'ย่าติง'ดินแดนที่ภูผาจรดฟากฟ้า | คมชัดลึก

        ยางม่ายหย่ง เด่นสง่า บริสุทธิ์ ดั่งองค์มัญชุศรี พระโพธิสัตว์แห่งปัญญา

        เซียนั๋วตัวจี๋ ยิ่งใหญ่ มั่นคง ดั่งองค์วัชรปาณี พระโพธิสัตว์ผู้คุ้มครอง

        เซียนหน่ายรื่อ อ่อนโยน งดงาม ดั่งองค์อวโลกิเตศวร พระโพธิสัตว์แห่งความกรุณา

        ณ ดินแดนตะวันตกสุดของ มณฑลเสฉวน สาธารณรัฐประชาชนจีน มีสถานที่แห่งหนึ่งที่ธรรมชาติได้รังสรรค์ความงดงามเอาไว้อย่างวิจิตร ไม่ว่าจะเป็นเทือกเขาสูง โตรกผา ป่าสน ธารน้ำแข็ง ทะเลสาบและลำธารอันบริสุทธิ์ บนดินแดน "ย่าติง" ที่ได้ชื่อตามหมู่บ้านของชนพื้นเมืองชาวทิเบต ที่มีความหมายว่าดินแดนอันสูงเทียมตะวัน และนอกจากความสวยงามทางธรรมชาติแล้ว ที่นี่ยังเต็มไปด้วยจิตวิญญาณแห่งพระพุทธศาสนา ด้วยความเชื่อของชาวทิเบตว่า ย่าติง คือดินแดนอันเป็นที่สถิตแห่งองค์พระโพธิสัตว์

        โดยมียอดเขาหิมะศักดิ์สิทธิ์ถึงสามยอด ได้แก่ ยอดเขายางม่ายหย่ง เป็นตัวแทนพระมัญชุศรีโพธิสัตว์ พระโพธิสัตว์แห่งปัญญา ยอดเขาเซียนั๋วตัวจี๋ เป็นตัวแทนพระวัชรปาณีโพธิสัตว์ ผู้มีสายฟ้าเป็นอาวุธ พระโพธิสัตว์ผู้คุ้มครองภยันอันตรายต่างๆ และ ยอดเขาเซียนหน่ายรื่อ ตัวแทนของพระโพธิสัตว์อวโลกิเตศวร หรือ เจ้าแม่กวนอิม อันเป็นพระโพธิสัตว์แห่งความกรุณา

        ผมรอนแรมเดินทางกว่าสองวัน จากเมืองเฉิงตูในห้วงเวลาที่ฤดูหนาวใกล้มาเยือน ผ่านเส้นทางที่ทุรกันดาร ผ่านเทือกเขาสูงลูกแล้วลูกเล่า ผ่านเมืองน้อยใหญ่ จนมายืนอยู่บริเวณ วัดชงกู่ วัดเก่าแก่ขนาดเล็กที่ตั้งอยู่ภายใน เขตอนุรักษ์ธรรมชาติย่าติง ทัศนียภาพที่รายล้อมผมอยู่ในขณะนี้คือหุบเขาที่ปกคลุมไปด้วยป่าสนหนาทึบ ที่ขณะนี้เหลืองอร่ามด้วยอยู่ในช่วงเวลาที่ใกล้ผลัดใบเต็มทีและเมื่อมองตรงไปเบื้องหน้า ปรากฏภาพของยอดเขาศักดิ์สิทธิ์หนึ่งในสามของย่าติง คือยอดเขาเซียนั๋วตัวจี๋ ยอดเขาทรงพีระมิดที่เป็นตัวแทนของพระวัชรปาณีโพธิสัตว์  

