแนวทางใหม่ๆ ซ้ำไปซ้ำมาจนขาดความน่าสนใจไร้ราคา ทำไปตามมีตามเกิด ขาดทุนในการพัฒนาต่อยอดทั้งรูปแบบและการตลาดมีให้เห็นจากความล้มเหลวของโครงการหนึ่งตำบลหนึ่งผลิตภัณฑ์กลายเป็นหนึ่งตำบลหนึ่งภาระที่ไร้วี่แววส่อเค้าล่มสลายในหลายๆ ตำบล บางที่ขาดการเหลียวแลและทิ้งร้าง  
 
          การสนับสนุนของรัฐบาลของแต่ละยุคก็ฉาบฉวยมองไม่ครบทุกองค์ประกอบ  แทนที่จะเป็นโอกาสในการพัฒนาที่น่าจะส่งเสริมให้เกิดการพัฒนาคุณภาพชีวิต  รายได้อย่างยั่งยืน ผลกระทบแห่งการแข่งขันทางการเมืองอยู่บนซากปรักหักพังของประชาชน โดยมีเงินภาษีเป็นตัวประกัน                
 
          แม้ประวัติศาสตร์คนไทยยังไม่เคยรู้ด้วยซ้ำว่าถิ่นตัวเองที่เกิดมามีที่มามาจากไหนก่อร่างสร้างชุมชนมาได้อย่างไร  อะไร คือ ความงามของบ้านเกิดเมืองนอน คนรุ่นใหม่ในหลายๆชุมชนก็ทอดทิ้งมุ่งสู่เมืองหลวงทำงานรับจ้างนายทุนน้อยนักที่กลับมาพัฒนาบ้านเกิดตัวเอง หรือเพียงแค่กลับมาสร้างบ้านทรงประหลาดๆ อวดร่ำอวดรวยโดยขาดการบูรณาการระหว่างความเก่า  และความใหม่อย่างกลมกล่อมกลมกลืน จนทำให้วิถีชุมชนขาดอัตลักษณ์  เส้นขอบฟ้าเมืองผิดเพี้ยน และยิ่งมีนายทุนใหญ่จากเมืองหลวง และนายทุนยักษ์จากต่างชาติลงทุนคืบคลานสร้างกล่องอุจาดสี่เหลี่ยมขาดการออกแบบที่กลมกล่อมก็เป็นเหตุให้หลายๆ จังหวัดขาดภาพลักษณ์ที่งดงาม กลายเป็นความง่าย และฉาบฉวยไร้วัฒนธรรม ในมุมกฎหมายก็ล้าสมัยขาดการบูรณาการทุกศาสตร์อิหลักอิเหลื่อจนเป็นช่องว่างให้เกิดการคอรัปชั่นเป็นอุปสรรคกระทบคนดีดีที่ตั้งใจทำธุรกิจถูกกฎหมายต้องหมดกำลังใจเป็นภาระทางต้นทุนทรัพยากร
 
          สุดท้ายคนดีๆ อาจไม่มีที่ยืน หรือยืนอยู่บนหน้าผาแคบๆ พร้อมตกมาตายได้ง่าย!!!  โดยข้าราชการและนักการเมืองบางกลุ่มที่พร้อมผลักประชาชนตกเหวได้ตลอดเวลา              
 
          ภูมิปัญญาไทยควรได้รับการต่อยอด ไม่ใช่ปล่อยให้แช่แข็ง ควรมีวิธีการละเอียดรอบคอบลึกซึ้งอ่อนช้อยอันเป็นเอกลักษณ์อยู่แล้วดังนี้ครับ
          1.ศึกษาองค์ประกอบแห่งสาระภูมิปัญญาอย่างลึกซึ้ง จนเห็นแก่นแท้ในภูมิปัญญาแล้วคัดกรองเพื่อนำมาใช้อย่างมีสติและรสนิยม             
 
