
ถนน..ตลาด..จัตุรัสแห่ง'ทบิลิซี'
เที่ยวนี้ขอเล่า : ถนน..ตลาด..จัตุรัสแห่ง 'ทบิลิซี' : โดย...กาญจนา หงษ์ทอง
ผลจากการซุ่มสังเกตพฤติกรรมตัวเอง ฉันพบว่า มีความผิดปกติบางประการ ไปเมืองไหนทำไมต้องคอยสอดส่องมองหาตลาดไม่ทราบ ราวกับว่าชีวิตมีปมบางอย่างที่ไม่อาจคลี่คลาย
จากกรุงเทพฯ ไป ทบิลิซี ไม่ใช่ทุกสายการบินจะมีเที่ยวบินไปที่นั่น แต่แอร์อัสตานา (0-2634-2552-3) มีเที่ยวบินไปที่นั่น ส่วนเรื่องที่พักเว็บไซต์อโกดา(www.agoda.com)ยังเป็นที่พึ่งพิงได้เสมอ
พอมาถึงเมืองหลวงของจอร์เจีย ฉันค่อยๆ เลียบเคียงถามหา ตลาดดราย บริดจ์ ที่ชาวเมืองบอกว่าคึกคักสุดๆ
ฟังชาวเมืองพูด ทีแรกคิดว่าตลาดกลางแจ้งแห่งนี้ดูเหมือนจะเล็ก แต่ยิ่งเดินยิ่งรู้สึกว่าตลาดนัดแห่งนี้ค่อยๆ ใหญ่ขึ้นเรื่อยๆ ตลาดดราย บริดจ์อยู่ข้างแม่น้ำ มีข้าวของสารพัดอย่าง แต่ที่น่าซื้อที่สุดก็เป็นพวกงานศิลปะ ไม่น่าเชื่อ ว่าชาวจอร์เจียที่อยู่ภายใต้การปกครองของสหภาพโซเวียตมาตั้งนาน จะมีศิลปินฝีมือดีอยู่เต็มเมืองแบบนี้ บางร้านศิลปินมานั่งวาดโชว์กันเห็นๆ
ยิ่งเดินลึกเข้าไปในสวน ยิ่งพบว่ามีแผงขายงานศิลปะซ่อนอยู่กลางสวนอีกเพียบ แถมด้านบนไม่ได้มีแค่ภาพเขียน แต่มีศิลปะแขนงอื่นให้เลือกช้อปอีกหลากหลายมาก ทั้งงานปั้น งานพิมพ์ และงานพอทเทรท
อีกมุมหนึ่งของตลาด เขาวางแผงกันบนสะพานเลย มุมนั้นเป็นพวกของเก่าทุกชนิด มีหมดทั้งเข็มกลัด โคมไฟ ของแต่งบ้าน โปสเตอร์ถ้วยชาม ขนาดเครื่องพิมพ์ดีดยังมีขายเลย และดูเหมือนว่าจะคึกคักกว่ามุมอื่นๆ ด้วย วันหยุดแบบนี้มีแต่คนมาเดินหาของเก่ากลับบ้านกันทั้งนั้น
เดินละจากตลาดดราย บริดจ์มาไม่ไกล พิกัดต่อไปของฉันอยู่ที่ย่าน จัตุรัสอิสรภาพ ซึ่งเป็นสะดือเมืองทบิลิซี ก็ถามทางกางโพยเขาไปเรื่อย ผ่านตรงย่านชุมทางรถประจำทาง เลยรู้ว่าถึงแม้ทบิลิซีจะมีรถไฟใต้ดินให้บริการแล้ว แต่ผู้คนยังนิยมใช้รถตู้มินิบัสที่เรียกว่า "มาชรุสก้า" กันอยู่ดี พูดถึงถามทาง ถ้าเป็นเด็กรุ่นใหม่ก็พอจะพูดภาษาอังกฤษได้บ้าง แต่ถ้าเป็นคนรุ่นเก่าอาจจะยากหน่อย แต่ในที่สุดก็คลำทางมาจนถึงจัตุรัสอิสรภาพจนได้สำเร็จ
จัตุรัสแห่งนี้อยู่ใจกลางกรุงทบิลิซี สร้างขึ้นตั้งแต่ช่วงปลายศตวรรษที่ 19 สมัยที่สหภาพโซเวียตเข้ามาปกครองจอร์เจีย รูปแบบสไตล์นีโอคลาสสิกทำให้จัตุรัสแห่งนี้ดูไม่ค่อยเปลี่ยนแปลงไปจากอดีตมากนัก
จะว่าไปจัตุรัสนี้เปลี่ยนมาหลายชื่อแล้ว ดั้งเดิมต่อก่อสร้างเลยชื่อจัตุรัสอีวาน พาชเควิค ต่อมาเปลี่ยนเป็นจัตุรัสเบเรีย และเปลี่ยนเป็นจัตุรัสเลนิน ก่อนจะมาเป็นจัตุรัสอิสภาพอย่างในปัจจุบัน