        จากวัดชงกู่ รถไฟฟ้าลักษณะเหมือนรถไฟฟ้าตามสวนสัตว์นำพาพวกผมมุ่งหน้าไปบนถนนคอนกรีตสายเล็กๆ ที่คดเคี้ยวไปตามแนวเขาและลำธารบริสุทธิ์ ผมนั่งชมวิวของป่าสนที่รายล้อมอยู่รอบด้าน จนกระทั่งรถไฟฟ้าเลี้ยวโค้งเข้าสู่ ทุ่งหญ้าลั่วหลง ที่ทำเอาผมแทบลืมหายใจกับภาพความงดงามของธรรมชาติเบื้องหน้า เพราะภาพของหุบเขากว้างรายล้อมไปด้วยป่าสนสีเหลืองอร่ามตัดกันกับท้องฟ้าสีครามเข้ม

        และที่เด่นสง่าอยู่กลางหุบเขาคือยอดเขายางม่ายหย่ง ยอดเขาทรงพีระมิดเช่นเดียวกันเซียนั๋วตัวจี๋ แต่ยางม่ายหย่งเป็นยอดเขาที่ถูกปกคลุมไปด้วยหิมะขาวบริสุทธิ์ตั้งแต่ฐานจรดยอดเขา ดูอ่อนโยน งดงาม ยิ่งใหญ่ และน่าเกรงขามในเวลาเดียวกัน สมดั่งที่ชาวทิเบตเชื่อว่า เป็นตัวแทนแห่งองค์มัญชุศรีพระโพธิสัตว์ ผู้เปี่ยมล้นไปด้วยปัญญา

        ยิ่งระยะทางของการเดินทางเพิ่มขึ้นมากเท่าใด ความบริสุทธิ์ของธรรมชาติในเขตอนุรักษ์ย่าติงก็เพิ่มขึ้นเป็นเท่าทวีคูณ ณ ทุ่งหญ้าลั่วหลงแห่งนี้เต็มไปด้วยลำธารสายน้อยที่ไหลคดเคี้ยวไปตามทุ่งหญ้ารายล้อมไปด้วยเทือกเขาหิมะสูงชัน ทางเขตอนุรักษ์ฯได้จัดทำเส้นทางเดินยกพื้นให้นักท่องเที่ยวเดินชมทุ่งหญ้า เพื่อป้องกันการลงไปเหยียบย่ำทุ่งหญ้าเบื้องล่าง

        การเดินทางในระยะสุดท้ายของผมคือการนั่งม้าขึ้นเขาไปยัง ทะเลสาบน้ำนม และ ทะเลสาบห้าสี ที่ต้องลัดเลาะไปบนเส้นทางแคบๆ และสูงชัน ผ่านโตรกผาที่เบื้องล่างคือหุบเหวลึก สายลมกระโชกแรงเมื่อเส้นทางผ่านเข้าไปยังร่องเขา กว่าหนึ่งชั่วโมงที่ผมใช้ในการเดินทางจากทุ่งหญ้าลั่วหลง ก็มาถึงทะเลสาบน้ำนม ทะเลสาบที่ดูแปลกตาด้วยสีสันที่แปรเปลี่ยนไปตามมุมมองและแสงที่ตกกระทบ 

        เหนือขึ้นไป 200 เมตรคือทะเลสาบ 5 สี ที่ทิวทัศน์รอบข้างน่าตื่นตาด้วยยอดเขาหิมะน้อยใหญ่ที่อยู่ใกล้จนแทบเอื้อมถึง และจุดนี้เองที่สามารถมองเห็นยอดเขาศักดิ์สิทธิ์ทั้งสาม ตั้งตระหง่านรายล้อมอยู่รอบด้าน แต่ด้วยความสูงที่มากกว่า 4,800 เมตรจากระดับน้ำทะเลปานกลาง ทำให้การขึ้นมาถึงทะเลสาบ 5 สี เป็นไปด้วยความยากลำบากยิ่ง ลมหายใจของผมแต่ละครั้งสามารถรับรู้ได้ถึงออกซิเจนที่เบาบาง ดังนั้นการก้าวเดินเพียงแค่น้อยนิด ก็ทำเอาเหนื่อยหอบลงได้ง่ายๆ

