
หนังสือที่เธอถือมา : ฟัง
หนังสือที่เธอถือมา : ฟัง : โดย...ไพวรินทร์ ขาวงาม
๑.
‘ฟังด้วยดีย่อมได้ปัญญา’
พุทธศาสนสุภาษิตที่ได้ยินได้ฟังมานาน ตลอดเวลาคนเราย่อมอยู่กับการตาดู หูฟัง ใจคิด แต่จะมีโอกาส ‘ฟังด้วยดี’ และ ‘ได้ปัญญา’ สักแค่ไหน ก็แล้วแต่บุคคล ทั้งปัญญาที่เกิดจากการฟัง ปัญญาที่เกิดจากการคิด ปัญญาที่เกิดจากการปฏิบัติ
‘ฟัง’ ก็คือ ‘อ่าน’ และ ‘อ่าน’ ก็คือ ‘ฟัง’...
หลายเรื่องเราได้ยินทุกวัน แต่ไม่ได้ตั้งใจฟัง หลายเรื่องเราเห็นทุกวัน แต่ไม่ได้ตั้งใจอ่าน หลายครั้งที่เราพูดๆ แต่ไม่เคยฟังสิ่งที่ตัวเองพูด กระทั่งไม่ฟังสิ่งที่คนอื่นพูด
ผมกลัว-การที่ตัวเองเอาแต่พูด พูด พูด โดยไม่เคยฟังสิ่งที่ตัวเองพูด กระทั่งไม่ฟังสิ่งที่คนอื่นพูด กลัวแล้วก็พยายามที่จะตั้งใจฟังตั้งใจอ่าน ทั้งสิ่งที่ตัวเองพูด และสิ่งคนอื่นพูด ยิ่งไปพูดให้คนอื่นฟังมากๆ ยิ่งต้องระวัง เวลาอยู่ในห้องประชุมที่คนอื่นกำลังพูด ผมจะนิ่งฟัง ใครมาชวนพูดคุยนี่ไม่ชอบเลย ถ้าไม่มีสมาธิฟัง ก็จะเดินไปข้างนอกเสียเลย ดีกว่านั่งคุยกันเสียงดังในห้องบรรยาย
บางที-การประชุมสัมมนาที่บุคคลในวงการเดียวกันไปพบกันมากๆ ผู้บรรยายก็บรรยายไป ผู้ฟังก็ฟังบ้างไม่ฟังบ้าง พูดคุยกันบ้าง เดินเข้าเดินออกบ้าง หรือชักชวนกันไปตั้งวงโสเหล่กันตามร้านอาหารบ้าง ถ้าไม่มีภาคบังคับแล้ว ไม่ค่อยมีใครตั้งใจฟังแต่ต้นจนจบ เหมือนคิดว่าเรื่องที่พูดๆ นั้นก็เป็นที่รู้ๆ กันอยู่ ฟังก็ได้ไม่ฟังก็ได้ สมมุติเวลาผมพูดอยู่ แล้วมีผู้ฟังพูดคุยกันเองมาก ผมเสียสมาธิเหมือนกัน
มีโอกาสฟัง ผมจะตั้งใจฟัง และเครื่องมือในการฟังอย่างหนึ่งคือ จดบันทึกสั้นๆ...บางเรื่องลืมไปนานแล้ว ก็จดจำได้เพราะเปิดอ่านสิ่งที่บันทึกไว้ การเขียนบันทึกสิ่งที่ได้ฟัง ถือเป็นการฟังอย่างพิจารณา มันให้ความเข้าอกเข้าใจ ให้ความสุข ให้ความทรงจำ สิ่งที่ได้นี้น่าจะอยู่ในเครือข่ายของ ‘ปัญญา’
ครูหลายคนเท่าที่เห็น เขาจะไม่สอนให้นักเรียนฟังด้วยหูอย่างเดียว แต่ต้องคิด และเขียนด้วย...
๒.
ในรอบหลายเดือนมานี้ มีโอกาสได้ไปนั่งฟังคนอื่นพูดหลายครั้ง
ครั้งหนึ่ง ติดตามครอบครัวไปเที่ยวเพชรบูรณ์ ภรรยาไปอบรมการศึกษา ตอนแรกจะต้องพาลูกไปเล่นที่อื่น จะได้ไม่เป็นการรบกวน แต่บังเอิญห้องประชุมกว้าง มีมุมเด็กเล่นส่วนเฉพาะด้วย โอกาสนิ่งฟังจึงเป็นของผม
วันนั้น ผมได้ฟังทั้ง ศ. ดร. นพ.กระแส ชนะวงศ์ และ ธัญญา ผลอนันต์
คนแรก เป็นหมอแม็กไซไซ ที่ได้ยินชื่อของท่านตั้งแต่ตัวเองเป็นเด็ก คนหลัง เป็นนักเขียนที่ชื่นชอบ เจ้าของผลงาน ‘ถนนไปสู่ก้อนเมฆ’ ที่มีตำนานร่วม ๔๐ ปี ทั้งสองคนผมเพิ่งได้พบเจอเป็นครั้งแรก และไม่รู้มาก่อนว่าจะต้องได้ไปพบเจอที่นั่น ตั้งใจจะไปเที่ยวแบบลมๆ แล้งๆ แท้ๆ
ช่วงเช้าได้ฟังหมอกระแสเล่าประสบการณ์ชีวิต ช่วงบ่ายได้ฟังอาจารย์ธัญญาพูดเรื่อง Mind Map ผมรู้สึกตื่นตาตื่นใจ เหมือนได้กลายไปเป็นนักเรียนนักศึกษานั่งฟังการบรรยายของครูบาอาจารย์ ได้ความรู้ ความรู้สึก และแง่มุมความคิดอ่านมากมาย เห็นวิธีการพูดการนำเสนอที่สนุก มีสาระ ไม่น่าเบื่อ
บอกตัวเอง-ช่างเป็นโอกาสวาสนาที่โชคดี เป็นมงคลชีวิตเลยทีเดียว เพราะอย่างน้อยอย่างหนึ่ง ตัวเองไม่ได้ไปฟังแบบนักศึกษาจากห้องเรียนที่มีภาคบังคับ ไม่ได้ไปฟังเพราะอยากฟังคนมีชื่อเสียงพูด แต่ได้ไปฟังสบายๆ ราวกับว่ามีบางสิ่งบางอย่างจัดสรรให้ และสิ่งที่ได้ฟังนั้น มันต้องจริต เหมือนว่าหลายต่อหลายเรื่องมันวนเวียนอยู่ในกระแสชีวิต เพียงแต่เราไม่รู้จักบริหารจัดการการพูดเท่านั้น
๓.
เกิดความรู้สึกตื้นตัน และตั้งใจจะต้องหาโอกาสฟัง ฟัง ทั้งฟังสิ่งที่คนอื่นพูด และฟังสิ่งที่ตัวเองคิด!
--------------------
(หนังสือที่เธอถือมา : ฟัง : โดย...ไพวรินทร์ ขาวงาม)