นกปรอดหงอนตาขาว | คมชัดลึก

          ในวันที่ 17-18 ธันวาคม  ที่กำลังจะถึงนี้ สมาคมอนุรักษ์นกและธรรมชาติแห่งประเทศไทย (BCST - Bird Conservation Society of Thailand) จะจัดกิจกรรมสำรวจประชากรนกในอุทยานแห่งชาติแก่งกระจานขึ้น หลังจากที่เลื่อนการจัดงานมาแล้วครั้งหนึ่ง เนื่องจากอุทยานแห่งชาติแก่งกระจานประกาศปิดตั้งแต่ช่วงที่มีอุบัติเหตุเฮลิคอปเตอร์ตก และเปิดโอกาสให้ป่าได้ฟื้นฟูตัวเองในช่วงฤดูฝนที่ผ่านมา

          ช่วงเวลานี้ของปีนับเป็นช่วงที่มีโอกาสพบนกได้มากชนิดที่สุด เพราะนอกจากนกประจำถิ่นที่อยู่ให้ดูตลอดทั้งปี ยังมีนกอพยพนอกฤดูผสมพันธุ์ที่พบในเมืองไทยได้เฉพาะช่วงฤดูหนาว ป่าแก่งกระจานถือเป็นศูนย์รวมของนกเหนือและนกใต้ นกหลายชนิดที่มีลักษณะคล้ายกันแต่ตามปกติไม่พบในแหล่งเดียวกันก็พบได้ในป่าแห่งนี้

          นกปรอด (Bulbul) ในสกุล Iole เป็นนกปรอดกลุ่มที่เราอาจจะเรียกได้ว่าชุกชุมที่สุด ทุกชนิดที่พบในเมืองไทยก็มีลำตัวสีน้ำตาลๆเหมือนกันไปหมดและพบได้ในป่าตะวันตกเช่นเดียวกัน อุทยานแห่งชาติแก่งกระจานนั้นน่าจะเป็นเขตกระจายพันธุ์ที่ใกล้กรุงเทพฯ ที่สุดของนกใต้อย่าง นกปรอดหงอนตาขาว (Buff-vented Bulbul) นอกจากนี้ยังเป็นพื้นที่ที่พบ นกปรอดเล็กตาขาว (Grey-eyed Bulbul) ได้ด้วยป่าดิบในภาคตะวันตกเรื่อยไปจนถึงตอนเหนือของภาคใต้เป็นที่อยู่อาศัยของนกปรอดเล็กตาขาวหมอบุญส่ง (Iole propinqua lekakhuni) ที่นักปักษีวิทยา Herbert G. Deignan ตั้งชื่อเป็นเกียรติให้กับ นพ.บุญส่ง เลขะกุล บิดาแห่งธรรมชาติวิทยาของไทย

          ตามปกติแล้วนกปรอดเล็กตาขาวจะร้องเสียงดัง “แหง่ว” ทำให้นึกถึงเสียงแมว ซึ่งต่างจากเสียงแหลมของนกปรอดหงอนตาขาวค่อนข้างชัดเจน แต่นกปรอดเล็กตาขาวหมอบุญส่งกลับมีเสียงร้องคล้ายนกปรอดหงอนตาขาวมากกว่า นอกจานี้ทั้งคู่ก็มีหงอนสั้นๆ และม่านตาสีเทาอ่อนเช่นเดียวกัน แต่นกวัยเด็กมีม่านตาสีเข้มเหมือน นกปรอดเล็กสีไพลตาแดง (Olive Bulbul) ที่พบทางตอนเหนือของภาคตะวันตก

          การจำแนกชนิดนกปรอดสกุลนี้ทางภาคตะวันตกของไทยจึงเป็นเรื่องที่ยากมาก สิ่งเดียวที่ต่างกันพอที่จะใช้จำแนกได้อย่างชัดเจนคือสีขนคลุมใต้หาง ซึ่งก้นของนกปรอดเล็กตาขาวทุกชนิดย่อยจะเป็นสีส้มเข้ม ในขณะที่นกปรอดหงอนตาขาวมีก้นสีน้ำตาลตุ่นๆ แต่บางครั้งก็สังเกตได้ยาก เพราะนกปรอดในสกุลนี้มักหากินอยู่ในพุ่มไม้รกทึบและกระโดดไปมาไม่หยุดนิ่ง นอกจากจะโชคดีพบพวกมันขณะง่วนอยู่กับการกินลูกไม้อย่างเอร็ดอร่อย

นกปรอดหงอนตาขาว

ชื่ออังกฤษ Buff-vented Bulbul 
ชื่อวิทยาศาสตร์ Iole olivacea (Blyth, 1844) 
วงศ์ (Family) Pycnonotidae (วงศ์นกปรอด) 
อันดับ (Order) Passeriformes (อันดับนกเกาะคอน)

นกป่าสัปดาห์ละตัว : นกปรอดหงอนตาขาว