        ดินแดนย่าติงเป็นที่รู้จักของผู้คนในแถบนี้มาอย่างยาวนานนับพันปี เพราะในอดีตที่นี่เป็นส่วนหนึ่งของเส้นทางสายชา-ม้า อันเป็นเส้นทางคาราวานการค้าโบราณที่เชื่อมดินแดนทิเบตกับมณฑลยูนนานที่อยู่ทางตอนใต้ แต่ผู้ที่ทำให้โลกภายนอกได้รับรู้ถึงความยิ่งใหญ่และงดงามของดินแดนย่าติง คือ โจเซฟ ร็อค นักสำรวจและนักธรรมชาติวิทยาชาวอเมริกันที่ให้คำนิยามของย่าติงไว้ว่า “งดงามจนยากจะหาที่ใดเสมอเหมือน”

        โจเซฟ ร็อค ได้เดินทางสำรวจดินแดนในแถบจีนตะวันตกรวมถึงดินแดนย่าติง และนำออกเผยแพร่ผ่านนิตยสารเนชั่นแนล จีโอกราฟฟิก จนสร้างความตื่นเต้นและตื่นตะลึงในหมู่ชาวตะวันตก ถึงความมหัศจรรย์ทางธรรมชาติภายในดินแดนแห่งนี้ ดั่งที่เขาได้บรรยายรายละเอียดของยอดเขาเซียนหน่ายรื่อ เอาไว้ว่า “ยอดเขาแห่งองค์พระอวโลกิเตศวร ดูเสมือนดั่งบัลลังก์ของเทพเจ้าบนสรวงสวรรค์” ด้วยภาพของยอดเขาสูงชัน ยอดด้านบนตัดตรงดูคล้ายบัลลังก์ เบื้องหน้าคือทะเลสาบไข่มุกที่ใสบริสุทธิ์ ธงค์มนต์หลากสีพริ้วไหวอยู่ริมทะเลสาบ บรรยากาศรอบข้างอบอวลไปด้วยแรงศรัทธาและบทสวดที่ล่องลอยผ่านธงมนต์มาตามสายลม 

        ผลงานของโจเซฟ ร็อค ได้กลายเป็นแรงบันดาลใจให้แก่นวนิยาย Lost Horizon ของนักเขียนชาวอังกฤษ เจมส์ ฮิวส์ตัน ที่กล่าวถึงแชงกรีลา ดินแดนลึกลับที่ซ่อนตัวอยู่กลางหุบเขา ดินแดนที่ผู้คนดำรงชีวิตอยู่อย่างสงบสุขท่ามกลางธรรมชาติอันบริสุทธิ์และงดงาม

        ปัจจุบันก็ยังเป็นที่ถกเถียงกันว่า แท้จริงแล้ว แชงกรีลาของเจมส์ ฮิวส์ตัน คือสถานที่ใดกันแน่ เพราะหลายเมืองหลายหมู่บ้านต่างยื้อแย่งความเป็นแชงกรีลา มาเป็นของตัวเอง ซึ่งสำหรับผมแล้ว แชงกรีลาจะเป็นที่ใดไม่สำคัญ เพราะย่าติง ก็มีความยิ่งใหญ่ในตัวเองอยู่แล้วโดยมิต้องอ้างไปถึงดินแดนใดๆ ที่ถูกกล่าวถึงในนิยาย  

        เวลาสองวันที่ผมได้ท่องเที่ยวอยู่ในเขตอนุรักษ์ธรรมชาติย่าติง ทำให้ผมไม่สงสัยเลยว่าเหตุใดดินแดนแห่งนี้จึงมีความหมายในแง่จิตวิญญาณต่อชาวทิเบตยิ่งนัก

        องค์ประกอบแต่ละส่วนที่รวมกันเป็นดินแดนย่าติง ทั้งภูผา ทะเลสาบ ลำธาร ป่าเขา ถูกจัดวางและสรรค์สร้างอย่างลงตัว ความรู้สึกแรกที่ได้เห็นยอดเขาศักดิ์สิทธิ์แต่ละยอดคือความยำเกรงในความยิ่งใหญ่เบื้องหน้า และผมเองก็ไม่สงสัยเลยว่าเหตุใด โจเซฟ ร็อค จึงได้เขียนไว้ในบันทึกของเขาว่า “งดงามจนยากจะหาที่ใดเสมอเหมือน”