เลือดออกในดวงตา
ไขปัญหาสุขภาพแผนจีน : เลือดออกในดวงตา : หมอไพร
เมื่อวันที่ 31 พฤษภาคม ที่ผ่านมา มีข่าว ด.ญ.ฟ้ารุ่ง หรือ น้องวุ้น ชัยชาญพันธ์ อายุ 11 ปี มีเลือดออกที่ดวงตาทั้งสองข้าง โดยหาสาเหตุไม่พบ
แพทย์แผนจีนโบราณได้มีบันทึกสาเหตุการเกิด รวมทั้งวิธีการรักษาโรคเลือด มาหลายพันปีแล้ว ในตำรา “สือโย่งจงอีกู่เจี้ยฉงซู” ได้กล่าวไว้ใน “เสว่เจิ้งลุ่น” (ว่าด้วยโรคเลือด) ว่า “ในร่างกายของคนเรา มียิน มีหยาง ยินหยาง 2 คำนี้ก็คือ น้ำกับไฟ น้ำกับไฟ 2 คำนี้ ก็คือชี่เลือด น้ำแปรเปลี่ยนเป็นชี่ ไฟแปรเปลี่ยนเป็นเลือด” ชี่เลือดไหลเวียนไปสู่อวัยวะต่าง และเลือดจะไหลเวียนไปส่วนต่างทั่วร่างกายได้ ต้องโคจรไปตามเส้นลมปราณ ดังนั้นการออกเลือดไม่ว่าอยู่ที่ใดในร่างกายนอกจากจะมีความเกี่ยวข้องกับอวัยวะภายในแล้ว ยังเกี่ยวข้องกับเส้นลมปราณด้วย
อวัยวะที่เกี่ยวข้องกับเลือด มี หัวใจ ปั๊มเลือดไปสู่ส่วนต่างๆ ของร่างกาย ตับ ช่วยกักเก็บเลือด และม้าม ช่วยสร้างเลือด และที่สำคัญม้ามยังมีหน้าที่คุมเลือดให้อยู่ในเส้นเลือด ไม่ออกนอกเส้นเลือด ดังนั้นโรคที่เกี่ยวกับการมีเลือดไหลออกมาให้เห็นทั้งหลาย นอกจากบาดเจ็บแล้ว หมอจีนจะมุ่งไปที่การทำงานของม้ามเป็นจุดหนัก หากม้ามแข็งแรง สามารถบังคับเลือดให้อยู่ในกฎระเบียบในเส้นเลือด หากม้ามอ่อนแอ บังคับให้อยู่ในกฎระเบียบไม่ได้ เลือดก็จะไหลออกมานอกเส้นเลือด
ในกรณีเลือดออกที่ดวงตาของเด็กหญิงคนนี้ในตำรา “ว่าด้วยโรคเลือด” ก็มีบันทึกไว้ว่า “ในตาขาวและตาดำของคนเราไม่มีทวารที่เป็นช่องทางให้ออกเลือด มีแต่ที่ใต้ตาเปลือกตาเท่านั้ที่มีต่อมน้ำตา เป็นจุดที่เส้นหยางหมิงพาดผ่าน ถ้าเลือดออกบางครั้งจะไหลออกที่นี่ เส้นหยางหมิงมีจุดเริ่มที่ใต้เปลือกตาถ้าเลือดออกที่ต่อมน้ำตามักเกิดจากเส้นหยางหมิงร้อน” “เส้นหยางหมิง เดินวนรอบตา การรักษาเกี่ยวกับโรคตา ไม่ว่าจะเลือดออกที่ตา ตาเป็นต้อเนื้อ จะรักษาจากลดร้อนในเส้นหยางหมิง” “ถ้าเกิดที่เส้นหยางหมิง จะมีอาการตัวร้อนกระหายน้ำ ตาแห้งจมูกแห้ง ถ่ายแข็ง”
“ตาเป็นทวารของตับ และตับยังเป็นที่เก็บเลือด การรักษาเลือดออกที่ดวงตาจึงต้องหันมาใส่ใจตับด้วย จะรู้ว่าอยู่ที่ตับหรือไม่ให้ดูที่อาการมีอารมณ์โกรธหรือไม่ อารมณ์โกรธทำให้เกิดไฟ หูอื้อ ปากขม ปวดเสียดชายโครงเหมือนเข็มทิ่ม“ นี่คืออาการที่เกิดจากเส้นตับ
“หางตา คือเส้นซ่าวหยางเดินผ่าน เดิมทีจะไม่มีทวารให้ออกเลือด เลือดที่ออกมาจากเส้นลมปราณ ที่ไปกระแทกเลือดในตับ เส้นเอ็น ลามมาที่ตาดำ ทำให้เกิดมีต้อเนื้อหรือเลือดออกได้ แต่มีไม่มาก” นี่เป็นสาเหตุมาจากเส้นลมปราณซ่าวหยาง
“หัวตา มีเส้นไท่หยางเดินผ่าน ถ้าชี่เลือดในเส้นไท่หยางอุดมสมบูรณ์ ที่หัวตาจะไม่มีเนื้อหนาขึ้น แต่ถ้าเส้นไท่หยางอ่อนแอ จะเกิดต้อเนื้อขึ้นหรือมีเลือดออกได้...”
นอกจากนี้ไม่ว่าออกเลือดที่ไหนหมอจีนจะต้องเชื่อมโยงไปถึงการทำงานของม้าม การรักษาก็ไม่ละเลยการปรับความสมดุลม้ามให้แข็งแรง
ที่ผู้เขียนเสนอบทความนี้ไม่ใช่ว่าได้มีผลงานในการรักษาโรคนี้ เพียงอยากบอกว่า แต่โบราณกาลมาปรมาจารย์ของแพทย์แผนจีนได้พบเจอโรคเกี่ยวกับการออกเลือด จนมีบันทึก สาเหตุ อาการ และตำรับนาการรักษาโรคนี้ไว้ให้หมอจีนรุ่นหลังได้ศึกษาหาคำตอบจากโรคที่พบน้อยและรักษายาก เลยคิดว่า หากเปิดใจให้กว้าง น่าจะเป็นทางเลือกที่น่าลอง ในยามที่วินิจฉัยไม่ออก หาสาเหตุไม่เจอ และไม่มีทางรักษา
ท่านอย่าได้ถามว่ายารักษาได้ที่ว่านี้คือยาอะไร เพราะการรักษาเป็นหน้าที่ของหมอ ต้องมีการวินิจฉัยจำแนกตามอาการของผู้ป่วย จะไปทำเองไม่ได้
ในบันทึก ”ว่าด้วยโรคเลือด” นี้ ไม่เพียงเลือดออกที่ดวงตา ยังมีเลือดออกตามรูขน ที่เคยมีข่าวมาแล้วเมื่อหลายปีก่อน เลือดออกที่ลิ้น ที่หู ที่เหงือก ที่จมูก น้ำลายเป็นเลือด อาเจียนเป็นเลือด ไอเป็นเลือด เป็นต้น ล้วนมีบันทึกไว้ให้เราได้ศึกษาค้นคว้าทั้งนั้น
----------------------------
(ไขปัญหาสุขภาพแผนจีน : เลือดออกในดวงตา : หมอไพร)