          2.ระดมความคิดสร้างสรรค์อย่างเต็มรูปแบบจากนักคิด นักวิเคราะห์ นักประวัติศาสตร์ นักออกแบบศิลปิน นักวิชาการกลุ่มสร้างสรรค์เข้าร่วมประจำทุกท้องถิ่นเป็นเจ้าภาพในการพัฒนาฟื้นฟูเพื่อดึงอัตลักษณ์ที่มีอยู่ออกมาฟื้นฟูใหม่ทุกมิติ    
 
          3.ปฏิบัติการถ่ายทอดองค์ความรู้และวิธีปฏิบัติออกสู่ชุมชนทั้งในรูปแบบงานวิจัย การปฏิบัติการสร้างสรรค์ลงพื้นที่ระดมสมองให้ออกมาเป็นรูปธรรมทุกส่วน เช่น การต่อยอดทางดนตรีพื้นบ้านสู่การออกแบบดนตรีแนวใหม่แฝงอัตลักษณ์ดนตรีพื้นบ้าน การออกแบบชุมชนต้นแบบคงเอกลักษณ์แต่จำเริญได้ การออกแบบหัตถกรรมใหม่เพื่อส่งออกสู่ตลาดโลกโดยมีขีดความสามารถด้านการตลาดสร้างสรรค์อย่างมืออาชีพอยู่ในกระบวนการเป็นต้น          
 
          4. สร้างฐานข้อมูลด้วยศูนย์การเรียนรู้ประจำชุมชน พิพิธภัณฑ์ชุมชน ห้องสมุดชุมชน การฟื้นฟูวัดวาอารามและศาสนสถาน การฟื้นฟูโรงเรียน การมีส่วนร่วมในมหาวิทยาลัย  สถานที่ราชการ ที่คอยอำนวยการทางความคิดและส่งเสริมอัตลักษณ์ชุมชน ตลออดจนเอกชนที่ตระหนักถึงภารกิจส่งเสริมศิลปวัฒนธรรมอย่างยั่งยืนไปพร้อมกับการพัฒนาธุรกิจที่มีความเป็นไทยอยู่บ้างในนโยบายไม่มากก็น้อยแต่ขอให้มีแม้อาจเป็นทุนต่างชาติก็ตาม                      
 
          การส่งเสริมภูมิปัญญาไทยก็ใช่ว่าจะเป็นแค่รูปแบบ จริงๆแล้วควรส่งเสริมไปจนถึงระดับจิตวิญญาณ ทัศนคติความรักชาติ  ความกลมกล่อมผสมผสานระหว่างอดีตปัจจุบันและอนาคต  ซึ่งอาจเป็นพลังสำคัญในการเพิ่มมูลค่าผลประกอบการของชาติ  มีรายได้จากปัญญามากกว่าการผลาญทรัพยากรขาย  คุณภาพชีวิตดีขึ้น มีสิทธิบัตรและลิขสิทธิ์ของตัวเองมากขึ้น การสร้างแบรนด์ไทยอย่างเต็มรูปแบบเสียที คุณเป็นคนนั้นที่มีส่วนร่วมรุ่นแรกๆ หรือไม่ครับ หรือปล่อยปละละเลยให้นักการเมืองที่ขาดภูมิปัญญาชาติปู้ยี่ปู้ยำชาติอยู่ฝ่ายเดียวครับพี่น้อง  
 
          ท่านผู้อ่านสามารถร่วมเป็นส่วนหนึ่งในการพัฒนาชาติ  พร้อมกับการพัฒนาธุรกิจสร้างสรรค์ จากภูมิปัญญาไทยด้วยการเข้ารวมสัมมนาพิเศษ  ได้ที่ 0-2984-0091-2  และในรายการอยู่สบาย ทุกวันเสาร์ เวลา 09.30-11.30 น.(สด)  ทางเนชั่นแชนแนลครับ
.......................................
(หมายเหตุ สร้างสรรค์แนวคิดภูมิปัญญาไทยสู่การพัฒนาชาติแบบยั่งยืน : คอลัมน์ แต่งร้านให้ได้ล้าน โดย... ผศ.เอกพงษ์ ตรีตรง)