นกพญาไฟคอเทา | คมชัดลึก

              นกพญาไฟ (Minivet) มักถูกยกให้เป็นหนึ่งในตัวแทนของนกป่าดิบเขตร้อน เพราะพวกมันมีสีสวยงามสะดุดตา โดยเฉพาะตัวผู้ที่มีสีแดงสดสลับดำ แต่ไม่ใช่นกพญาไฟทุกชนิดจะมีสีสันฉูดฉาดบาดตาเช่นนั้น ชนิดที่ทำรังวางไข่ในเขตอบอุ่นและอพยพมาอาศัยอยู่ในเมืองไทยช่วงฤดูหนาวมักจะมีสีแลดูจืดชืดไม่สวยงาม ชนิดที่เป็นนกประจำถิ่นตามป่าดิบในบ้านเราเกือบทั้งหมดมีสีดำ-แดงตามแบบฉบับของนกพญาไฟที่เราคุ้นเคย มีเพียงนกพญาไฟคอเทา (Grey-chinned Minivet) ที่ตัวผู้มีสีเทาสลับกับส้ม แทนที่จะเป็นดำ-แดง เรียกได้ว่ามันผสานโทนสีเย็นๆ ของนกเขตหนาวกับโทนสีร้อนแรงของนกป่าดิบเขตร้อนได้อย่างลงตัว

              ตัวผู้ของนกชนิดนี้มีลำตัวด้านบนสีเทา ส่วนสีส้มที่ด้านล่างของลำตัวเริ่มตั้งแต่ใต้คอ ไม่แดงสดเหมือนนกพญาไฟประจำถิ่นชนิดอื่นๆ ลำตัวด้านบนก็ออกจะสีเทาๆ เหมือนกับบรรดานกพญาไฟอพยพทั้งหลาย นกพญาไฟคอเทาตัวผู้จึงมีสีสันเป็นเอกลักษณ์เฉพาะตัวและจำแนกชนิดได้ง่าย แต่ชนิดย่อยที่พบทางภาคใต้ตอนล่างมีสีเข้มกว่าทางตอนเหนือของประเทศมากจนดูคล้ายนกพญาไฟประจำถิ่นชนิดอื่นๆ ส่วนตัวเมียมีสีเหลืองตั้งแต่ใต้คอลงไป กระหม่อมป็นสีเทา แลดูคล้ายตัวเมียของนกพญาไฟพันธุ์เหนือ (Long-tailed Minivet) ทั้งสองชนิดต่างกันที่รูปทรงของแถบปีก นกพญาไฟพันธุ์เหนือมีหางยาวกว่าและมีแถบสีเหลืองที่ขอบหางด้านนอกแคบกว่า นอกจากนี้ชนิดย่อยอพยพของนกพญาไฟพันธุ์เหนือยังมีสีเหลืองตุ่นๆ บริเวณหัวตาด้วย ซึ่งนกพญาไฟคอเทาไม่มี

              ตามปกติแล้วนกพญาไฟมักหากินอยู่ตามเรือนยอดของต้นไม้ แต่นกพญาไฟคอเทาจะชอบหากินตามกิ่งไม้เตี้ยๆ มากกว่าชนิดอื่น บ่อยครั้งจึงพบบนต้นไม้ไม่สูงจากพื้นดินมากนัก ชอบอยู่รวมกันเป็นฝูงเล็กๆ มักรวมฝูงกับนกชนิดอื่นๆ เป็น bird wave ซึ่งอาจมีนกพญาไฟชนิดอื่นๆ มาหากินปะปนด้วย

               นกพญาไฟคอเทาเป็นนกประจำถิ่นที่พบบ่อยตามป่าดิบเขาและชายป่าบนภูเขา ในระดับความสูงจากน้ำทะเลปานกลางอาจพบนกพญาไฟหลายชนิดหากินปะปนกัน โดยมีนกพญาไฟคอเทา (ซึ่งพบบ่อยที่สุดที่ระดับความสูงเกิน 1,000 เมตรจากน้ำทะเลไม่มากนัก) เป็นชนิดหลักของฝูงอยู่เสมอ นกพญาไฟคอเทาพบแพร่กระจายในแถบเทือกเขาหิมาลัยไปจนถึงมาเลเซีย ในประเทศไทยพบได้ทางภาคเหนือและตอนเหนือของภาคอีสาน ทางภาคตะวันตกพบกระจายลงมาถึงอุทยานแห่งชาติแก่งกระจาน ส่วนทางภาคใต้พบเฉพาะบนภูเขาสูงในเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าฮาลา-บาลา

--------------------------------
(นกป่าสัปดาห์ละตัว : นกพญาไฟคอเทา)