เวิลด์วาไรตี้:การทดลองวิทยาศาสตร์นานที่สุดในโลก | คมชัดลึก

                 เชื่อว่าเด็กหลายคนจะมีความรู้สึกตื่นเต้นกับการเข้าห้องปฏิบัติการวิทยาศาสตร์ หรือที่เรียกง่ายๆ ว่า "ห้องแล็[" ไม่ว่าจะเป็นวิชาเคมี ที่ครูผู้สอนอาจจะแสดงกลง่ายๆ โดยเปลี่ยนสีสารเคมีจากสีแดงของทองแดง ไปเป็นสีเขียวสนิมของทองแดงได้ในชั่วพริบตา และอาจจะสร้างความประทับใจให้แก่เด็กนักเรียนจนกลายเป็นแรงบันดาลใจให้ศึกษาวิชาเคมีให้ลึกซึ้งต่อไปในชั้นอุดมศึกษา และขั้นสูงกว่านั้น

                 อย่างไรก็ตาม ความประทับใจในชั่วพริบตานั้น อาจจะไม่สามารถสร้างความประทับใจให้นักวิทยาศาสตร์หลายต่อหลายคน และนักศึกษาในมหาวิทยาลัยควีนส์แลนด์ ประเทศออสเตรเลีย ได้เท่ากับการทดลองวิทยาศาสตร์ที่เกิดขึ้นในห้องเรียนของมหาวิทยาลัยแห่งนี้เมื่อ 85 ปีที่แล้ว!!! และการทดลองนี้ก็ยังไม่จบสิ้น ยังคงดำเนินไปต่อเนื่องอยู่ในปัจจุบัน และอนาคตอีกนานแสนนาน

                 การทดลองอายุกว่า 80 ปีนี้ มีชื่อว่า "การทดลองการหยดของก้อนน้ำมันดิน" หรือ Pitch Drop Experiment ที่เริ่มต้นในชั้นเรียนวิชาฟิสิกส์ของอาจารย์โทมัส พาร์เนล ในปี 2470 ที่ต้องการพิสูจน์ให้นักศึกษาในชั้นประจักษ์ว่า น้ำมันดิน ซึ่งเป็นสสารที่แปรสภาพมาจากถ่านหินนั้น สามารถที่จะใช้ค้อนทุบให้กลายเป็นผง และมีสถานะเป็นของเหลวในอุณหภูมิห้อง

                 ดังนั้นอาจารย์พาร์เนลจึงนำเอาก้อนน้ำมันดินมาให้ความร้อน และปล่อยให้เย็นตัวลง (ใช้เวลาในขั้นตอนนี้ 3 ปี) ก่อนนำมาใส่ในกรวยปากยาวที่ตั้งอยู่บนแท่น ปลายปากตั้งอยู่เหนือบีกเกอร์ (แก้วทดลอง) และมีครอบแก้วปิดผนึกไว้อีกชั้นหนึ่งเพื่อป้องกันอากาศหรือสิ่งแปลกปลอมเล็ดลอดเข้าไปในโครงการทดลอง

                 นับตั้งแต่วันแรกของการทำการทดลอง อาจารย์พาร์เนล และลูกศิษย์ (ที่จบการศึกษาไปแล้วหลายปี) ถึงจะได้เห็น "หยด" ของก้อนน้ำมันดินหยดแรกจากปากกรวยลงในบีกเกอร์ ในอีก 8 ปีต่อมา และหยดที่สองในอีก 9 ปีนับจากนั้น

                 อาจารย์พาร์เนลมีชีวิตอยู่จนสามารถบันทึกผลการทดลองเพียงหยดที่สอง ก่อนที่จะสิ้นลมหายใจในปี 2497 ก่อนที่น้ำมันดินเหลวจะหยดลงมายังบีกเกอร์เป็นหยดที่สามเสียอีก สาเหตุหนึ่งก็คือ สถานะทางกายภาพของก้อนน้ำมันดิน แม้จะมีสถานะเป็นของเหลวตามหลักฟิสิกส์ แต่ก็มีความหนืดกว่าน้ำถึง 1 แสนล้านเท่านั่นเอง

                 หลังจากนั้นโครงการทดลองขนาดเล็กที่ไม่รู้จะสิ้นสุดเมื่อใดนี้ ก็ถูกเก็บซุกไว้ในห้องเก็บของที่มืดมิดของมหาวิทยาลัย จนเมื่อเพื่อนร่วมงานของนายจอห์น เมนสโตน อาจารย์ภาควิชาฟิสิกส์ ที่เข้ามาทำงานในตำแหน่งนี้ เมื่อปี 2504 นำของประหลาดจากห้องเก็บของมาให้เขาชม นายเมนสโตนจึงได้ผลักดันให้มหาวิทยาลัยจัดแสดงโครงการทดลองที่มีอายุนานกว่า 5 ทศวรรษต่อสาธารณชน จนเป็นผลสำเร็จในปี 2518

                 ปัจจุบันมีหยดของเหลวจากก้อนน้ำมันดินอยู่ในบีกเกอร์เป็นจำนวนมากอย่างเห็นได้ชัด และมีการจัดแสดงโครงการนี้เป็นนิทรรศการถาวร ทั้งยังมีการถ่ายทอดสดผ่านเว็บแคมที่เชื่อมต่อกับอินเทอร์เน็ตของมหาวิทยาลัย โดยมีผู้ติดตามชมเป็นจำนวนมาก เห็นได้จากการที่มีอีเมลกว่า 2 หมื่นฉบับ ส่งมาถึงนายเมนสโตน ภายในเวลาไม่ถึงชั่วโมงเมื่อการถ่ายทอดเกิดสะดุดลงจนภาพหายไปจากจอ ผู้สนใจสามารถติดตามชมได้ที่ http://smp.uq.edu.au/content/pitch-drop-experiment

---------------------------

(คอลัมน์ เวิลด์วาไรตี้ : การทดลองวิทยาศาสตร์ที่ยาวนานที่สุดในโลก : โดย ... วัจน พรหโมบล)