จากมรดกภูมิปัญญาสู่ผลิตภัณฑ์เด่น | คมชัดลึก

          หลังว่างเว้นจากอาชีพหลีกการทำนาทำไร่ ก็หันมาประกอบอาชีพเสริมเพิ่มรายได้ ที่ปัจจุบันกลายเป็นงานที่สร้างรายได้หลักในคนในชุมชนไปแล้วสำหรับหมู่บ้านชุมชนเกษตรกรรม "บ้านหนองขาว" แห่งตำบลหนองขาว อ.ท่าม่วง จ.กาญจนบุรี ที่ยังคงอนุรักษ์วิถีชีวิตชาวบ้าน ความเชื่อ ตลอดจนขนบธรรมเนียมประเพณีดั้งเดิม ที่สืบทอดกันมาตั้งแต่บรรพบุรุษไว้อย่างน่าชื่นชม

          ผ้าขาวม้าร้อยสีคือผลิตภัณฑ์เด่นของชุมชนบ้านหนองขาวที่เป็นภูมิปัญญาชาวบ้านได้รับมรดกตกทอดการทอผ้ามาจากบรรพบุรุษ จนกลายเป็นเอกลักษณ์ของชุมชนที่มีชื่อเสียงโด่งดังไปทั่วประเทศ จากคำบอกเล่าของ "สุรสีห์ เมธากุล" รองประธานคณะกรรมการดำเนินงานหมู่บ้านโอท็อป เพื่อการท่องเที่ยวบ้านหนองขาว ในอดีตนั้น ผู้หญิงจะเป็นทอผ้าเพื่อไว้ใช้ในครอบครัว จะเห็นว่าแทบทุกบ้านจึงมีกี่ทอผ้าไว้ใต้ถุนบ้าน ผ้าทอแต่ละผืนจะประกอบไปด้วยเส้นด้ายหลากหลายสีสัน ตามจินตนาการสร้างสรรค์ของผู้ทอ ยากที่จะระบุสีเด่นได้ชัดเจน จึงเป็นที่มาของคำเรียก "ผ้าขาวม้าร้อยสี" 

          สุรสีห์บอกว่า บ้านหนองขาว นอกจากผ้าขาวม้าร้อยสี ซึ่งเป็นผลิตภัณฑ์เด่นของชุมชนแล้วยังมีวัดอินทารามเป็นที่ยึดเหนี่ยวจิตใจของชาวบ้าน ภายในบริเวณวัดยังได้จัดทำพิพิธภัณฑ์ที่รวบรวมประวัติความเป็นมาและบอกเล่าเรื่องราวถึงวิถีชีวิตของคนหนองขาวไว้ทั้งหมด มี 7 ห้อง ประกอบด้วย ห้องสุวรรณภูมิ เส้นทางการค้าโบราณ ภูมิประเทศ คนหนองขาว ผู้หญิงหนองขาว แหล่งศรัทธาความเชื่อและภูมิปัญญา วิถีชีวิต ประเพณี  

          "ถ้ามาบ้านหนองขาวก็ต้องแวะมาดูผลิตภัณฑ์ผ้าขาวม้าร้อยสี ผ้าขาวม้าที่นี่จะแตกต่างจากที่อื่นคือ มีสีสดใส ลวดลายแปลกตา เนื้อผ้าเป็นมันวาวคล้ายผ้าไหม  ดูแลรักษาง่าย ไม่ยืดไม่หด สีไม่ตก สวมใส่สบาย ไม่อบร้อน ใช้งานได้ยาวนาน ผ่านการพิสูจน์จากผู้ใช้ทั้งในหมู่บ้านและในตำบลใกล้เคียงมาเป็นเวลานานแล้ว" 

          รองประธานคนเดิมเผยอีกว่าเอกลักษณ์เฉพาะของผ้าขาวม้าบ้านหนองขาวตรงที่มีลวดลายสีสันสดสวย ถ้าสังเกตผ้าขาวม้าแต่ละผืนจะพบว่า ประกอบด้วยเส้นด้ายหลายหลายสีสัน ทั้งเส้นพุ่งเส้นยืน กล่าวได้ว่า ถ้าจะนับสีที่เด่นๆ ที่ประกอบอยู่ในผ้าขาวม้าแต่ละผืนคงจะเป็นการยากที่จะระบุได้ชัดเจน เพราะเป็นความคิดสร้างสรรค์ของผู้ทอที่นำเส้นด้ายมาทอสลับเป็นลวดลายริเริ่มเทคนิคทอโดยการผสมแต่ละสีแต่ละอย่างได้อย่างมีศิลปะจึงก่อให้เกิดการเรียกผ้าขาวม้าสีสดใสนี้ “ผ้าขาวม้าร้อยสีบ้านหนองขาว” หมายถึงผ้าขาวม้าที่ก่อเกิดจากบ้านหนองขาว อันเป็นผืนผ้าที่มีสีสันมากมายนับร้อยๆ สี นั่นเอง สนใจผลิตภัณฑ์ผ้าขาวม้านร้อยสีและดูวิถีชุมชนติดต่อศูนย์โอท็อปเพื่อการท่องเที่ยวบ้านหนองขาวโทร.08-9910-1617

          ขณะที่ อำนวย เสวกวาปี เจ้าของร้านสิริกร ผลิตและจำหน่ายผ้าขาวม้าร้อยสีกล่าวเสริมว่านอกจากผลิตภัณฑ์ผ้าขาวม้าที่ขึ้นชื่อแล้ว บ้านหนองขาวยังมีแหล่งท่องเที่ยวทางวัฒนธรรมให้เที่ยวชมอีกหลากหลาย อาทิ พิพิธภัณฑ์สมบัติพ่อ ที่ได้รวบรวมเอาสิ่งของเครื่องใช้แต่โบราณที่มีมาแต่ครั้งบรรพบุรุษตกทอดสู่รุ่นพ่อ มารวบรวมจัดเป็นพิพิธภัณฑ์ให้คนได้เข้ามาเยี่ยมชมและศึกษาเรียนรู้ อาทิ เครื่องใช้ในการทำการเกษตร ไซดักปลา มีด เครื่องครัว ตู้เก่า เชี่ยนหมาก เป็นต้น พร้อมยังเปิดบ้านพักเป็นโฮมสเตย์ไว้รองรับนักท่องเที่ยวอีกด้วย 

 

          หมู่บ้านหนองขาว ได้ชื่อว่าเป็นหมู่บ้านวัฒนธรรมที่มีความเป็นมาประวัติยาวนาน โดยมีมรดกภูมิปัญญาคือผลิตภัณฑ์ผ้าขาวม้าร้อยสี เป็นสิ่งที่คนในชุมชนภาคภูมิใจ เพราะเป็นผลิตภัณฑ์เด่นที่ได้สร้างอาชีพ สร้างรายได้อย่างเป็นกอบเป็นกำให้คนในชุมชนมาตั้งแต่อดีตจนปัจจุบัน

 

 

--------------------

('ผ้าขาวม้าร้อยสี' จากมรดกภูมิปัญญา สู่ผลิตภัณฑ์เด่นแห่ง 'บ้านหนองขาว' : โดย...สุรัตน์ อัตตะ)