'ผ้าไหม'ติดดาว!กลุ่มสตรีบ้านหัวฝาย | คมชัดลึก

           ไม่มีใครปฏิเสธว่า การปลูกหม่อนเลี้ยงไหม และการทอผ้า เป็นวัฒนธรรมทางภูมิปัญญาที่สืบทอดกันมาตั้งแต่ครั้งบรรพบุรุษ ซึ่งได้ยึดถือเป็นอาชีพรองจากการทำไร่ทำนาของชาวอีสาน จะเห็นว่าในแต่ละจังหวัดจะมีการผลิตผ้าไหมที่เป็นเอกลักษณ์เฉพาะตน ทั้งในด้านรูปแบบ ลวดลาย และสีสัน ล้วนแล้วแต่เป็นผลิตภัณฑ์อันทรงคุณค่า คู่ควรแก่การอนุรักษ์ให้อยู่คู่กับผืนแผ่นดินไทย
อ.ชนบท จ.ขอนแก่น ถือเป็นแหล่งผลิตผ้าไหมคุณภาพดีมีชื่อเสียงอีกแห่งหนึ่งของภาคอีสาน ที่มีการรวมกลุ่มกันของชาวบ้าน เพื่อส่งเสริมอาชีพการปลูกหม่อนเลี้ยงไหมและการทอผ้าสร้างรายได้ให้แก่คนในชุมชนอย่างเป็นล่ำเป็นสัน ภายใต้ชื่อ "กลุ่มสตรีสหกรณ์บ้านหัวฝาย” ปัจจุบันมีสมาชิกจำนวน 116 ราย ซึ่งสมาชิกทุกคนจะยึดอาชีพการทอผ้าไหมแบบครบวงจร ทุกครอบครัวมีพื้นที่ปลูกต้นหม่อน เลี้ยงตัวไหม สาวไหม จนถึงกระบวนการทอผ้าไหมออกมาเป็นผืนลวดลายสวยงาม 

           บุญสิน ราษฎร์เจริญ ประธานกลุ่มสตรีสหกรณ์บ้านหัวฝายและเกษตรกรดีเด่นแห่งชาติ ปี 2555 สาขาปลูกหม่อนเลี้ยงไหมย้อนอดีตให้ฟังว่า เริ่มจากเห็นพ่อแม่ปลูกหม่อนเลี้ยงไหมเป็นอาชีพ ทำให้เกิดความสนใจที่จะยึดอาชีพนี้เลี้ยงตัวเองและครอบครัว จนในปี 2524 ได้ฟังข่าวจากวิทยุ ประกาศว่า ถ้าประชาชนสนใจอยากได้เส้นไหมให้ไปขอรับได้ที่สวนจิตรลดา จึงชวนเพื่อนพี่น้องในหมู่บ้านเข้ากรุงเทพฯ เพื่อไปรับเส้นไหม ได้มาคนละ 10 กิโลกรัม แล้วนำกลับมาทอเป็นผ้าผืนลายมัดหมี่ แล้วส่งเข้าไปในวัง และได้รับพระราชทานเงินมา 1.5 หมื่นบาท เพื่อใช้เป็นทุนในการเลี้ยงไหม ซื้อเส้นไหม เพื่อนำมาทอเป็นผ้า ตั้งแต่วันนั้นจนถึงวันนี้ยังคงทอผ้าไหมและส่งเข้าไปในมูลนิธิส่งเสริมศิลปาชีพของสมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินีนาถ อย่างสม่ำเสมอ โดยจะเน้นการทอผ้าแบบสีธรรมชาติ และรักษาลวดลายดั้งเดิมของท้องถิ่น ได้แก่ ลายหมี่น้ำพอง 

           ปัจจุบันนอกจากกลุ่มจะทอผ้าเป็นผืนแล้ว ยังมีการแปรรูปเป็นผลิตภัณฑ์อื่นๆ เช่น กระเป๋า ผ้าคลุมไหล่ ผ้าคลุมโต๊ะ ดอกไม้ และพวงมาลัย ขึ้นอยู่กับความต้องการของลูกค้า พร้อมๆ กับการพัฒนารูปแบบสีสันและลวดลายผ้าอย่างไม่หยุดนิ่ง โดยทางสำนักงานสหกรณ์จังหวัดได้หาผู้เชี่ยวชาญด้านผ้าไหมมาช่วยฝึกสมาชิกในกลุ่มให้พัฒนาลายใหม่ๆ เพื่อให้ทุกคนได้เรียนรู้ปรับปรุงทั้งเรื่องสีเรื่องลายอย่างต่อเนื่อง  

           ขณะที่ อนันต์ มหัจฉริยพันธุ์ สหกรณ์จังหวัดขอนแก่น กล่าวถึงการส่งเสริมกลุ่มสตรีสหกรณ์บ้านหัวฝายว่า เป็นกลุ่มที่อยู่ในสังกัดสหกรณ์การเกษตรชนบท จำกัด ซึ่งเป้าหมายของการจัดตั้งกลุ่มสตรีสหกรณ์ นอกจากจะส่งเสริมเรื่องอาชีพให้แก่ชาวบ้านแล้ว ยังเป็นการช่วยรักษาวัฒนธรรมการทอผ้าไหมเอาไว้ให้คงอยู่ถึงรุ่นลูกหลาน ตามแนวพระราชดำริสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี ที่มีรับสั่งให้ช่วยพัฒนากลุ่มอาชีพ โดยการเพิ่มสมาชิกในกลุ่มให้มากขึ้น เพื่อให้คนรุ่นใหม่ๆ ได้เข้ามาเรียนรู้วิถีชีวิตและภูมิปัญญาท้องถิ่นของตนเอง และช่วยกันรักษาอาชีพดั้งเดิมของบรรพบุรุษตัวเองไว้ และสามารถยึดเป็นอาชีพเลี้ยงตัวเองได้ในวันข้างหน้า ขณะเดียวกันก็ยังช่วยเสริมสร้างความผูกพันของคนในชุมชน ด้วยการร่วมกันทำกิจกรรมของกลุ่มอาชีพ  

           ผ้าไหมทอมือของกลุ่มสตรีสหกรณ์บ้านหัวฝายนับเป็นผลิตภัณฑ์มีคุณภาพเป็นที่ยอมรับและได้รับความนิยมเป็นอย่างมาก จนได้รับพระราชทานสัญลักษณ์นกยูงเป็นเครื่องหมายรับรองคุณภาพ ทั้งนกยูงทอง นกยูงสีน้ำเงิน และนกยูงสีเงิน อีกทั้งยังได้รับคัดเลือกให้เป็นผลิตภัณฑ์โอท็อประดับ 4 ดาว และ 5 ดาวอีกด้วย

-------------------

('ผ้าไหม' ฝีมือกลุ่มสตรีบ้านหัวฝาย สุดยอดผลิตภัณฑ์สู่รางวัล 'ติดดาว' : โดย...สุรัตน์ อัตตะ)