
นกคัคคูมรกต
นกป่าสัปดาห์ละตัว : นกคัคคูมรกต
นักดูนกต่างรู้กิตติศัพท์ของ นกคัคคู (Cuckoo) เป็นอย่างดีว่าเป็นนกที่ไม่ฟักไข่เอง แต่จะวางไข่ในรังของนกอื่น ให้พ่อแม่บุญธรรมต่างชนิดเลี้ยงให้แทน แต่ไม่ใช่นกคัคคูทุกชนิดจะมีพฤติกรรมเช่นนี้ วงศ์นกคัคคูมีความหลากหลายมากและพบกระจายอยู่ทั่วโลก (แน่นอนว่ายกเว้นขั้วโลกเหนือและขั้วโลกใต้) ชื่อตระกูลของพวกมันมาจากเสียงร้อง “คุก-คู” ของ นกคัคคูพันธุ์ยุโรป (Common Cuckoo) เจ้าของเสียงนาฬิกาบอกเวลาที่หลายคนน่าจะคุ้นเคยดี (หมายถึงคุ้นเคยกับเสียงนาฬิกานะครับไม่ใช่ตัวนก เพราะนกชนิดนี้จัดว่าหายากเอาการในเมืองไทย)
การอ่านออกเสียงชื่อนก Cuckoo ที่ถูกต้องจริงๆ ก็คือ “คุก-คู” ไม่ใช่ “คัค-คู” อย่างที่ถูกตั้งเป็นชื่อทับศัพท์และใช้กันมาจนแพร่หลายในภาษาไทย
อย่างที่บอกไปว่านกคัคคูเป็นกลุ่มที่มีความหลากหลายมาก แม้ส่วนใหญ่จะสีสันไม่สะดุดตาและลวดลายกลมกลืนกับสภาพแวดล้อม แต่บางชนิดก็มีสีสันสวยงามจนน่าทึ่ง เช่น นกคัคคูมรกต (Asian Emerald Cuckoo) และ นกคัคคูสีม่วง (Violet Cuckoo) ซึ่งในช่วงอพยพก็สามารถพบได้ตามสวนสาธารณะในเมืองด้วย โดยเฉพาะชนิดแรกที่มีประชากรเป็นนกอพยพจำนวนค่อนข้างมากและพบเป็นประจำทุกปีในหลายๆ ที่
นกคัคคูมรกตตัวผู้มีลำตัวด้านบนสีเขียวเหลือบสะท้อนแสงงดงามราวกับอัญมณี ดึงดูดให้นักดูนกและนักถ่ายภาพแห่กันตามไปเชยชมทุกครั้งที่มีข่าวว่ามีคนพบเห็นมันในสวนสาธารณะ คนที่ตามไปดูมันก็มักจะไม่พลาดเพราะมันมักวนเวียนหากินหนอนผีเสื้อซึ่งเป็นอาหารโปรดในบริเวณเดิม บางครั้งอาจพบหลายตัวหากินอยู่ใกล้ๆ กัน
นกตัวเมียมีปีกและหางเป็นสีเขียวอ่อนกว่าตัวผู้ นอกจากนี้ยังมีกระหม่อมเป็นสีน้ำตาลอมส้ม ต่างจากตัวผู้ที่มีหัวสีเขียวมรกต ทั้งสองเพศมีลายขวางถี่ๆ ที่ด้านล่างของลำตัว ปากสีเหลืองและมีปลายปากดำ นกวัยเด็กมีสีสันคล้ายตัวเมียแต่หลังสีอ่อนกว่า นอกจากนี้ยังมีหางและขอบขนปีกสีน้ำตาล
นกคัคคูมรกตเป็นนกประจำถิ่นตามป่าดิบเขาทางตอนเหนือของอนุทวีปอินเดีย จีนตอนใต้ จนถึงภาคเหนือของไทย โดยมันจะวางไข่ในรังนกกินปลี (Sunbird) นกปลีกล้วย (Spiderhunter) หรือนกเกาะคอนขนาดเล็กอื่นๆ ส่วนนกอพยพนอกฤดูผสมพันธุ์จะกระจายอยู่ตามสวนสาธารณะและป่าเกือบทั่วประเทศ แต่ก็เป็นนกที่พบได้ไม่บ่อยนัก และทุกครั้งที่เจอก็ไม่อาจละสายตาไปจากสีเขียวมรกตของนกชนิดนี้ได้ในทันทีอย่างแน่นอน
................................
(นกป่าสัปดาห์ละตัว : นกคัคคูมรกต )