
เหยี่ยวกิ้งก่าสีดำ
เหยี่ยวกิ้งก่าสีดำ : คอลัมน์นกป่าสัปดาห์ละตัว
วันอาทิตย์ที่ 21 ตุลาคมนี้ เป็นวันเปิดตัวอย่างเป็นทางการของศูนย์ศึกษาเหยี่ยวอพยพชุมพร (Chumphon Raptor Center) ซึ่งตั้งอยู่ที่บริเวณทางขึ้น เขาดินสอ อ.ปะทิว จ.ชุมพร และวันหยุดยาวตั้งแต่วันที่ 20 ไปจนถึง 23 ตุลาคม ถือเป็นช่วงเทศกาลดูเหยี่ยวของปี 2555 ประจวบเหมาะพอดีกับช่วงเวลาที่ เหยี่ยวกิ้งก่าสีดำ (Black Baza) ฝูงมหึมาเริ่มเคลื่อนพลผ่านบริเวณชายฝั่งตะวันออกของคอคอดกระ
สีขาว-ดำและหงอนยาวเป็นลักษณะเด่นที่ทำให้เหยี่ยวกิ้งก่าสีดำมีเสน่ห์และจำแนกชนิดได้ง่าย บริเวณด้านบนปีกมีจุดสีขาวประปราย ขนกลางปีกมีสีน้ำตาลแดง โดยทั่วไปเพศผู้มีจุดสีขาวบนปีกกว้างกว่าและมีลายขวางสีน้ำตาลแดงที่อกน้อยกว่าเพศเมีย
เหยี่ยวกิ้งก่าสีดำมีตำแหน่งของดวงตาค่อนไปอยู่ทางด้านข้าง และไม่มีโหนกคิ้วที่ชัดเจนเช่นเดียวกับ เหยี่ยวผึ้ง (Oriental Honey-buzzard) ซึ่งต่างจากเหยี่ยวอื่นๆ โหนกคิ้วที่ว่านี้เชื่อกันว่าช่วยในการลดแสงตกกระทบจากดวงอาทิตย์ต่อดวงตานกล่าเหยื่อกลางวัน หน้าตามันเลยดูไม่ค่อยน่าเกรงขามสมกับเป็นนกล่าเหยื่อเท่าใดนัก ปกติมันจะหากินโดยสำรวจไปตามกิ่งบนต้นไม้ใหญ่ ไม่ค่อยบินร่อนหรือเกาะนิ่งเพื่อมองหาเหยื่อ จริงๆ แล้วอาหารส่วนใหญ่ของมันคือแมลง นานๆ ทีจึงจะล่าสัตว์มีกระดูกสันหลังอย่างกิ้งก่าและนก
ประชากรของเหยี่ยวกิ้งก่าสีดำในประเทศไทยส่วนใหญ่เป็นนกอพยพผ่านที่ทำรังวางไข่ทางตอนเหนือของจีน แต่ก็มีบางส่วนเป็นนกประจำถิ่น อาศัยอยู่ตามป่าผลัดใบและป่าดิบแล้งทางภาคตะวันตก ภาคเหนือ และภาคอีสาน นกอพยพโดยเฉลี่ยมีสีน้ำตาลแดงและสีขาวบนปีกน้อยกว่านกประจำถิ่น นอกจากนี้ยังมีลายที่อกน้อยกว่า ตามปกติประชากรอพยพถูกแยกเป็นอีกชนิดย่อยชื่อว่า syama
เหยี่ยวกิ้งก่าสีดำเป็นเหยี่ยวที่พบมากที่สุดเป็นอันดับ 1 จากการนับประชากรเหยี่ยวอพยพที่เขาเรดาร์ จ.ประจวบคีรีขันธ์ และเขาดินสอ ในช่วงอพยพขาลง บางครั้งอาจพบเป็นฝูงใหญ่คราวละหลายร้อยตัว การได้ขึ้นไปดูเหยี่ยวกิ้งก่าสีดำฝูงใหญ่บินร่อนลมร้อนเป็นวงกลมก่อนจะโผออกไปมุ่งหน้าลงสู่ทิศใต้ จากมุมสูงบนเขาดินสอ เป็นประสบการณ์ที่ทุกคนควรหาโอกาสไปลิ้มลองครับ เพราะเขาดินสออยู่ในทำเนียบสุดยอดแหล่งดูเหยี่ยวอพยพที่เราสามารถยลโฉมพวกมันในระยะใกล้ๆ ได้ และพบจำนวนมากเป็นลำดับต้นๆ ของโลกเลยทีเดียว!
........................................
(เหยี่ยวกิ้งก่าสีดำ : คอลัมน์นกป่าสัปดาห์ละตัว)