นกอีเสือหลังแดง | คมชัดลึก

                 ในช่วงฤดูหนาว คนดูนกแทบทุกคนย่อมคุ้นเคยกับ นกอีเสือสีน้ำตาล (Brown Shrike) ที่จะมาส่งเสียงร้องประกาศอาณาเขต จับจองพื้นที่ในบริเวณสวนหย่อมเล็กๆ และชานเมืองอยู่ทั่วไป นกอีเสือเป็นนกที่ล่าสัตว์อื่นกินเป็นอาหาร หางยาว มีปากที่หนาและปลายงุ้มเหมือนตะขอ เอกลักษณ์ของพวกมันคือแถบคาดตาสีดำเหมือนหน้ากากโจร (bandit-mask) นอกจากนกอีเสือสีน้ำตาลแล้วแทบทุกปีตามสวนสาธารณะในเมืองกรุงเทพและปริมณฑลจะมีรายงานการพบ นกอีเสือหลังแดง (Burmese Shrike) และ นกอีเสือหลังเทา (Grey-backed Shrike) ทั้งสองชนิดล้วนเจอตัวทางภาคเหนือได้ง่ายกว่า นกที่พบในภาคกลางตอนล่างส่วนใหญ่น่าจะเป็นเพียงนกอพยพพลัดหลงเท่านั้น โดยเฉพาะชนิดหลังที่ปกติจะอาศัยอยู่บนที่สูง

                ถึงแม้โดยรวมทั้งสองชนิดจะไม่ใช่นกที่พบยาก แต่การพบใน กทม. หรือจังหวัดใกล้เคียงนับว่าอยู่นอกพื้นที่ที่มีการพบเห็นตามปกติ ควรค่าแก่การรายงานเป็นข้อมูลให้ทางสมาคมอนุรักษ์นกและธรรมชาติแห่งประเทศไทย (BCST) รวบรวมและเผยแพร่ ปีนี้มีรายงานการพบนกอีเสือหลังแดงเพียงหนึ่งตัวเท่านั้นในภาคกลางตอนล่าง (ที่สวนลุมพินี ใจกลาง กทม.นี่เอง) ส่วนนกอีเสือหลังเทาที่จะพบได้บ้างนั้นปีนี้ไม่มีรายงานเลย

                เรามักสังเกตนกอีเสือหลังแดงขณะเกาะสายไฟฟ้าหรือกิ่งไม้โล่งๆได้จากลำตัวด้านล่างสีขาวโพลนตัดกับด้านบนสีเข้ม มันมีหลังสีน้ำตาลแดงสมชื่อ กระหม่อมสีเทาเข้ม มีแต้มสีขาวที่ปีก เพศเมียมีบริเวณหัวตาสีขาว กระหม่อมและหลังสีอ่อนกว่าตัวผู้ บริเวณสีข้างมีสีน้ำตาลแดง ไม่ขาวสะอาดเหมือนเพศผู้

                นกอีเสือหลังแดงทำรังวางไข่ตามป่าโปร่งและชายป่า โดยเฉพาะป่าผลัดใบและป่าสน ในระดับความสูงอย่างน้อย 600 เมตรจากระดับน้ำทะเล แต่พอเข้าสู่ฤดูหนาวนกบางส่วนจะอพยพกระจายลงมาอยู่ในที่ราบ พบได้ตามทุ่งโล่งและสวนสาธารณะ มีรายงานทั่วทุกภาคยกเว้นภาคใต้ มักหากินตามทุ่งที่มีไม้พุ่มหรือไม้ยืนต้นประปราย ไม่ค่อยพบในที่โล่งมากเท่านกอีเสือสีน้ำตาลและ นกอีเสือหัวดำ (Long-tailed Shrike)

                มองเผินๆ นกอีเสือหลังแดงมีสีสันละม้ายคล้ายนกอีเสือหัวดำชนิดย่อย schach ซึ่งมีกระหม่อมสีเทาเหมือนกัน ต่างจากชนิดย่อยประจำถิ่นที่มีกระหม่อมสีดำสนิท มันเป็นนกอพยพนอกฤดูผสมพันธุ์ที่หายากในประเทศไทย จำแนกได้จากสีเทาที่เลยไปจนถึงบริเวณหลังมากกว่านกอีเสือหลังแดงและมีขนาดตัวใหญ่กว่าเล็กน้อย

..........................................

(นกอีเสือหลังแดง : คอลัมน์นกป่าสัปดาห์ละตัว)