ตอนทบิลิซิเป็นที่รู้จักในเรื่องการปฏิวัติกุหลาบ เมื่อ 9 ปีที่ผ่านมา ก็เกิดขึ้นบริเวณจัตุรัสอิสรภาพแห่งนี้นี่เอง แต่ทุกวันนี้มุมนี้กลายเป็นมุมพบปะของผู้คน รวมถึงมีสถานีรถไฟใต้ดินที่ซุกตัวอยู่กลางเมือง มุมนี้จึงเป็นย่านที่ผู้คนก็เยอะรถราก็แยะ
ฉันเลี้ยวไปตรง ถนนรุสตาเวลี ตามที่วัยรุ่นทบิลิซีแนะนำ หล่อนว่าถนนสายนี้คึกคักที่สุดในเมืองกรุงและเป็นแหล่งช็อปปิ้งของชาวทบิลิซี
แค่ต้นทาง ก็พบว่าเป็นแบบนั้นจริงๆ ถนนสายนี้มีทั้งทำเนียบรัฐบาล โบสถ์เก่าแก่ โรงเรียนและห้องสมุด และโรงละคร เดินเลยมาอีกนิด คราวนี้เหมือนพาสองเท้าทอดน่องอยู่ในยุโรปเลย อาคารร้านรวงแถวนั้นชวนให้รู้สึกเหมือนอยู่บนถนนชองป์เอลิเซส์ มีคาเฟ่ให้นั่งจิบกาแฟ มีร้านรวงให้ช็อปปิ้ง มีเก้าอี้ริมทางให้แวะนั่ง แถมเขาปลูกดอกไม้ไว้สวยเชียว
เดินไปเกือบสุดถนน ยังมีแผงขายของที่ระลึกให้เลือกช้อปกันอีกรอบ ทั้งภาพเขียนและของที่ระลึกที่ใครพลาดจากตลาดนัดกลางแจ้ง มาหาจากมุมนี้ได้
สิริรวมแล้ว รุสตาเวลีจึงเป็นถนนที่น่าเดินอย่างยิ่ง เพราะทั้งสุนทรีย์และมีชีวิตชีวา
เดินเล่นหาอะไรกินสักแป๊บฉันก็เคลื่อนตัวกลับไปเดินเล่นแถวเมืองเก่าอีกรอบ เพราะแถวนั้นยังมีอะไรที่น่าดูอีกเยอะเลย อย่างน้อยก็พวกโรงอาบน้ำหรือซัลเฟอร์ บาธ เพราะทบิลิซีเป็นเมืองที่มีชื่อเรื่องบ่อน้ำร้อนมาตั้งแต่อดีต มาถึงยุคนี้โรงอาบน้ำยังเปิดให้บริการอยู่
นักท่องเที่ยวที่มาทบิลิซีโดยมากจึงมักจะหาโอกาสลองใช้บริการของซัลเฟอร์ บาธ ที่จริงการแช่น้ำร้อนเขานิยมมาตั้งแต่สมัยก่อนที่มาค้นพบเมืองนี้แล้ว ทั้งกษัตริย์และราชวงศ์ก็พากันมาแช่น้ำเพื่อรักษาโรคภัยไข้เจ็บต่างๆ ซึ่งในอดีตผู้คนไม่ได้แค่มาแช่น้ำร้อนกันเท่านั้น แต่ยังใช้เป็นที่พบปะพูดคุย สนทนากันเรื่องปัญหาบ้านเมืองกันด้วย
เดินในระยะไม่ทันเหนื่อยจากย่านซัลเฟอร์ บาธ ก็ถึงถนนชาร์ดิน ถนนเส้นนี้เป็นตรอกแคบๆ ในย่านเมืองเก่าทบิลิซี ที่ชาวทบิลิซีและนักท่องเที่ยวนิยมมาแฮงก์เอาท์กัน เพราะมีทั้งคาเฟ่ ร้านอาหาร และผับบาร์ ช่วงโพล้เพล้ไปจนถึงค่ำคืนผู้คนจึงทยอยมาหาความสำราญกันที่นี่
แฮงก์เอาท์ย่านนี้กันเสร็จ ไม่มีใครรีบกลับบ้านกลับช่อง เพราะไฮไลท์อีกอย่างของทบิลิซีคือช่วงกลางคืน เขาจะติดไฟระยิบระยับในโซนของเมืองเก่า ส่วนฉันไม่ต้องไปไหนไกล แค่มองจากหน้าต่างเรือนพักก็เห็นทบิลิซียามถูกห่มด้วยแสงนีออนได้
กลางวันว่าสวยแล้วนะ พอมองตอนกลางคืนก็พบว่า ทบิลิซีก็แอบโรแมนติกอยู่เบาๆ เหมือนกัน
--------------------
(เที่ยวนี้ขอเล่า : ถนน..ตลาด..จัตุรัสแห่ง 'ทบิลิซี' : โดย...กาญจนา หงษ์ทอง)