ไขปัญหาสุขภาพแผนจีน : ไอมาก
ไขปัญหาสุขภาพแผนจีน : ไอมาก : โดย...หมอไพร
คุณหมอไพร
หนูมีเรื่องอยากปรึกษา แม่หนูอายุ 70 แล้ว ไอบ่อยมาก ระยะหลังไอมาก ไอแต่ละครั้งกระชั้นกระชากเป็นชุดจนเหนื่อยค่อยเบาลง เวลาไอจะพูดไม่ได้เลย ก่อนไอจะคันคอมาก พอคันยิกๆ ที่คอก็จะเริ่มไอ แล้วไอต่อเนื่องไม่หยุด สักพักจึงเบาลง ขณะไอ ไม่มีเสมหะ จะไอแห้งๆ หลังจากไอสงบจะเหมือนมีเสมหะติดที่คอ ต้องกระแอมอยู่บ่อยๆ รักษามาหลายแห่ง และรักษามานานไม่หาย ไม่รู้ว่าแม่หนูเป็นอะไร ตรวจเอ็กซเรย์แล้วปอดก็ยังปรกติดี สงสารแม่เหลือเกิน ถ้ามาฝังเข็มกับคุณหมอจะหายหรือเปล่า
จิราภรณ์ 5 สิงหา 55
ตอบ คุณจิราภรณ์
อาการไอ เป็นที่แน่นอนว่ามาจากปอดแน่นอน แต่เนื่องจากการรักษาอาการไอของแผนจีนต้องวินิจฉัยจากสาเหตุภายนอก ซึ่งก็คือไอจากการเป็นหวัด ซึ่งจะมีทั้ง ไอจากหวัดเย็น ไอจากหวัดร้อน ไอจากหวัดชื้น เป็นต้น จะไม่ใช่ยาชนิดเดียวรักษาไอได้ทุกอย่าง และรักษาอาการไอจะกระทำพร้อมกันไปกับการรักษาหวัด
ยังมีอาการไอที่เกิดจากสาเหตุภายใน ซึ่งหมายถึงโรคได้ลงลึกถึงปอดแล้ว เกิดจากสาเหตุภายในยังจำแนกว่าโรคเกิดที่ปอดเอง เช่น ปอดอักเสบ หอบหืด ยินปอดพร่อง (วัณโรคปอด) ชี่ปอดพร่อง หรือ ไอมาจากอวัยวะอื่นเป็นโรคแล้วลามมาที่ปอด เช่น ตับอั้นจนเกิดไฟไปเผาปอด ม้ามทำงานไม่ดีทำไอมีเสมหะมาก เป็นต้น
ยังเกิดจากหลังหวัดแล้วไปกินน้ำเย็น ทำให้ไอมากขึ้น หรือไม่ได้รักษา หรือหวัดเพิ่งหายโดนฝน ทำให้ไอไม่หาย จากที่ไอจากหวัด กลายเป็นไอจากปอด เป็นต้น
แต่ยังมีไออีกอย่างหนึ่งที่น่าปวดหัวที่สุดคือ ไอที่ไม่เหมือนไอจากความหนาว ไอจากความร้อนหรือไอจากความแห้ง แต่เป็นไอจากลม เหมือนกับคุณแม่ของคุณ ไอจากลมจะมีลักษณะพิเศษคือก่อนไอจะคันคอยิกๆ จากนั้นจะไอแห้งๆ เป็นชุด ไอกระแทกเพื่อให้หายคันคอ กระชากเหมือนลำคอแทบแตก พอไม่ไอก็หายเป็นปลิดทิ้งไม่ไอเลย หลังไอจะมีเสมหะพันคอต้องกระแอมบ่อยๆ
ทำไมจึงบอกว่าเกี่ยวข้องกับลม เพราะลักษณะพิเศษของลมคือ คัน สังเกตดูสิ ถ้าคุณเป็นลมพิษจะคันที่ผิวหนัง เมื่อลมมาที่คอก็จะคันคอ ก่อนไอจึงคันคอก่อน จากนั้นก็ไอไม่หยุด พอหยุดก็หายเป็นปลิดทิ้ง เหมือนลมพัด จะมาก็มาแบบพายุ พอหยุดก็ไม่มีแม้ใบไม้ไหว ลมไม่ตัวตนแต่เคลื่อนไหวไม่หยุด ไม่มีที่ไหนที่ลมเข้าไปไม่ได้ อีกทั้งแปรเปลี่ยนไปเรื่อย ในแผนจีนจึงเรียก “ไอ” แบบคุณแม่คุณว่า “ไอจากลม”
การรักษาอาการไอชนิดนี้ ใช้ยาระงับอาการไอหรือให้ยาแก้อักเสบไม่ได้ผล ต้องให้ยาระบายลมให้คล่อง อย่าได้ให้มีอะไรมากางกั้น เมื่อลมพัดผ่านได้ดี อาการไอก็จะดีขึ้นเอง การรักษาชนิดนี้ปรมาจารย์แผนจีนบันทึกตำรับที่ดีมาให้รุ่นหลังได้เลือกใช้อยู่แล้ว เพียงแต่หมอจีนรุ่นหลังๆ เองจะวิเคราะห์โรคได้ถูกหรือไม่ว่า อาการไอของคนไข้เกิดจากสาเหตุอะไร
หากปล่อยให้ท่านไอนานๆ กลายเป็นไอเรื้อรังเป็นเวลานาน จะทำให้กลายเป็นปอดพองได้ ดังนั้น คุณควรพาคุณแม่ไปตรวจกับหมอจีนดู หลังจากินยาหายไอแล้ว ต้องออกกำลังกาย และดื่มชาที่ช่วยไล่ลม เพื่อป้องกันไม่ให้เป็นซ้ำอีก
---------------------------------
(ไขปัญหาสุขภาพแผนจีน : ไอมาก : โดย...หมอไพร)